Objawem poronienia zagrażającego jest przede wszystkim krwawienie z dróg rodnych o różnym nasileniu. Postępowanie terapeutyczne polega głównie na leczeniu hormonalnym oraz zaleceniu odpoczynku kobietom w ciąży.
Co to jest poronienie zagrażające?
Poronieniem nazywamy sytuację, w której do końca 22 tygodnia ciąży wydalone zostaje z jamy macicy jajo płodowe. Samoistne poronienie dotyczy nawet 15% wszystkich rozpoznanych ciąż i jest to zarazem najczęstsze powikłanie ciąży. Ryzyko poronienia zmniejsza się wraz z czasem trwania ciąży. W zależności od stopnia nasilenia objawów, opisywanych jest kilka jego typów – najmniej niebezpieczne poronienie zagrażające, a także poronienie w toku, zatrzymane i zupełne.
Poronienie zagrażające polega na oddzieleniu się na niewielkim odcinku jaja płodowego (czyli zarodka z workiem owodniowym) od warstwy kosmówki. Kanał szyjki macicy pozostaje zamknięty, dlatego ryzyko utraty ciąży jest stosunkowo niewielkie – około 80% ciąż jest donoszonych. Każde krwawienie z dróg rodnych kobiety ciężarnej do końca 22 tygodnia ciąży traktowane jest jako zagrażające poronienie.
Wśród przyczyn wystąpienia tej sytuacji wymienić należy:
- czynniki genetyczne – przede wszystkim aberracje (zaburzenia ilościowe) chromosomów płodu,
- zaburzenia hormonalne – zwiększona sekrecja LH (hormonu luteinizującego) oraz niewydolność ciałka żółtego, a co za tym idzie niskie stężenie progesteronu,
- wrodzone zaburzenia anatomiczne macicy, zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki macicy, niewydolność szyjki macicy,
- zaburzenia immunologiczne – np. obecność przeciwciał antyfosfolipidowych,
- infekcje – przede wszystkim wirus różyczki, opryszczki, cytomegalii oraz toksoplazmoza,
- niewyrównane przewlekłe choroby – cukrzyca, zaburzenia czynności tarczycy, niewydolność nerek,
- czynniki toksyczne – alkoholizm, nikotynizm, przewlekły i nadmierny stres psychiczny.
Jakie są objawy poronienia zagrażającego?
Głównym objawem poronienia zagrażającego jest bezbolesne krwawienie z jamy macicy kobiety ciężarnej. Nasilenie krwawienia może być różne – od dyskretnego plamienia jasną krwią aż do krwotoku ze skrzepami. Odczuwane mogą być także nagłe skurcze, zwykle jednak o niewielkim natężeniu. Występować mogą czasem także niezbyt nasilone, okresowe bóle podbrzusza oraz okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Niekorzystnymi czynnikami rokowniczymi donoszenia ciąży są: obecność krwawienia z dróg rodnych przez ponad 4 dni, utrzymywanie się bólu dłużej niż 3 tygodnie oraz coraz silniejsze skurcze macicy.
Na czym polega postępowanie podczas poronienia zagrażającego?
Możliwości leczenia poronienia zagrażającego są ograniczone. Pilna wizyta u ginekologa jest niezbędna, gdy u kobiety w ciąży pojawi się jakiekolwiek krwawienie, szczególnie jasna krew z dróg rodnych. Rozpoznanie poronienia stawia się na podstawie obrazu klinicznego (przede wszystkim pojawienie się krwawienia na początku ciąży), badania ginekologicznego oraz ultrasonograficznego (USG). Często oznaczane jest także stężenie hormonów odpowiedzialnych za podtrzymanie ciąży – β-hCG i progesteronu. Ich niskie poziomy świadczyć mogą o jej nieprawidłowym przebiegu.
Zobacz film: Poronienie
W badaniu USG określane jest przez ginekologa umiejscowienie pęcherzyka ciążowego w jamie macicy – przy poronieniu zagrażającym obraz ultrasonograficzny jest zazwyczaj prawidłowy lub uwidaczniany jest krwiak podkosmówkowy, będący częstą przyczyną krwawień na początku ciąży. Ocena w USG lub za pomocą echosondy akcji serca płodu (FHR) jest kolejnym elementem stosowanym w diagnostyce i ocenie ryzyka postępu poronienia – wolna akcja serca u płodu (poniżej 80 uderzeń/minutę) wiąże się z większym ryzykiem jego wystąpienia.
Gdy możliwe są do identyfikacji potencjalne przyczyny pojawienia się krwawienia, należy dążyć do ich eliminacji. Wskazane może okazać się np. leczenie infekcji wirusowej lub włączenie terapii hormonalnej syntetycznym progesteronem. Dalsze postępowanie jest wyłącznie zachowawcze – podczas możliwej kilkudniowej hospitalizacji stosowany jest reżim łóżkowy, powtarzane są badania USG oraz podawane leki przeciwbólowe i rozkurczowe.
Po powrocie do domu zalecany jest oszczędzający tryb życia, ograniczenie aktywności fizycznej oraz pracy zawodowej. Zapewnienie ciężarnej spokoju i odpoczynku zwiększa szansę na ustąpienie objawów i dalszy prawidłowy przebieg ciąży.
Bibliografia:
1. G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, PZWL, Warszawa 2013
