Probiotyki doustne i ginekologiczne są szczególnie zalecane kobietom ciężarnym, gdyż zapobiegając rozwojowi groźnych infekcji, zmniejszają ryzyko nieprawidłowego przebiegu ciąży. Do szczepów bakteryjnych o udowodnionej skuteczności należą Bifidobacterium oraz Lactobacillus GG.
Co to są probiotyki?
Probiotyki to specjalnie wyselekcjonowane żywe kultury bakterii (najczęściej bakterie fermentujące kwas mlekowy – Lactobacillus) lub szczepy niepatogennych grzybów drożdżakowych (Saccharomyces). Organizmy te korzystnie wpływają na równowagę mikroflory jelitowej człowieka. Po przedostaniu się do jelita grubego zwiększają aktywność szczepów bakterii dotychczas kolonizujących układ pokarmowy. W przewodzie pokarmowym, szczególnie w jelicie grubym, obecne są bakterie, które spełniają wiele zadań, m.in. fermentują niektóre składniki pokarmowe; stymulują układ odpornościowy, tak aby zwalczał drobnoustroje chorobotwórcze; regulują rozwój jelit u niemowląt; produkują witaminę K odpowiedzialną za prawidłowe krzepnięcie krwi. Skład flory bakteryjnej zmienia się pod wpływem wielu czynników, takich jak choroby współistniejące, wiek, dieta, okres ciąży. Przede wszystkim jednak na skład mikroflory jelitowej ma wpływ długotrwała antybiotykoterapia, która działając bakteriobójczo na patogenne drobnoustroje odpowiedzialne za rozwój infekcji oraz objawy chorobowe, wyjaławia także układ pokarmowy z pożytecznych bakterii jelitowych.
Na skuteczność probiotyków stosowanych doustnie wpływa wiele elementów – muszą być odporne na trawiące działanie kwaśnego soku żołądkowego, a także na enzymy i kwasy żółciowe znajdujące się w dwunastnicy. Konieczne jest także, aby mikroorganizmy te były zdolne do przeżycia oraz aktywności po kolonizacji w nabłonku jelita grubego, gdzie obniżając pH, przyczyniają się do zahamowania wnikania patogennych drobnoustrojów. Probiotyki okazują się skuteczne w wielu dolegliwościach układu pokarmowego, takich jak biegunka poantybiotykowa, zespół jelita drażliwego czy nietolerancja laktozy.
Innym rodzajem probiotyków są probiotyki ginekologiczne, stosowane w celu zachowania odpowiedniego pH pochwy oraz prawidłowej flory bakteryjnej kobiecych narządów rodnych i układu moczowego. Kwas mlekowy produkowany przez bakterie obecne w probiotykach jest ważnym składnikiem śluzu szyjkowego, który zapewnia utrzymanie kwaśnego środowiska pochwy, a także ułatwia rozwój fizjologicznej flory okolic intymnych. Probiotyki ginekologiczne szczególnie przydatne okazują się jako terapia wspomagająca przy leczeniu antybiotykami infekcji układu moczowo-płciowego, a także jako profilaktyka zakażeń, np. po zabiegach ginekologicznych lub po porodzie. Probiotyki stosowane są zarówno w formie doustnej, jak i dopochwowej w postaci globulek, czopków oraz tamponów. Podawane doustnie, zaczynają działać po dłuższym czasie, gdyż muszą zostać wchłonięte w przewodzie pokarmowym i przetransportowane do układu moczowo-płciowego. Leki dopochwowe działają bezpośrednio w miejscu podania.
Zobacz film: Probiotyki
Czy probiotyki są bezpieczne dla kobiet w ciąży?
Ciąża jest stanem, który może upośledzać odporność kobiety, zarówno ogólnoustrojową, jak i miejscową, prowadząc do częstszego rozwoju infekcji intymnych. Probiotyki stosowane przez kobiety ciężarne są bezpieczne zarówno dla przyszłych mam, jak i dla ich potomstwa. Są to preparaty zalecane kobietom w ciąży, zarówno w formie doustnej, jak i dopochwowej.
Stosowanie probiotyków może okazać się pomocne w zapobieganiu poważnym infekcjom bakteryjnym podczas ciąży, co obniża ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu. Probiotyki doustne zapobiegają oraz skracają czas występowania zaparć w ciąży, a także ewentualnej biegunki po stosowaniu antybiotyków. Znacząco poprawiają insulinowrażliwość kobiet w ciąży, przez co mogą obniżać stężenie glukozy we krwi.
Suplementacja probiotykami doustnymi w ciąży stymuluje prawidłowy rozwój mikroflory jelitowej u płodu, dzięki czemu zmniejsza ryzyko martwiczego zapalenia jelit u noworodków. Probiotyki zalecane są także podczas karmienia piersią, gdyż przenikają do kobiecego mleka, stymulując rozwój układu odpornościowego karmionego dziecka.
Rodzaje probiotyków zalecanych do stosowania podczas ciąży
Probiotyki w ciąży mogą być stosowane w formie doustnej w postaci tabletek, kapsułek lub saszetek do rozpuszczenia w wodzie. Kobietom ciężarnym zalecane są często także probiotyki ginekologiczne pod postacią kapsułek lub globulek dopochwowych, a także żeli i kremów do stosowania miejscowego. Szczególnie rekomendowane są preparaty zawierające szczepy Bifidobacterium oraz Lactobacillus GG, czyli bakterii produkujących kwas mlekowy, naturalnie obecny w okolicach intymnych.
Bibliografia:
1. E. Woźniakowska, 2015, Strategie probiotyczne w ginekologii i położnictwie, Forum Położnictwa i Ginekologii, https://piramidazdrowiaintymnego.pl/wp-content/uploads/2016/11/3_Strategie_probiotyczne_w_ginekologii_i_poloznictwie_-_State_of_the_Art_2015.pdf
