Przepuklina krążka międzykręgowego (inaczej dyskopatia), czyli popularne "wypadanie dysku" polega na wysunięciu się galaretowatego jądra dysku (tzw. jądro miażdżyste) poza przestrzeń międzykręgową. Początkowa wypuklina krążka międzykręgowego z czasem przeradza się w bardziej zaawansowaną zmianę, czyli właśnie przepuklinę kręgosłupa. Ulgę w dolegliwości mogą przynieść odpowiednie ćwiczenia. Nieleczona przepuklina kręgosłupa może doprowadzić do powstania choroby zwyrodnieniowej lub być objawem jej wczesnej formy.
Zobaczcie także, skąd się bierze przepuklina:
Przepuklina kręgosłupa: objawy
Przepuklinę poprzedzają zwykle dolegliwości bólowe związane z wypukliną, czyli jej wcześniejszym stadium. Wypuklina polega na nieznacznym wysunięciu się dysku. W przypadku przepukliny mamy do czynienia z bardziej zaawansowanym stadium schorzenia, gdzie dysk może w znacznym stopniu uciskać na struktury nerwowe okolic kręgosłupa. Przepuklina krążka występuje na odcinku szyjnym (około 20% przypadków) lub lędźwiowym (około 70%) kręgosłupa, w sporadycznych przypadkach także na odcinku piersiowym. Zależnie od umiejscowienia i stopnia zaawansowania, dyskopatia może dawać objawy, takie jak:
- umiarkowany lub silny ból kręgosłupa;
- w przypadku dyskopatii lędźwiowej: ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, promieniujący do kończyn dolnych;
- drętwienie oraz wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych;
- uczucie mrowienia i skurcze mięśni;
-
rwa kulszowa lub rwa barkowa;
- zaburzenia czucia w kończynach dolnych, rzadziej w górnych;
- niedowłady nerwów kończyny dolnej;
- znaczne ograniczenie ruchomości w obrębie kręgosłupa;
- częściowy zanik mięśni wynikający z nieczynności;
- kłopoty z poruszaniem się: częściowa lub całkowita utrata sprawności;
- w przypadku wypukliny na odcinku szyjnym: bóle głowy, migreny, zawroty głowy.
Już we wczesnym stadium rozwoju przepukliny kręgosłupa objawy mogą w znacznym stopniu pogorszyć komfort życia i utrudnić codzienne czynności. Zlekceważenie przewlekłych bólów kręgosłupa związanych z dyskopatią sprawia, że symptomy nasilają się. Przepuklina nie ustąpi samoistnie. Leczenie i rehabilitację należy podjąć możliwie jak najszybciej, ponieważ dyskopatia jest chorobą postępującą i z czasem może doprowadzić do nasilenia się zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Przepuklina jądra miażdżystego: przyczyny występowania i diagnoza
Na powstanie przepukliny kręgosłupa wpływ może mieć wiele różnorodnych przyczyn, głównie związanych z "siedzącym" trybem życia.
Dyskopatia nie jest schorzeniem rzadkim. Obecnie uważa się ją za chorobę cywilizacyjną. Choć dotyczy zwłaszcza pacjentów po 45. roku życia, coraz częściej diagnozowana jest u osób młodych, które nie ukończyły 30 lat. Wpływ na powstanie przepukliny ma przede wszystkim brak aktywności fizycznej, wykonywanie "siedzącej" pracy, nadwaga i otyłość. Do wypadnięcia dysku często dochodzi podczas nagłego, gwałtownego ruchu lub intensywnego wysiłku fizycznego (np. podczas podnoszenia ciężarów, dźwiganiu ciężkich sprzętów). Przyczyną może być również nadmierne obciążanie kręgosłupa (np. w związku z czynnym uprawianiem sportu) prowadzące do mikrourazów oraz długotrwałe przyjmowanie nieprawidłowych pozycji (garbienie, pochylanie, nieprawidłowa pozycja podczas snu). W rzadszych przypadkach zdarza się dyskopatia spowodowana wrodzonymi wadami kręgosłupa (np. jego wadliwą budową), a także zmianami o podłożu genetycznym.Diagnoza przepukliny kręgosłupa, prócz dokładnego wywiadu lekarskiego, wymaga wykonaniu badań obrazowych. Lekarz może zlecić jedno (a w razie wątpliwości więcej) z badań, takich jak: rezonans magnetyczny (MR), tomografia komputerowa (TK) lub badanie radiologiczne (RTG) kręgosłupa.
Przepuklina krążka międzykręgowego: ćwiczenia czy operacja?
Leczenie, zależnie od stadium przepukliny, polega głównie na rehabilitacji i wykonywaniu odpowiednich ćwiczeń, które mają na celu przywrócenie pełnej sprawności, ograniczenie dolegliwości bólowych, a także zapobieganie dalszym zmianom zwyrodnieniowym kręgosłupa. Ćwiczenia ruchowe dla osób z przepukliną kręgosłupa powinny wzmacniać mięśnie tułowia, zmniejszać napięcie mięśniowe i poprawiać stabilizację kręgosłupa. W przypadku uciążliwych dolegliwości bólowych stosuje się również leczenie farmakologiczne (przeciwbólowe i przeciwzapalne). Jeśli stadium schorzenia jest zaawansowane i rehabilitacja nie przynosi pożądanych efektów, konieczna okazuje się niekiedy operacja. Wskazaniem do operacji jest przede wszystkim silny ból uniemożliwiający normalne funkcjonowanie, pojawienie się niedowładów, paraliżu i zaburzeń czucia. Operację przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Po zabiegu mogą pojawić się powikłania w postaci odczucia niestabilności kręgosłupa. Dolegliwość tę zmniejszają odpowiednie ćwiczenia i rehabilitacja. Do 24 godzin po operacji pacjent może też mieć trudności z oddawaniem moczu, a także odczuwać ból pooperacyjny i objawy związane z indywidualną tolerancją znieczulenia ogólnego.
Przed przepukliną krążka uchronić może profilaktyczne wykonywanie ćwiczeń fizycznych, codzienna aktywność, zachowanie prawidłowej masy ciała, a także dbałość o poprawną postawę podczas chodzenia, siedzenia i snu. Dobroczynny wpływ na kręgosłup u osób narażonych na powstanie wypukliny ma również pływanie na basenie.
Z filmu dowiecie się, jak zadbać o prawidłową postawę, aby uniknąć bólów pleców lub problemów z kręgosłupem:
