Trądzik pospolity pojawia się u osób w różnym wieku. Za powstawanie zmian trądzikowych u dorosłych wini się brak higieny, jednak częściej przyczyną może być stres lub zaburzenia hormonalne. Dermatolog może zaproponować leczenie miejscowe lub ogólne.
Trądzik pospolity – przyczyny
Wśród nastolatków przyczyną powstawania trądziku jest tzw. burza hormonów, czyli gwałtowny wzrost ich wydzielania. Hormony pobudzają do intensywnej pracy gruczoły łojowe przez większość okresu nastoletniego i wszelkie problemy zazwyczaj ustępują po 20 roku życia.
U dorosłych przyczyn tej nieprzyjemnej dolegliwości może być wiele. Zwykle ma ona podłoże dziedziczne, które daje o sobie znać u osób podatnych na wydzielanie zwiększonej ilości sebum i nadmierne rogowacenie skóry. Naskórek złuszcza się i zatyka ujścia gruczołów łojowych połączonych z mieszkami włosowymi. Wtedy powstają zaskórniki, które stanowią pożywkę dla rozwoju bakterii.
Przyczyną trądziku może być także stres, ponieważ skóra jest częścią organizmu, która bardzo silnie reaguje na bodźce psychiczne. Pod wpływem czynnika stresowego nasila się praca gruczołów łojowych i zwiększa się wytwarzanie sebum, które zatyka pory i powoduje trądzik.
Trądzik może powstawać także pod wpływem nieodpowiedniej diety, obfitej w chemicznie przetworzoną żywność, fast foody i cukry proste. Bywa też rezultatem przyjmowania niektórych lekarstw. Należą do nich niewłaściwie dobrane środki hormonalne (np. tabletki antykoncepcyjne), leki antydepresyjne oraz kortykosteroidy – leki, które działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie.
Trądzik pospolity a cykl miesiączkowy
Druga połowa cyklu miesiączkowego to czas, kiedy poziom estrogenów w organizmie staje się niski. Ponowny wzrost ich aktywności we krwi następuje jedynie w 23 oraz 24 dniu cyklu. Wzmożona produkcja łoju następuje w tej fazie cyklu pod wpływem dużych ilości progesteronu znajdującego się wtedy w organizmie. Zwężają się ujścia gruczołów łojowych, a przez to utrudnione zostaje uwolnienie zalegającego tłuszczu na powierzchnię skóry. W okolicach nosa i brody, a także na czole (rzadziej na skroniach) pojawiają się pryszcze i zaskórniki.
Trądzik nasila się wtedy również pod wpływem tzw. zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Kobiety stają się drażliwe, a czynnik stresowy sprzyja powstawaniu zmian skórnych.
Jakie objawy daje trądzik pospolity?
Zmiany trądzikowe przybierają różną postać. Zależy ona od stopnia zaawansowania choroby. Najpierw na twarzy, plecach i ramionach mogą pojawiać się czarne punkciki – oznaczają wczesną postać trądziku. Grudki i krostki zwiastują trądzik o średnim nasileniu, natomiast guzki wypełnione ropą, które niejednokrotnie bolą przy dotyku stanowią objaw postaci zaawansowanej.
Trądzik pospolity – leczenie
Proces całkowitego wyleczenia trądziku jest długotrwały, dlatego nie można spodziewać się efektów od razu. Mogą one pojawić się dopiero po kilku miesiącach. W zależności od typu zmian dermatolog zaleca leczenie miejscowe lub ogólne.
Leczenie miejscowe wskazane jest w przypadku trądziku o łagodnym i średnim nasileniu. Stosowane są wtedy maści i kremy, a także toniki do przemywania i żele punktowe. Preparaty aplikowane są bezpośrednio na zmiany na skórze.
Substancje zawarte w lekach do stosowania miejscowego to m.in.:
- nadtlenek benzoilu – związek chemiczny o działaniu złuszczającym, przeciwbakteryjnym oraz przeciwzapalnym;
- kwas azelainowy – działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, ogranicza łojotok; jest wykorzystywany także do zwalczania blizn potrądzikowych;
- antybiotyki (klindamycyna, erytromycyna) – zwalczają zmiany zapalne;
- retinoidy – ograniczają powstawanie stanów zapalnych, wspomagają prawidłowe złuszczanie naskórka, hamują powstawanie zaskórników.
W leczeniu ogólnym trądziku o bardzo intensywnym nasileniu wykorzystywane są leki doustne:
- izotretinoina – zwalcza bakterie, zapobiega stanom zapalnym, wstrzymuje nadprodukcję łoju;
- antybiotyki – ograniczają namnażanie bakterii, zmniejszają stan zapalny; wymagane jest stosowanie antybiotyków nawet do pół roku;
- tabletki hormonalne – antykoncepcja stosowana jest w przypadku zaburzeń hormonalnych, zwłaszcza u kobiet, u których zmiany trądzikowe nasilają się przed miesiączką; jej przepisanie wymaga wizyty u ginekologa-endokrynologa.
Domowe metody leczenia trądziku
Leczenie trądziku wspomaga prawidłowa higiena skóry, co wielu ludzi bagatelizuje. Niewskazane jest stosowanie preparatów wysuszających, ponieważ cera trądzikowa wymaga nawilżenia. Do przemywania skóry należy stosować preparaty bez alkoholu, warto stosować także peelingi enzymatyczne. Niewskazane jest wyciskanie zmian.
Leczenie trądziku warto wspomóc odpowiednią dietą. Należy pić duże ilości wody, aby oczyszczać organizm z toksyn oraz wyeliminować słodycze, tłuszcze nasycone i żywność typu fast food. Niezbędne jest wprowadzenie do diety większej ilości warzyw i kasz, które zawierają wiele witamin i minerałów.
