Operacja żylaków może być przeprowadzona różnymi technikami. Niezależnie od zastosowanej metody, chory musi uzyskać informację, jak dbać o nogę po operacji żylaków, i stosować się do tych zaleceń.
Żylaki kończyn dolnych
Żylaki kończyn dolnych powstają, gdy dochodzi do zastoju żylnego. Dzieje się tak najczęściej w obrębie naczyń goleni (zwanej również podudziem), w dole podkolanowym oraz (rzadziej) na powierzchni uda. Najczęstsze objawy to obrzęki i uczucie ciężkości nóg oraz bóle i skurcze pojawiające się przede wszystkim po dłuższym staniu lub siedzeniu w niewygodnej pozycji. Na kończynach dolnych stwierdza się nieprawidłowe, miejscowe, wężowate rozszerzenia oraz zmiany w przebiegu żył podskórnych. W trakcie badania chorego w pozycji stojącej wypełniają się one znaczą ilością krwi, tworząc dodatkowo defekt kosmetyczny. Bezpośrednią przyczyną jest niewydolność zastawek żylnych i wsteczny przepływ krwi (tzw. refluks).
Żylaki relatywnie często ulegają stanom zapalnym (z silną bolesnością, zaczerwienieniem i obrzękiem) oraz urazom, które mogą doprowadzić do krwawienia. Ponieważ żylakowate naczynie słabo się obkurcza, krwotok nie ma zwykle tendencji do samoistnego, szybkiego ustania.
Skąd się biorą żylaki i co zrobić, aby ich uniknąć? Dowiesz się tego z naszego filmu:
Zachowawcze metody leczenia żylaków nóg
Żylaki nóg w pierwszej fazie choroby leczy się zachowawczo. Zalecenia dla pacjentów obejmują:
- zakaz chodzenia w obcisłej odzieży, upośledzającej krążenie w okolicach kolan i pachwin,
- unikanie długotrwałego stania,
- ograniczanie czasu siedzenia z podkurczonymi lub zwisającymi z krzesła bez podparcia kończynami,
- zalecenie wykonywania regularnych spacerów i ćwiczeń mięśni kończyn dolnych,
- odpoczynek w pozycji siedzącej lub leżącej z uniesionymi lekko nogami,
- stosowanie odpowiednio dobranych pończoch uciskowych, które zapobiegają wypełnianiu się i rozszerzaniu się naczyń żylnych,
- zmniejszenie ewentualnej nadwagi.
Polecamy: Diagnostyka żylaków
Operacja żylaków
Operacja żylaków ma na celu usunięcie zmian chorobowych. Najczęściej wykonywane zabiegi to flebektomia (lub mikroflebektomia), stripping żył powierzchownych kończyn dolnych (varicektomia) oraz zabiegi laserowe.
Flebektomia to zabieg miejscowego wycięcia poszczególnych żylaków. Stosuje się go w sytuacji, gdy widoczne zmiany są nieliczne i nie widać dużej progresji choroby w innych miejscach. Operację wykonuje się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, dbając o to, by wykonywane na skórze cięcia były jak najmniejsze i nie pozostawiały widocznych blizn.
Varicektomia to usunięcie zmienionych żylakowato żył powierzchownych na dłuższym odcinku. Może on w przypadku żyły odpiszczelowej obejmować nawet całą długość – od kostki przyśrodkowej do pachwiny. Do żyły wprowadza się specjalny cewnik (tzw. stripper), który pozwala na „wyciągnięcie” całej żyły przez niewielkie nacięcie w pobliżu jej końca (przypomina to przewlekanie ręką rękawa na drugą stronę). W trakcie zabiegu oddziela się miejscowo i podwiązuje większe boczne naczynia żylne.
Laserowa operacja żylaków (EVLT) to metoda, której efekt jest podobny do varicektomii, jednak sam zabieg jest mniej obciążający. Za pomocą sondy wprowadzonej do żyły dokonuje się miejscowego uszkodzenia (oparzenia) ściany naczynia termicznym promieniowaniem laserowym. Powoduje to zapalenie żyły, zmiany zarostowe, ustanie przepływu i nawet całkowity zanik naczynia. Sam zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym lub przewodowym.
Polecamy: Klejenie żylaków. Na czym polega metoda leczenia żylaków?
Postępowanie i zalecenia po operacji żylaków
To, jak wygląda noga po operacji żylaków, jak długo boli i jakie są zalecenia, zależy od zastosowanej metody leczenia. Typowym zjawiskiem jest występowanie obrzęku, niewielkiego stanu zapalnego, na nodze mogą pojawiać się siniaki – szczególnie po operacji żylaków metodą strippingu. Aby nie dopuścić do wynaczynienia się większej ilości krwi i powiększenia obrzęków, tuż po zabiegu stosuje się pończochy uciskowe lub bandażowanie nóg.
Po operacji żylaków ważne jest unoszenie kończyn dolnych, gdy chory znajduje się w pozycji leżącej lub siedzącej. Jednocześnie pacjenta jak najwcześniej uruchamia się, gdyż praca mięśni kończyn dolnych ułatwia przepompowywanie krwi w głębokich naczyniach żylnych i zapobiega zastojowi. Należy również prowadzić w tym czasie profilaktykę przeciwzakrzepową. Działania te pozwalają na uniknięcie powikłań po operacji żylaków.
Operacja żylaków – rekonwalescencja
Podstawowa rekonwalescencja i zwolnienie lekarskie po operacji żylaków mogą trwać od kilku dni (przy zabiegach laserowych) do kilku tygodni. Całkowita przebudowa tkanek trwa 6–12 miesięcy, jednak ograniczenia w chodzeniu czy nawet bieganiu mogą być przez lekarza zniesione o wiele szybciej. Chory powinien stosować dobrane przez specjalistę sprężyste pończochy uciskowe. Są one o wiele lepszym rozwiązaniem niż bandażowanie nóg. Zastosowanie odpowiedniego modelu pończoch pozwala na dobór siły ucisku tak, by nie wypełniały się przestrzenie i naczynia podskórne, a jednocześnie by krew mogła odpływać naczyniami głębokimi. Siła, z jaką wykonuje się bandażowanie, jest za każdym razem inna i warunki krążenia krwi w kończynach dolnych mogą się niekorzystnie zmienić. Chorego obowiązuje też przestrzeganie do zaleceń stosowanych w przypadku zachowawczego leczenia żylaków.
