Dolegliwości ze strony kręgosłupa mogą powodować zaburzenia w pracy sąsiadujących z nim struktur. Stąd też dość często słyszy się o bólu głowy od kręgosłupa, a zwłaszcza odcinka szyjnego. Tzw. szyjnopochodny ból głowy najczęściej występuje u kobiet po 40. roku życia. Leczenie opiera się głównie na farmakoterapii i fizjoterapii. Wskazane jest zwłaszcza wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie szyi i odciążających uciśnięte nerwy. Choremu zaleca się też przyjmowanie środków przeciwbólowych i rozluźniających napięcie mięśni.
Ból głowy a kręgosłup
Ból głowy od kręgosłupa stanowi dość często występującą dolegliwość. Za główną przyczynę powstania bólu głowy od kręgosłupa uważa się nadmierne napięcie mięśni w odcinku szyjnym. Za stan ten odpowiadać mogą też m.in.:
- dyskopatia szyjna – jedna z pierwszych oznak degeneracji krążków międzykręgowych, polega na nieprawidłowym przemieszczeniu się jądra miażdżystego w obrębie krążka międzykręgowego;
- skrzywienia kręgosłupa w postaci lordozy szyjnej – łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, czyli ku przodowi;
- urazy (np. w wyniku wypadku samochodowego), stany zapalne, ucisk na nerwy, zmiany zwyrodnieniowe.
Ból głowy od kręgosłupa szyjnego powstać może w wyniku długotrwałego wykonywania pracy zawodowej w wymuszonej i niezmienianej pozycji ciała oraz nadmiernego dźwigania i podnoszenia dużych ciężarów. Na skutek oddziaływania przewlekle powtarzających się przeciążeń wytrzymałość oraz możliwości adaptacyjne elementów kostnych i stawowych prowadzą do pojawiania się zmian zwyrodnieniowych, które obejmują zarówno tkanki miękkie, mięśnie, jak i kościec. Ból często nasila się podczas miesiączki, spania w nieprawidłowej pozycji, działania silnego stresora.
Ból głowy od kręgosłupa szyjnego – objawy
Ból głowy od kręgosłupa szyjnego objawia się występowaniem szumów usznych, zawrotów głowy, nudności, zaburzeń mowy i połykania, mrowieniem i drętwieniem twarzy, uczuciem ciężkości głowy. Chorzy narzekają na sztywność szyi i karku oraz trudności w przybraniu wygodnej pozycji ciała. Podczas napadu bólu głowy dojść może do zaburzenia funkcji poznawczych i spowolnienia ruchowego. Osoby, których dotyczy to schorzenie, często skarżą się na obniżoną jakość życia oraz spadek efektywności w codziennym funkcjonowaniu.
Ból głowy - o tym, po jakie metody leczenia możemy sięgnąć co pomoże skutecznie i bezpiecznie? Odpowiedź na filmie:
Najczęściej pacjenci zgłaszają ból z tyłu głowy od kręgosłupa, czyli potyliczny, który może promieniować na żuchwę, barki, ramiona. Dolegliwości bólowe mogą być też odczuwane w obrębie oka i u nasady nosa. Ból określany bywa jako kłujący, głęboki oraz tępy. Częstotliwość i siła występowania bólu jest trudna do jednoznacznego określenia. W niektórych przypadkach jest to nagły ból głowy trwający silnie i krótko, a w innych ból stopniowo narasta i ustępuje lub trwa przez kilka godzin, a niekiedy i może utrzymywać się przez wiele tygodni. Nie należy samemu stawiać diagnozy - należy udać się do lekarza.
Ból głowy od kręgosłupa szyjnego – ćwiczenia
Leczenie bólów głowy jest niezwykle trudnym zadaniem. W łagodzeniu bólu głowy od kręgosłupa szyjnego ulgę mogą przynieść odpowiednio dobrane ćwiczenia na odcinek szyjny kręgosłupa. Najlepszym rozwiązaniem jest opracowanie zestawu z wykwalifikowanym trenerem lub rehabilitantem.
Przykładowe ćwiczenia na ból głowy od kręgosłupa szyjnego stanowią:
- ćwiczenia rozciągające – zapewniają rozluźnienie struktur okołostawowych, mięśni podpotylicznych i innych mięśni szyi oraz karku, pozwalają na uelastycznienie i przywrócenie prawidłowego napięcia. Wśród nich wymienia się m.in.: krążenia głowy na zmianę w prawą i lewą stronę, skłon głowy w przód i wyprost, kierowanie podbródka raz do prawego, a raz do lewego barku, skłon głowy w bok na zmianę raz do prawego, a raz do lewego barku;
- ćwiczenia wzmacniające struktury okołostawowe, a zwłaszcza struktury mięśniowe będące stabilizatorami odcinka szyjnego kręgosłupa. Przykłady ćwiczeń wykonywanych w wyprostowanej pozycji siedzącej i rozstawionymi stopami:
- należy oprzeć jedną dłoń lub obie dłonie na czole i naciskać czołem na nie, jednocześnie stawiając opór ręką. Jeden nacisk powinien trwać 10–15 sekund, po nim przewidziana jest przerwa na 5–6 sekund. Powinno się wykonywać 3–4 serie napinania;
- należy spleść ręce z tyłu głowy, a następnie naciskać głową na ręce i nie pozwolić się jej odchylić. Jeden nacisk powinien trwać 10–15 sekund, a po nim przerwa przez 5–6 sekund. Powinno się wykonywać 3–4 serie napinania;
- należy przyłożyć prawą dłoń do prawego ucha i naciskać głową na rękę, jednocześnie stawiając opór dłonią. Jeden nacisk powinien trwać 10–15 sekund, a po nim przerwa 5–6 sekund. Powinno się wykonywać 3–4 serie napinania. Następnie wykonuje się ćwiczenie na drugą stronę w takiej samej liczbie powtórzeń;
- ćwiczenia stabilizacyjne – stabilizację odcinka szyjnego kręgosłupa poprawić może wykonywanie w pozycji siedzącej naprzemiennych szybkich ruchów kończyn górnych w górę i w dół przy wyprostowanych łokciach;
- ćwiczenia korekcyjne – przywracające prawidłowe ułożenia ciała;
- ćwiczenia na szyję – przy prosto ustawionej głowie układa się palec wskazujący na brodzie i wykonuje ruch szyją, jak przy wysuwaniu i wsuwaniu szuflady. Ćwiczenie powinno być powtórzone 10–15 razy.
Wymienione ćwiczenia nie wymagają dużego poświęcenia, są technicznie łatwe i zrozumiałe dla każdego, nie powinny powodować bądź zwiększać dolegliwości bólowych. Można wykonywać je wszędzie, gdyż nie wymagają użycia specjalistycznego sprzętu. Dobrze jest nauczyć się wykonywania tych ćwiczeń pod okiem fizjoterapeuty.
Bibliografia:
1. Stępień A., Bóle głowy, Warszawa, Medical Tribune, 2008.
2. Prusiński A., Leczenie migreny i innych bólów głowy, Poznań, Termedia, 2010.
3. Kożuch K., Kozłowski P., Kozłowska M., Cuch B., Współwystępowania bólu głowy i kręgosłupa oraz objawom im towarzyszącym - badanie pilotażowe, “Journal of Education, Health and Sport”, 2016, 6(9), s. 433-441.
4. Konecki K., Kochański B., Zukow W., Hagner W., Bóle głowy pochodzenia szyjnego – wybrane techniki wg metody Briana Mulligana, “Journal of Health Sciences”, 2013, 3(16), s. 75-86.
