Badania wykazały, że tokotrienole obniżają poziom cholesterolu we krwi, a co za tym idzie, mają pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Spożywanie produktów zawierających witaminę E odgrywa również istotną rolę w profilaktyce chorób nowotworowych.
Tokotrienole naturalne – rodzaje
Mianem witaminy E określa się wszystkie tokoferole z nasyconym bocznym łańcuchem węglowym oraz tokotrienole – odpowiedniki tokoferoli z nienasyconym bocznym łańcuchem węglowym, które wykazują biologiczną aktywność typową dla tej witaminy. Są to: alfa-, beta-, gamma- i delta-tokoferol, oraz alfa-, beta-, gamma- i delta-tokotrienol. Ponieważ alfa-tokoferol znajduje się w dużych ilościach w organizmie człowieka i został znacznie dokładniej przebadany niż pozostałe naturalne formy witaminy E (aż 95% badań naukowych nad witaminą E dotyczy alfa-tokoferolu), jego nazwa jest często używana zamiennie w odniesieniu do tej witaminy.
O tokotrienolach i ich właściwościach do niedawna wiadomo było stosunkowo niewiele. Dopiero w ostatnich latach naukowcy zaczęli poświęcać im więcej uwagi, gdy okazało się, że są to silne przeciwutleniacze o działaniu antynowotworowym, które obniżają poziom cholesterolu we krwi. Jak pokazały badania, tokotrienole chronią tkanki organizmu przed niektórymi toksynami (np. glutaminianem) skuteczniej niż alfa-tokoferol.
Witamina E – źródła
Witamina E jest obecna nie tylko w olejach roślinnych, ale także w szpinaku, suszonych morelach, pomidorach, orzechach ziemnych i laskowych, migdałach i nasionach słonecznika. Ilość tokotrienoli i tokoferoli w poszczególnych produktach może się wyraźnie różnić, na przykład w daktylach (owocach palmy) mieszanina tokotrienoli jest silnie skoncentrowana (przede wszystkim gamma-, alfa- i delta-tokotrienole), a w wyciągu z nasion arnoty właściwej (annato) nie pojawiają się ani alfa-tokotrienole, ani mieszanina tokoferoli.
Jakie są syntetyczny odpowiedniki witamin? Zobaczcie sami:
Tokotrienole w żywności i kosmetykach
W ostatnich latach tokotrienole z annato zyskały dużą popularność w profilaktyce chorób serca i miażdżycy. Liczne badania naukowe wykazały jednak, że prozdrowotne działanie tokotrienoli może być osłabione przez alfa-tokoferol, który zwiększa produkcję cholesterolu w organizmie. Właśnie dlatego w produkcji żywności funkcjonalnej i suplementów diety szerokie zastosowanie znajduje annato – w wyciągu z nasion arnoty właściwej występuje bowiem największa koncentracja tokotrienoli delta- i gamma-, a jednocześnie nie ma w nim tokoferoli. Annato jest również składnikiem kosmetyków spowalniających procesy starzenia.
Wysoką zawartość tokotrienoli odnotowuje się także w ryżu i niektórych fragmentach drzewa palmowego, dlatego są one wykorzystywane w przemyśle spożywczym, kosmetycznymi i farmaceutycznym. Jak pokazują wyniki analiz, tokotrienole są w pełni bezpieczne i nie powodują żadnych skutków ubocznych przy codziennym stosowaniu w dawce 240 mg. Co warte podkreślenia, witamina E przyjmowana doustnie przedostaje się do mózgu i płynu rdzeniowo-kręgowego, gdzie wpływa pozytywnie na funkcje neurologiczne organizmu, chroniąc integralność membran przed peroksydacją (utlenianiem) lipidów.
Tokotrienole – preparaty
Suplementy zawierające tokotrienole są dostępne bez recepty i można je nabyć w aptece lub przez internet. Wiele preparatów tego typu zawiera związki pozyskane z annato, ale dużą popularnością cieszą się też produkty z wyciągiem z nasion palmy.
Tokotrienole – właściwości
Obecność nienasyconego bocznego łańcucha węglowego sprawia, że tokotrienole mogą przenikać tkanki z warstwami tłuszczów nasyconych skuteczniej niż tokoferole. Niektórzy naukowcy sugerują, że są w istocie lepszymi przeciwutleniaczami i skuteczniej chronią przed rakiem oraz chorobami układu sercowo-naczyniowego i to na nich, a nie na alfa-tokoferolu, powinna opierać się współczesna suplementacja witaminą E. Konieczne są jednak dalsze badania nad metabolizmem i biodostępnością tokotrienoli, ponieważ ich właściwości pozostają pod wieloma względami dużą niewiadomą, a samo zwiększenie podaży tych związków chemicznych nie musi przekładać się na wzrost ich stężenia w organizmie u każdej osoby.
Tokotrienole zmniejszają ryzyko rozwoju chorób nowotworowych i schorzeń układu sercowo-naczyniowego, zwalczają wolne rodniki i hamują procesy starzenia. Prozdrowotne właściwości tych związków organicznych sprawiają, że warto uzupełnić codzienny jadłospis o produkty, które są ich źródłem, zwłaszcza że migdały, nasiona słonecznika i oleje roślinne dostarczają również innych cennych składników odżywczych (np. nienasyconych kwasów tłuszczowych, które korzystnie oddziałują na układ sercowo-naczyniowy, mózg i odporność).
Bibliografia:
Solgar: Witamina E
Tocotrienol: the natural vitamin E to defend the nervous system?
