Czym jest zgaga?
Zgaga objawia się mocno nieprzyjemnym paleniem w przełyku, kwaśnym odbijaniem i cofaniem się treści żołądka do przedniego odcinka układu pokarmowego. Jest to efekt zbyt dużej ilości kwasów powstających w żołądku, które z różnych przyczyn się z niego wydostają powodując dyskomfort. Często jest to także wynik przejedzenia. Duża ilość pokarmu w żołądku podnosi ciśnienie w jamie brzusznej, co sprzyja cofaniu się pokarmu. Niektóre produkty spożywcze stymulują powstawanie kwasu żołądkowego, mają działanie rozluźniające mięśnie (w tym te łączące żołądek z przełykiem) i podrażniające błonę śluzową żołądka.
Więcej o zgadze i o tym, co może zwiastować częste jej występowanie dowiecie się z filmu:
Zgaga może być objawem refluksu, jeżeli:
- pojawia się po każdym posiłku,
- występuje po przyjęciu pozycji leżącej czy przy schylaniu się,
- w ustach pojawia się gorzko–kwaśny posmak,
- pojawia się kaszel.
Refluks żołądkowo-przełykowy to osłabienie zwieracza umiejscowionego w dolnym odcinku przełyku, gdzie łączy się on z żołądkiem. Prawidłowo działający zwieracz otwiera się dla pokarmu, następnie zamyka się, uniemożliwiając wydostanie się kwaśnej treści na zewnątrz. Przy nieprawidłowościach w mechanizmie działania, sok trawienny może dostać się do przełyku powodując dławiący ból i silne pieczenie. Dodatkowo, przy refluksie ciśnienie w jamie brzusznej jest podwyższone a wytwarzanie kwasu żołądkowego wzmożone. Picie alkoholu i palenie papierosów może powodować podrażnienie lub zapalenie przełyku, co sprzyja pojawianiu się zgagi.
Refluks zalicza się do chorób cywilizacyjnych. Często dotyczy osób otyłych, kobiet w ciąży oraz osób, które prowadzą niezdrowy tryb życia i są narażone na ciągły stres.
Jakich produktów unikać?
- alkohol – ma odczyn kwasowy, rozluźnia zwieracz przełyku umożliwiając cofanie się kwasu, znacznie wzmaga produkcję kwasu żołądkowego,
- tłuste i smażone potrawy – tłuste jedzenie na ogół nie ma kwaśnego odczynu, jednak jest ciężkostrawne i potrzebuje większej ilości soków trawiennych, opóźnia opróżnianie żołądka i może rozluźniać zwieracz przełyku,
- napoje gazowane – podrażniają błonę śluzową żołądka oraz stymulują produkcję soków trawiennych,
- czekolada – w składzie zawiera dużo tłuszczu, kakao i kofeinę. Wszystkie te składniki mogą nasilić objawy refluksu, dodatkowo zawiera metyloksantynę, która rozluźnia mięśnie przełyku,
-
kawa – ma mocno kwaśny odczyn i stymuluje wydzielanie soków trawiennych. Kawa bezkofeinowa nie będzie dobrym zamiennikiem, gdyż wzmaga produkcję kwasów bardziej niż kawa z kofeiną,
-
mięta (napar, pasty do zębów, gumy do żucia) – rozluźnia dolny zwieracz przełyku i stymuluje wydzielanie soków trawiennych,
- owoce cytrusowe i pomidory – mają mocny odczyn kwasowy, mogą wywołać zgagę szczególnie spożywane na czczo,
- czosnek i cebula – są ciężkostrawne i mogą nasilać objawy refluksu,
- ostre potrawy i przyprawy – np. chilli, curry, ostre sosy mogą podrażnić przełyk i wywołać zgagę.
Zaleca się obserwować, który produkt nasila objawy zgagi lub ją wywołuje, ponieważ u różnych osób mogą być to różne produkty. Na tej podstawie należy ograniczyć szkodzącą żywność. Nie wszystkie wyżej wymienione produkty muszą niekorzystnie wpływać na każdego. U jednych refluks może wywołać danie kwaśne, a u innych potrawa pikantna.
Jak łagodzić objawy zgagi?
- łyżeczkę sody oczyszczonej rozpuścić w szklance ciepłej wody i wypić,
- wypić szklankę mleka i zjeść garść migdałów (zalkalizują środowisko żołądka),
- łyżeczkę świeżo startego imbiru zalać szklanką wrzątku, parzyć przez 10 minut i wypić,
- można zastosować środki na zgagę i nadkwaśność, które zobojętniają kwasy żołądkowe, a są dostępne bez recepty w aptekach.
Jak można zminimalizować ryzyko wystąpienia zgagi? Dowiecie się tego z filmu:
Jak zapobiegać?
W celu zapobiegania zgadze warto pamiętać o pewnych zasadach:
- utrzymanie prawidłowej masy ciała,
- unikanie produktów, które mogą wywołać zgagę,
- należy jeść częściej, ale małe porcje,
- należy unikać jedzenia przed aktywnością fizyczną,
- ostatni posiłek w ciągu dnia spożyć ok. 2-3 godziny przed snem,
- należy ograniczyć picie alkoholu i palenie papierosów,
- nie powinno się nosić bardzo ciasnych spodni, które przez ucisk mogą zwiększyć ciśnienie w jamie brzusznej,
- należy jeść powoli, nie śpieszyć się,
- nie należy kłaść się bezpośrednio po posiłku, może to powodować cofanie się treści żołądka do przełyku,
- po obfitym posiłku dobrze jest wyjść na spacer,
- należy zwiększyć ilość potraw przygotowywanych na parze, gotowanych czy duszonych,
- posiłki powinno się spożywać w temperaturze letniej.
