Rak ślinianki powstaje z komórek pochodzących z gruczołów ślinowych. Występuje bardzo rzadko, Równie nieczęsto daje przerzuty do innych miejsc w organizmie. Rak ślinianki znajduje się w grupie schorzeń dotyczących głowy oraz szyi. Guz złośliwy może wystąpić w okolicach żuchwy, pod językiem czy przy śliniankach przyusznych. Rozwija się więc w miejscach lokalizacji dużych rozmiarów gruczołów ślinowych.
Zobacz także: Ślinianki – rodzaje i leczenie różnych schorzeń
Rak ślinianki: przyczyny
Lekarze nie wyjaśniają jednoznacznie, jaki może być powód zachorowań na raka ślinianki. Duże znaczenie mają warunki środowiskowe i genetyczne. Na nowotwór ślinianki narażone są osoby mające styczność z promieniowaniem jonizującym, którego źródłem są m.in. telefony komórkowe. Inną przyczyną są zakażenia wirusowe, w tym wirus opryszczki czy Epsteina-Barr (EBV). Lekarze twierdzą, że powodem może być również palenia papierosów.
Specjaliści podkreślają, że ryzyko zachorowania na raka ślinianki wzrasta wraz z wiekiem pacjenta. Równie istotne dla wystąpienia choroby może być przeprowadzenie radioterapii szyi lub głowy oraz kontakt ze środkami chemicznymi, np. w zakładach pracy czy pyłem krzemowym. Czynniki, które zwiększają zagrożenie pojawienia się raka to także pył drzewny.
Jakie są objawy raka ślinianki?
Pierwszym objawem charakterystycznym dla raka ślinianki jest pojawienie się pogrubienia szyi, dlatego znacznie szybciej do specjalisty trafiają mężczyźni, którzy zauważają zmiany podczas golenia.
Nowotwór ślinianki może objawiać się porażeniem nerwu twarzowego, co przeszkadza w zamykaniu powiek oraz marszczeniu czoła. To z kolei wpływa niekiedy na obwiśnięcie policzka czy zwisanie kącika ust. Dodatkowo mogą wystąpić problemy w przełykaniu, a nawet dochodzi do zaniku fałdu nosowo-wargowego. Bardzo niebezpiecznym symptomem jest porażenie mięśnia okrężnego oka, co sprawia, że pojawiają się w nim stany zapalne, następuje mętnienie oraz wysychanie rogówki. W ostateczności bywa konieczne wycięcie gałki ocznej.
Zobacz także: Ślinianka przyuszna – czym jest, budowa, choroby (zapalenie, rak, torbiel)
Innymi objawami raka ślinianki są: wydostawanie się płynu z ucha, powstanie guzka przy śliniankach, uchu, szczęce, ustach, żuchwie czy w wewnątrz jamy ustnej, a także problemy z otwieraniem ust.
Na początkowym etapie rozwoju raka ślinianki błona śluzowa i skóra w okolicach guza są ruchome i nie występują zmiany patologiczne. Złośliwa odmiana nowotworu może powstawać owrzodzenia, a nawet naciekania skóry, mięśni, błony śluzowej, nerwów czy kości. Zapalenie występuje w guzach, które rozwijają się gwałtowanie i może im towarzyszyć ból, nadmierna ciepłota czy zaczerwienienie, przy czym bolesność pojawia się w stadium zaawansowanym. Rak gruczołów ślinowych mogą się rozwijać od kilku miesięcy do wielu lat.
Rodzaje raka ślinianki
Rak złośliwy przejawia się wrastaniem guza w tkankę (naciekaniem), czego efektem jest niszczenie, a nawet upośledzenie. Ponadto może przenikać do naczyń krwionośnych i chłonnych, co z kolei sprawia, że przez krew rozprzestrzenia się po całym ciele. Efektem tego jest powstanie przerzutów. Usunięcie złośliwego raka może nie przynieść zamierzonych skutków. Przykładem tego rodzaju nowotworu mogą być guzy ślinianki podjęzykowej oraz mniejszych gruczołów jamy ustnej. Rakiem złośliwym są też nowotwór śluzowo-nabłonkowy, gruczolakorak, a także gruczołowato-torbielowaty (oblak).
Rak ślinianki – leczenie
Rak śliniaki może zostać wykryty np. u dentysty bądź w czasie przeprowadzania podstawowych badań lekarskich. Lekarz najczęściej zleca zrobienie ultrasonografii, rezonansu magnetycznego, badania fizykalnego, endoskopii, tomografii komputerowej oraz pozytonowej tomografii emisyjnej. Duże znaczenia ma tu przeprowadzenie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej, dzięki której pobrany materiał jest poddawany testom histopatologicznym. Po wykryciu zmiany należy natychmiastowo zgłosić się do lekarza.
Rak ślinianki najczęściej jest usuwany chirurgicznie. Wówczas wycina się całą śliniankę bądź tylko tę część, która została zmieniona przez chorobę. Dodatkowo usuwane są węzły chłonne. Natomiast przy rozległych zmianach wycinane są także skóra, mięśnie i kości. Często chory musi zostać poddany radioterapii i ma uzupełniać leczenie. W zaawansowanych przypadkach może być zastosowana również biopsja chirurgiczna bądź grubo igłowa.
Chorzy po leczeniu raka muszą bacznie obserwować miejsce jego wystąpienia. Szczególnie po operacjach kontrole, jak i badania obrazowe, powinny być wykonywane częściej. Nie ma jednak jasno określonej profilaktyki, a wynika to z niejednoznacznego pochodzenia raka ślinianki.
