Przywrotnik nazywany jest również lwią łapą, gojnikiem, nawrotnikiem, nawrotkiem lub gwiazdkami. W medycynie ludowej określa się go również mianem ziela Matki Boskiej. Roślina występuje w Polsce, porastając łąki, wilgotne lasy, pastwiska i polany. W medycynie naturalnej wykorzystuje się kwitnące ziele oraz liście przywrotnika. Pozyskane surowce stosuje się zewnętrznie – jako okłady na skórę, składnik płukanek, parówek i nasiadówek. Przywrotnik może być również spożywany w postaci naparów, soków i nalewek. Oprócz przywrotnika pospolitego, w Polsce można spotkać także inne odmiany, między innymi przywrotnik alpejski, miękki czy połyskujący. Nie posiadają one jednak właściwości leczniczych i uprawiane są jedynie jako rośliny ozdobne.
Przywrotnik – właściwości i charakterystyka
Przywrotnik pospolity to bylina o niewielkich rozmiarach. Łodygi osiągają wysokość 10-50 cm i pokryte są liśćmi o szaro-zielonej barwie. Kwiaty przywrotnika mają kolor jasnozielony. Roślina kwitnie w trakcie lata, w okresie od maja do września. Wtedy też zbiera się ziele, wykorzystywane w ziołolecznictwie. Przewrotnik ma charakterystyczny, balsamiczny zapach i cierpki, lekko słodkawy smak.
Ziele przywrotnika zawiera:
- garbniki elagowe,
- flawonoidy (przede wszystkim kwercetynę),
- duże ilości witaminy C – ponad 200 mg w 100 g,
- saponiny,
- gorycze roślinne,
- fitosterole,
- kwas elagowy, taninowy, chinowy, kumarowy i galusowy,
- luteinę,
- krzemionkę,
- sole mineralne.
Przywrotnik – działanie
Przywrotnik stosowany jest w medycynie naturalnej ze względu na działanie:
- antybakteryjne,
- ściągające,
- przeciwzapalne,
- przeciwkrwotoczne,
- przeciwwysiękowe,
- wzmacniające strukturę naczyń krwionośnych,
- przeciwgorączkowe,
- moczopędne,
- regulujące pracę żołądka i jelit,
- wzmacniające więzadła macicy.
Ziele przywrotnika wykorzystuje się także w kosmetyce jako składnik kremów, toników i maseczek. Przywrotnik wykazuje następujące właściwości:
- rozjaśnia przebarwienia skórne,
- uelastycznia skórę,
- łagodzi objawy trądziku,
- zmniejsza zmarszczki i bruzdy,
- zamyka rozszerzone pory,
- uszczelnia naczynia krwionośne.
Przywrotnik – zastosowanie
Ziele przywrotnika stosuje się w celu leczenia lub łagodzenia następujących dolegliwości:
- dyskomfort trawienny,
-
wzdęcia,
- biegunka,
-
choroba wrzodowa żołądka,
- hemoroidy,
-
żylaki,
- zapalenie odbytu,
- trądzik,
- stany zapalne skóry i błony śluzowej,
- obfite i bolesne miesiączki,
- upławy,
- stany zapalne pochwy i sromu,
- przebarwienia skórne,
- objawy starzenia się skóry – utrata elastyczności, zmarszczki.
Jak stosować ziele przywrotnika pospolitego?
Napar z przywrotnika – 1 łyżkę świeżego lub suszonego ziela włóż do niewielkiego garnka i zalej szklanką zimnej wody. Doprowadź do wrzenia i gotuj na wolnym ogniu przez 5 minut. Zdejmij garnek z ognia, przykryj pokrywką i odstaw na pół godziny. Po tym czasie odcedź.
Stosowanie:
Wewnętrznie, w leczeniu dolegliwości ze stronu przewodu pokarmowego – dawkę 100 ml naparu spożywaj 2-3 razy w ciągu dnia.
Okłady na trudno gojące się rany, zmiany skórne – gazę lub wacik kosmetyczny zanurz w przygotowanym naparze, przyłóż do miejsca zmienionego chorobowo na 30 minut.
Lewatywa z przywrotnika – 2 łyżki świeżego ziela lub suszu zalej szklanką wody, doprowadź do wrzenia i gotuj przez 5 minut. Przykryj i odstaw na 30 minut. Odcedź, a następnie ostudź odwar.
Stosowanie: płynu używaj do wykonywania lewatywy w przypadku stanów zapalnych odbytu i hemoroidów. Niewielkie wlewy wykonuj 3-4 razy dziennie.
Płyn do płukania jamy ustnej – 2 łyżki ziela zalej szklanką zimnej wody i gotuj przez 5 minut. Zdejmij z ognia, przykryj i odstaw na pół godziny. Odcedź i ostudź napar. Przelej płyn do szklanej butelki lub słoika i przechowuj w lodówce.
Stosowanie: płynu używaj 2 razy dziennie do płukania jamy ustnej lub gardła w stanach zapalnych dziąseł, nadżerkach jamy ustnej, zapaleniu gardła lub krtani.
Kompres z przywrotnika – 1 łyżkę suszonego ziela rozdrobnij w moździerzu, przełóż do niewielkiej miski i wymieszaj z 1 łyżką oleju kokosowego lub oliwy z oliwek.
Stosowanie: w powstałej paście zanurz fragment jałowej gazy, przyłóż na zmienioną skórę i owiń ręcznikiem lub bandażem. Stosuj na rany, oparzenia i owrzodzenia.
Tonik do twarzy – 1 łyżkę przywrotnika zalej szklanką zimnej wody, doprowadź do wrzenia i gotuj przez 5 minut. Zdejmij z ognia, przykryj i odstaw na 30 minut. Po tym czasie odcedź i ostudź napar. Przelej płyn do butelki, dodaj szklankę białego, wytrawnego wina, odrobinę soku z cytryny i 1 łyżkę spirytusu kosmetycznego (salicylowego). Zakręć butelkę i mocno nią wstrząśnij, aby składniki się wymieszały. Tonik przechowuj w lodówce.
Stosowanie: toniku używaj do przecierania oczyszczonej skóry twarzy, szyi i dekoltu. Stosuj dwa razy dziennie na skórze z wypryskami, przebarwieniami i objawami starzenia.
