Ból w potylicy może pojawić się na skutek przeciążenia i przemęczenia czy długotrwałego stresu. Jeśli jednak jest to przypadłość przewlekła lub powtarzająca się, może sygnalizować poważne zmiany chorobowe w organizmie (np. nowotwór odcinka szyjnego lub tylnej okolicy głowy). Ból potylicy często promieniuje na kark i barki, co utrudnia jego dokładną lokalizację.
Ból w potylicy, którego źródłem jest odcinek szyjny kręgosłupa
Jedną z częstszych przyczyn bólu potylicy są zwyrodnienia odcinka szyjnego kręgosłupa. Ból jest opisywany jako tępy i promieniujący do szyi i barków. Może również wynikać z wad wrodzonych odcinka szyjnego, jak np. zrośnięcie kręgów C1 i C2 czy rozwijających się stanów zapalnych. Powstaje też na skutek urazów, zwłaszcza komunikacyjnych, w których następuje nagłe i silne dociśnięcie i szarpnięcie odcinka szyjnego. Leczenie musi być zawsze dopasowane do przyczyny, która odpowiada za dolegliwości, dlatego też w każdym przypadku potrzebna jest dokładna diagnostyka.
Nerwoból potyliczny efektem działania silnego stresu
Nerwoból powstaje jako efekt zwyrodnienia lub uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa, zwłaszcza jeśli zwyrodnienie rozwinęło się na bazie urazu kośćca czy skrzywienia odcinka szyjnego. W takich przypadkach może dojść do ucisku na jeden z nerwów, co objawia się powtarzającym lub stale utrzymującym się bólem z tyłu głowy. Napięcie szyi przekształcające się w nerwoból powstaje także przy siedzącym trybie pracy oraz na skutek oddziaływania silnego stresu. Ten typ nerwobólu potylicznego określony jest w medycynie jako neuralgia Arnolda i dotyczy nerwu biegnącego od karku w kierunku sklepienia czaszki – nerwu potylicznego. Ma bardzo charakterystyczne objawy, dzięki czemu można go dosyć łatwo odróżnić od innych bólów głowy. Jest silny i występuje nagle, zazwyczaj po jednej stronie karku (rzadziej po dwóch) i promieniuje aż do czoła. Objawami towarzyszącymi nagłemu i ostremu atakowi są: nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, powodujący dyskomfort szum w uszach i przewrażliwienie na dotyk.
Jak sobie poradzić z bólem głowy? Dowiesz się tego z filmu:
Neuralgia Arnolda wynika z urazu nerwu, do którego dochodzi najczęściej na skutek stresu lub traumy. W niektórych przypadkach przyczyną może być uraz kręgosłupa, przewlekłe napięcie mięśni karku, podagra, cukrzyca, a nawet choroba nowotworowa. Jeśli przyczyną jest stres, wówczas leczenie polega na wyeliminowaniu bólu za pomocą sterydów, leków przeciwbólowych, a w niektórych przypadkach również leków antydepresyjnych. Jeśli chodzi o domowe sposoby, dobre efekty daje unieruchomienie odcinka i stosowanie ciepłych okładów. W przypadkach, w których neuralgia spowodowana jest urazem, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Taki zabieg ma bardzo wysoką skuteczność (sprawdza się w około 90% przypadków).
Guz na potylicy – czy zawsze oznacza nowotwór?
Twardy guz na potylicy nie musi być zmianą złośliwą , jednak zawsze wymaga konsultacji ze specjalistą i wykluczenia nowotworu. Przeważnie nie powoduje bólu. Guzy nowotworowe głowy umiejscowione w dolnej części czaszki mogą być przyczyną bólu w potylicy, który promieniuje do karku i szyi, dlatego żadnych dolegliwości nie można lekceważyć. Ostre ataki bólu potylicznego mogą być pierwszymi symptomami nie tylko nowotworu, ale również zbliżającego się udaru.
Ból potylicy – inne przyczyny
Jeśli bólom z tyłu głowy towarzyszą zawroty, nudności, problemy z widzeniem, dzwonienie w uszach, a także charakterystyczne mrowienie w okolicach ust, stóp i dłoni, można wówczas podejrzewać np. nowotwory mózgu lub rzadki typ migreny szyjnej. Niestety leczenie migren polega przede wszystkim na terapii objawowej, która ma zapewnić cierpiącej osobie maksymalny komfort życia.
Pulsujący ból potylicy dokucza też po punkcji lędźwiowej (przeprowadzana często w celu podania znieczulenia przed operacją). Często towarzyszą mu wymioty. Dolegliwości nasilają się przy próbach unoszenia głowy i zmianach pozycji. W takim przypadku konieczne jest dostosowanie się do pooperacyjnych zaleceń lekarza prowadzącego.
Silnym bólem w potylicy często objawia się nadciśnienie tętnicze. Jest to charakterystyczny ból, który pojawia się w momentach skoków ciśnienia, najczęściej w godzinach porannych. Często towarzyszy mu szum i dzwonienie w uszach.
Jeżeli ciężko powiązać ból z konkretną przyczyną, należy przeprowadzić poszerzoną diagnostykę pod kontrolą lekarza, aby zapobiec przeoczeniu niebezpiecznego w skutkach schorzenia.
