Kręgosłup człowieka nie jest prosty, lecz naturalnie wygięty w kształcie litery S. Wygięcia ku przodowi to lordozy, a ku tyłowi – kifozy. Lordoza szyjna stabilizuje głowę i grzbiet, a także amortyzuje wstrząsy powstające podczas chodzenia i zwiększa wytrzymałość kręgosłupa na przeciążenia. W trakcie wykonywania codziennych czynności naturalne krzywizny pogłębiają się, ale podczas spoczynku nocnego wracają do swojego położenia. Zdarza się jednak, że fizjologiczna lordoza pogłębia się lub spłyca na stałe, co wywołuje szereg dolegliwości utrudniających normalne funkcjonowanie.
Co to jest lordoza i jakie są jej przyczyny?
Lordoza szyjna to naturalne wykrzywienie kręgosłupa w przód w odcinku szyjnym. Spłycona lordoza szyjna, podobnie jak pogłębiona lordoza, powoduje nie tylko ból, ale również inne dolegliwości, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Spłycenie jest wyłącznie objawem chorobowym, a za oddzielną jednostkę chorobową uznawane jest zniesienie lordozy szyjnej. Odprostowanie lordozy szyjnej jest wynikiem rozwoju choroby zwyrodnieniowej krążków międzykręgowych i kręgosłupa.
Przyczyną spłycenia fizjologicznej lordozy mogą być również urazy mechaniczne okolic karku. Najczęściej dochodzi do nich podczas wypadków komunikacyjnych, w trakcie których głowa zostaje przesunięta do przodu, a następnie silnie szarpnięta do tyłu. Mięśnie i więzadła stabilizujące odcinek szyjny ulegają rozluźnieniu, przez co dochodzi do zniesienia lordozy szyjnej.
Lordoza szyjna spłycona może również powstać w wyniku osłabienia siły mięśniowej karku i rozluźnienia więzadeł, na co wpływa zła postawa ciała podczas wykonywania pracy lub codziennych czynności.
Objawy nadmiernej lordozy szyjnej
Zniesienie lordozy szyjnej zawsze wiąże się z silnym bólem karku. Dolegliwości te mogą występować przez długi czas lub mieć charakter napadowy. Ból może promieniować do oczodołów i skroni. Pozostałe objawy lordozy szyjnej to:
- bóle głowy;
- sztywność, mrowienie i drętwienie rąk;
- zawroty głowy;
-
szum w uszach;
- podwyższone ciśnienie krwi;
- omdlenia będące efektem niedotlenienia mózgu;
- nerwowość;
-
bezsenność;
-
oczopląs.
Ćwiczenia na lordozę
Lordozę spłyconą można skutecznie korygować za pomocą specjalnych ćwiczeń. Mogą być one wykonywane jedynie na zlecenie lekarza ortopedy, który kieruje pacjenta na rehabilitację oraz określa zakres ćwiczeń. Ćwiczenia w lordozie szyjnej polegają przede wszystkim na wzmocnieniu mięśni odpowiadających za ruch szyi. Jeśli w trakcie wykonywania ćwiczeń pojawi się ból, należy je natychmiast przerwać. Poniższe ćwiczenia wzmacniające kręgosłup trzeba wykonywać 2–3 razy dziennie wyłącznie po konsultacji z lekarzem:
- leżąc na plecach lub siedząc na twardym podłożu, skręcić zdecydowanie głowę w kierunku karku, ruch nie może być zbyt szybki. Wytrzymać 3 sekundy i skręcić głowę w drugą stronę. Ćwiczenie powtórzyć 5 razy;
- leżąc na plecach, zapleść palce obu rąk za głowę, przedramiona ułożyć po bokach głowy. Rękoma próbować podnieść głowę, a głową oporować i odginać ją ku tyłowi, powtórzyć 5 razy;
- siedząc na twardej nawierzchni, wyprostować głowę i na przemian wysuwać i cofać podbródek. Powtórzyć 5 razy;
- leżąc na boku, oprzeć głowę o niewielką poduszkę w taki sposób, aby głowa i szyja były w jednej linii. Nabrać powietrza i wstrzymać oddech, jednocześnie naciskając głową na poduszkę przez około 7 sekund, po czym wypuścić powietrze. Ćwiczenie powtórzyć 3 razy;
- w pozycji siedzącej wyprostować głowę, przełożyć nad nią prawą rękę i położyć ja na lewym uchu. Przechylać głowę w lewą stronę, jednocześnie oporując ręką, wytrzymać ok. 7 sekund. Powtórzyć dla drugiej strony, wykonać 3–5 powtórzeń dla każdej ze stron.
Odpowiednio wykonywane ćwiczenia na lordozę mogą zapobiec wyprostowaniu lordozy szyjnej i znacznie zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Leczenie lordozy
Zmniejszenie lordozy szyjnej jest efektem wzmożonego napięcia mięśni przykręgosłupowych. Jest to odruchowa reakcja na ból, dlatego w leczeniu najczęściej stosuje się:
- leki przeciwbólowe i przeciwzapalne;
- leki rozluźniające mięśnie szkieletowe.
W przypadku silnych dolegliwości bólowych związanych z naciskiem na nerwy, lekarz może nakazać noszenie miękkiego kołnierza ortopedycznego, który stosuje się przez krótki czas. Polecane są również zabiegi rehabilitacyjne, do których zalicza się:
- ćwiczenia rozluźniające;
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie karku;
- masaż karku;
- ultradźwięki;
- jonoforezę;
- lampy sollux;
- magnetoterapię.
Ponadto należy oszczędzać kręgosłup szyjny, dbając o prawidłową postawę podczas wykonywania pracy. Bardzo ważne jest unikanie przeciążeń, w tym m.in. dźwigania dużych ciężarów.
