Guzek na jądrze jest często powodem paniki oraz strachu przed nowotworem. Na szczęście przyczyn powstawania zmian w obrębie jąder jest wiele, a sam rak jądra stanowi 1% wszystkich nowotworów u mężczyzn.
Co to jest guz jądra?
W prawidłowych warunkach w worku mosznowym znajdują się jądra wraz z przylegającymi najądrzami oraz powrózkiem nasiennym, w którym znajduje się nasieniowód oraz liczne naczynia krwionośne. Moszna i zawarte w niej elementy męskich narządów płciowych są bardzo wrażliwe, zarówno na dotyk, jak i ciepło. Guzy w opisywanych okolicach są niesłusznie utożsamiane z nowotworem jąder, który jest jednym z wielu możliwych powodów powstawania narośli lub zmian w obszarze moszny. Mimo to każdy guz wymaga pilnej interwencji lekarskiej, ponieważ może świadczyć o innych dolegliwościach.
Badanie palpacyjne jądra
Zawartość moszny oraz ewentualny guzek jądra jest możliwy do wyczucia podczas badania palpacyjnego. Badanie moszny najlepiej wykonać po kąpieli. Polega na początkowym obejrzeniu wyglądu moszny przed lustrem w pozycji stojącej. Na tym etapie kluczowe mogą być jednostronne lub obustronne zmiany na skórze oraz wszelkie pozostałe niepokojące objawy. W następnym etapie należy sprawdzić jądro dłonią, ujmując je między wskazującym a środkowym palcem od dołu oraz kciukiem od góry. Ujęte w ten sposób jądro należy delikatnie obracać pomiędzy palcami. W czasie obracania jąder niepokojącymi objawami mogą być bolesność lub powiększenie. Następnie należy bardzo delikatnie wyczuć najądrze, które znajduje się na tylnej powierzchni jądra. W prawidłowych warunkach jest miękkie, choć dotknięte zbyt mocno może wywołać silny ból. Jeśli w czasie badania palpacyjnego odkryte zostanie jakiekolwiek powiększenie, zgrubienie, nierówność, zmniejszenie, należy bezzwłocznie udać się do lekarza.
Diagnostyka guza jądra
Aby dowiedzieć się, czym jest powstała w jądrach zmiana, konieczne jest zbadanie jej przez lekarza. Specjalista powinien dokładnie sprawdzić stan zdrowia osoby z podejrzeniem guza oraz przeprowadzić wywiad lekarski. W niektórych sytuacjach należy dokładnie przeanalizować zmianę za pomocą badań diagnostycznych. W obrazowym rozpoznaniu guzów jąder najczęściej stosuje się ultrasonografię (USG) moszny.
Czy guz jądra oznacza raka?
Najczęstszymi objawami raka jąder jest powiększenie oraz stwardnienie jądra, któremu jedynie w niektórych przypadkach towarzyszy zgrubienie. Na ewentualny nowotwór jądra mogą wskazywać nierówności na powierzchni jądra oraz specyficzne uczucie ciążenia moszny. Rak jąder w zdecydowanej większości dotyczy mężczyzn między 20. a 40. rokiem życia, bardzo rzadko rozwija się u młodszych chłopców lub starszych panów. Czynnikami rozwoju raka jąder są: niezstąpienie jąder do moszny po urodzeniu (wnętrostwo), przebyte zapalenie jąder i najądrzy, zaburzenia hormonalne (zwłaszcza hormonów płciowych), operacje przepukliny pachwinowej.
Należy pamiętać, że guz jednego jądra jest czynnikiem rozwoju guza w drugim jądrze. Rak jąder jest nowotworem uleczalnym, jednak rokowania są najlepsze, gdy zostanie wykryty na wczesnym etapie rozwoju. Skutecznymi metodami leczenia raka jądra i innych chorób nowotworowych w obrębie moszny jest leczenie operacyjne wraz z chemioterapią i radioterapią. Usunięcie jednego jądra jest skuteczną terapią guza i nie powoduje bezpłodności mężczyzny, który z jednym zdrowym jądrem może nadal pozostać aktywny seksualnie.
Guzki na jądrach a zapalenie jąder i najądrzy
Guzek, a także obrzęk i ból moszny to jedne z objawów zapalenia jądra oraz zapalenia najądrzy. To dwa odrębne stany chorobowe, które mogą dawać symptomy wskazujące na występowanie guza. Zmiany są najczęściej tymczasowym zgrubieniem, powiększeniem i obrzękiem jądra. Przyczyną zapalenia jąder jest infekcja bakteryjna, wirusowa oraz innymi patogenami, które są przenoszone drogą płciową. Charakteryzuje się bardzo wysoką gorączką, a także silnym zaczerwieniem moszny wraz z obrzękiem. Zapalenie najądrzy to w większości przypadków powikłanie po zakażeniu układu moczowego. Podczas niego widoczny jest spory obrzęk najądrza, silny ból moszny, a także szczypanie i ból cewki moczowej.
Jak wyjaśniają urolodzy, przyczynami powstawania specyficznych zmian w okolicach jąder, które przypominają guzy, mogą być: wodniak jądra (choroba polegająca na nagromadzeniu wody w obrębie worka mosznowego), skręt jądra (uraz powodujący zaciśnięcie naczyń w powrózku nasiennym, np. po wysiłku fizycznym), a także torbiele jąder (wywołują miękkie i elastyczne zmiany na jądrach).
Bibliografia
1. Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
2. Mroczkowski T. (red.), Choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998.
