Zapalenie najądrza w większości przypadków przebiega jednostronnie, rzadko choroba atakuje oba narządy. Schorzenie to jest zaliczane do zespołu objawów określanych mianem "ostrej moszny" (OZN - ostre zapalenie najądrza). Zapalenie najądrza w przeważającej ilości przypadków wywołuje mocz przedostający się do nasieniowodów.
Czym są najądrza i jaka pełnią funkcję
Najądrza są narządami o parzystej strukturze. Znajdują się tuż za jądrami w mosznie. Składają się z głowy, trzonu i ogona. W najądrzach magazynowane są plemniki oraz produkowana jest substancja umożliwiająca ich dojrzewanie. Tu również swój początek mają nasieniowody, którymi plemniki wydostają się z jąder.
Zapalenie najądrza - przyczyny
Głównym czynnikiem najczęściej powodującym zapalenie najądrza jest cofanie się moczu z cewki moczowej do nasieniowodów. Zmiana drogi odpływu powoduje jego zaleganie, co w konsekwencji prowadzi do zakażenia dróg moczowych bakteriami przenoszonymi drogą płciową: E-coli, pałeczkami okrężnicy, Neisserria gonorrhoeae, dwoinką rzeżączki (Neisserria gonorrhoeae) lub Chlamydia trachomatis.
Czynniki zwiększające ryzyko zapalenia najądrza
Istnieje szereg sytuacji oraz schorzeń, które zwiększają ryzyko wystąpienia stanu zapalnego w najądrzu, należą do nich:
- podeszły wiek,
- zabiegi przeprowadzane drogą przezcewkową,
- niewłaściwie leczona cukrzyca,
- obniżenie odporności,
- leczenie immunosupresyjne,
- umieszczony na stałe cewnik w cewce moczowej,
- łagodny rozrost stercza (prostaty),
- zwężenie cewki moczowej,
- rak prostaty,
- nieprawidłowo leczony wodniak jądra.
Zapalenie najądrzy - objawy
Zapalenie najądrza charakteryzuje się następującymi symptomami:
- obrzęk, ból i stwardnienie jądra lub jąder,
- ból promieniujący do pachwin i podbrzusza,
- ból w kroczu i okolicach odbytu,
- podwyższona temperatura ciała,
- dreszcze, wzmożona potliwość,
- męczliwość,
- zaczerwieniona i naprężona skóra moszny,
- zapalenie cewki moczowej,
- ból i pieczenie przy oddawaniu moczu,
- częste parcie na mocz.
W przypadku nie podjęcia natychmiastowego leczenia może dojść do zintensyfikowania objawów. Wówczas mówi się o OZN - ostrym zapaleniu najądrza.
Co to jest zespół ostrej moszny i ostre zapalenie najądrza (OZN)? Powikłania zapalenia najądrza
Zespół ostrej moszny to grupa objawów, które utrzymują się dłużej niż 6 tygodni. Oprócz typowych symptomów zapalenia najądrza w przypadku OZN pojawiają się również takie, jak:- widoczne gołym okiem powiększenie jądra,
- skąpomocz,
- bardzo wysoka gorączka,
- wydzielina z cewki moczowej,
- silne pieczenie podczas oddawania moczu,
- wodniak jądra.
Ostre i przewlekłe zapalenie najądrza jest wynikiem zbyt późno podjętego leczenia lub jego całkowitego zaniechania i bardzo często prowadzi do powikłań, takich jak:
- zawał tkanek i martwica jądra,
- zanik jądra,
- guz jądra,
- przewlekły ból jąder (orchialgia),
- powracające ostre zapalenie najądrza i przewlekłe zapalenie najądrza,
- bezpłodność,
- powstanie przeciwciał przeciwplemnikowych,
- zrośnięcie nasieniowodów.
Powikłania zapalenia najądrza często występują u mężczyzn w podeszłym wieku, którzy mają problemy urologiczne.
Zapalenie najądrza - diagnoza i leczenie
Zapalenie najądrzy to choroba, w której bardzo istotne jest jak najszybsze zastosowanie leczenia farmakologicznego. Wówczas rokowania są dobre i istnieją duże szanse na całkowite wyleczenie oraz uniknięcie komplikacji. Terapia trwa około dwóch tygodni i w tym czasie wskazany jest odpoczynek oraz stosowanie prezerwatyw podczas stosunków seksualnych. Bardzo ważne również jest, by leczeniu poddać partnera seksualnego, nawet wówczas, gdy nie wystąpiły u niego/u niej żadne objawy.
Rozpoznanie zapalenia najądrza wymaga przeprowadzenia badania palpacyjnego, wywiadu z pacjentem oraz wykonaniu badań laboratoryjnych, takich jak: morfologia krwi, posiewowe badanie moczu, pobranie wymazu z cewki moczowej oraz USG. W doborze preparatu powinny zostać uwzględnione takie czynniki, jak: wiek, stan zdrowia i aktywność seksualna mężczyzny.
Leczenie zapalenia najądrza polega na podaniu antybiotyku oraz leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Domowym sposobem na łagodzenie dolegliwości są zimne okłady stosowane na jądra oraz uniesienie worka mosznowego, które likwiduje zastój chłonki, co niweluje ból i opuchliznę.
Jeżeli doszło do ostrego zapalenia najądrza, które doprowadziło do powikłań w postaci ropnia najądrza, martwicy tkanek lub innych groźnych schorzeń konieczne jest leczenie operacyjne, polegające na usunięciu najądrza lub całego jądra (orchidektomia).
