Stan, jakim jest poronienie zatrzymane, wymaga interwencji ze strony lekarza, gdyż konieczne jest usunięcie z jamy macicy obumarłych tkanek. Postępowanie w przypadku poronienia chybionego obejmuje leczenie zachowawcze oraz zabiegowe.
Poronienie zatrzymane – objawy
Poronienie to utrata ciąży przed 22. tygodniem. Występuje stosunkowo często, bo aż 25% ciąż kończy się niepowodzeniem. Poronienie zatrzymane, inaczej zwane poronieniem chybionym (ang. missed abortion), jest stanem szczególnym, gdyż kobieta dowiaduje się o nim dopiero w trakcie rutynowej wizyty w gabinecie ginekologicznym. Lekarz, wykonując badanie ultrasonograficzne (USG), uwidacznia pęcherzyk ciążowy bez stwierdzenia akcji serca płodu. W kontrolnych badaniach można zauważyć brak powiększania się macicy.
Mimo takiego stanu rzeczy organizm z niewiadomych przyczyn nie jest w stanie samoistnie usunąć martwych tkanek. Diagnozę poronienia chybionego stawia się, gdy obumarły płód nie zostanie wydalony w ciągu 8 tygodni od momentu stwierdzenia jego śmierci. Dzieje się tak coraz częściej – opisaną sytuację można zaobserwować w około 2% nieudanych ciąż. W poronieniu zatrzymanym nie dochodzi do wydalenia obumarłego zarodka drogą pochwową. W takim przypadku szyjka macicy jest zamknięta, a pęcherzyk ciążowy nienaruszony. Lekarz różnicuje obumarcie płodu z obecnością pustego pęcherzyka ciążowego.
Diagnoza postawiona przez lekarza położnika jest zazwyczaj bardzo trudna do przyjęcia i wiele kobiet nie może uwierzyć w to, że mogło dojść do obumarcia ciąży bez zaobserwowania charakterystycznych dla poronienia objawów. Nie występują bowiem krwawienia z pochwy, plamienia czy ból. Typowa jest tendencja spadkowa mierzonego we krwi poziomu ciążowego hormonu – gonadotropiny kosmówkowej (beta-HCG).
Poronienie zatrzymane – przyczyny
Główne przyczyny poronienia chybionego to zaburzenia chromosomalne (wady genetyczne), zaburzenia hormonalne, reakcje autoimmunologiczne, predyspozycje anatomiczne. Do utraty ciąży może przyczynić się przewlekły stres, stosowanie używek, zakażenie. Często nie jest możliwe ustalenie powodu. Obecnie nie da się jednoznacznie wytłumaczyć zjawiska powstawania poronienia zatrzymanego, a dokładniej tego, dlaczego tkanki nie zostają samoistnie wydalone przez organizm.
Postępowanie po poronieniu zatrzymanym
Kiedy lekarz stwierdzi w badaniu obumarcie ciąży, po przekazaniu tej niezwykle przykrej informacji przechodzi do dalszych procedur mających na celu usunięcie martwego jaja płodowego z macicy. Pozostające tkanki w organizmie mogą bowiem stać się między innymi ogniskiem zakażenia i być zagrożeniem dla kobiety. Lekarze posługują się w przypadku poronienia zatrzymanego dwiema metodami, które pozwalają przywrócić organizm do stanu sprzed ciąży.
Zobacz film i dowiedz się wszystkiego o poronieniu samoistnym:
Kobieta zostaje zazwyczaj skierowana do szpitala, gdzie ustala się dalsze postępowanie. W leczeniu poronienia chybionego stosuje się leki z grupy prostaglandyn, a także antyprogestagen, które mają na celu indukcję poronienia. Polega ona na farmakologicznym pobudzeniu skurczów i samoistnym opróżnieniu się macicy. Po podaniu leków przyjmuje się strategię wyczekującą: ich początek działania jest indywidualny i może trwać od kilku godzin do kilku dni. Większość kobiet czeka około 12 godzin. Ogromną zaletą tego sposobu jest możliwość powrotu do starań o potomstwo zaraz po poronieniu. Niestety takie pozbywanie się obumarłych tkanek z macicy może być bolesne i nie zawsze dochodzi do całkowitego jej oczyszczenia, co skłania do wykonania łyżeczkowania. Mimo wad metoda farmakologiczna jest skuteczna – statystycznie około ¾ kobiet poddanych indukcji poronienia nie wymaga wykonania zabiegu.
Drugim sposobem leczenia poronienia chybionego jest zabieg łyżeczkowania, który był główną metodą jeszcze kilkanaście lat temu. Przeprowadza się go, gdy leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne i nie dochodzi do wydalenia tkanek w ciągu 36 godzin. Wykonuje się go w znieczuleniu ogólnym, co sprawia, że kobieta nie odczuwa dolegliwości bólowych. Podczas łyżeczkowania za pomocą specjalnych narzędzi wprowadzanych przez pochwę i szyjkę macicy oczyszcza się jamę macicy z obumarłych tkanek. Główną wadą jest to, że po zabiegu konieczne jest zrezygnowanie ze starania o kolejną ciążę przez 3 kolejne miesiące, by umożliwić organizmowi regenerację. Dodatkowo może dojść do powstania powikłań pozabiegowych w postaci zrostów wewnątrzmacicznych, zakażeń.
Bibliografia:
1. Bręborowicz G., Położnictwo i ginekologia, t. 1., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
