Olejek tymiankowy zaliczany jest do grupy najsilniej działających olejków eterycznych. Ceniony jest od wielu lat ze względu na własności antyseptyczne i działanie wykrztuśne. Stosowany jest przede wszystkim w celu złagodzenia uporczywego kaszlu i innych objawów pojawiających się w przebiegu nieżytów dróg oddechowych. Dodatkowo skutecznie zwalcza bakterie i grzyby. Zwiększa ogólną odporność organizmu. Działa przeciwbólowo w artretyzmie i reumatyzmie.
Olejek tymiankowy – wiadomości ogólne
Olejek tymiankowy (z łac. Thymi aetheroleum) to olejek eteryczny uzyskiwany w procesie destylacji z parą wodną świeżych, nadziemnych, kwitnących części macierzanki tymianku, zwanej też tymiankiem właściwym (z łac. Thymus vulgaris L.), i/lub tymianku hiszpańskiego (z łac. Thymus zygis L.). To metoda polegająca na izolacji substancji stałych i ciekłych niemieszających się z wodą, ale za to lotnych z parą wodną. Olejek tymiankowy ma postać bezbarwnej lub lekko czerwonożółtej cieczy o silnym zapachu podobnym do tymolu. Olejek należy przechowywać w szczelnie zamkniętej butelce z ciemnego szkła, w chłodnym i zaciemnionym miejscu. Tworzy doskonałe kompozycje z innymi olejkami, m.in.: sosnowym, lawendowym, cytrynowym, bergamotowym.
Olejek tymiankowy – jak stosować?
Olejek tymiankowy może być wykorzystywany na kilka sposobów. Używa się go do masaży, kąpieli aromateraupetycznych, inhalacji, aromatyzacji powietrza. W przypadku bezpośredniego stosowania na skórę należy pamiętać o rozcieńczeniu go z olejem bazowym. Wówczas trzeba 3–5 kropli olejku wymieszać z 10 ml oliwy z oliwek. W inhalacji należy 5–10 kropli wlać do naczynia z gorącą wodą. Głowę nakryć ręcznikiem i głęboko wdychać unoszącą się parę. Do inhalacji olejek tymiankowy poleca się łączyć z innymi olejkami o podobnym działaniu. Popularnym zestawem są: 3 krople olejku tymiankowego, 1 kropla olejku manuka, 1 kropla olejku anyżowego.
W aromaterapii powinno się połączyć 5–10 kropli olejku z 2 łyżeczkami wody i podgrzewać w ceramicznym kominku. Podczas przyrządzenia aromateraupetycznych kąpieli dodaje się 10–15 kropli olejku wymieszanego wcześniej z solą czy miodem na 1/3 wanny napełnionej wodą o temperaturze 36–38ᵒC. Kąpiel nie powinna trwać dłużej niż kwadrans. Jako płukanka trzeba kilka kropli olejku rozcieńczyć w szklance letniej wody. Olejek tymiankowy wykorzystywany jest także jako odstraszacz owadów, dodatek wzbogacający środki czystości i kosmetyki.
Olejek tymiankowy – właściwości i działanie
Olejek tymiankowy ma szerokie prozdrowotne zastosowanie. Wykazuje działanie antyseptyczne, przeciwgrzybicze, dezynfekcyjne, moczopędne, przeciwbakteryjne, przeciwroztoczowe, przeciwrobacze, przeciwgnilne, żółciopędne, rozgrzewające. Dodatkowo pobudza wydzielanie soków trawiennych oraz hamuje ośrodek i odruch kaszlu. Przynosi ulgę w bólach menstruacyjnych. Olejek tymiankowy znany jest z właściwości przeciwbólowych, co zauważa się zwłaszcza w przypadku reumatyzmu, artretyzmu, dny moczanowej, rwy kulszowej, zapalenia mięśni i nerwów, urazów sportowych. Stymuluje krążenie i podnosi ciśnienie tętnicze krwi. Likwiduje obrzęki, obniża poziom kwasu moczowego.
Inhalacje olejkiem tymiankowym ze względu na jego działanie wykrztuśne polecane są przy uporczywym kaszlu, bólu gardła, chrypce. Pobudzają ruchy rzęsek wyściełających drogi oddechowe i nasilają wydzielanie śluzu. Sporządzona na bazie olejku płukanka likwiduje stany zapalne w jamie ustnej, ale i może posłużyć w zabiegu pielęgnacyjnym na włosy i paznokcie. Tonizuje skórę głowy, ogranicza wypadanie włosów i wzmacnia ich strukturę, eliminuje łupież. Olejek tymiankowy poleca się podczas zmęczenia fizycznego i umysłowego, gdyż odpręża i relaksuje.
Olejek tymiankowy na skórę
Olejek tymiankowy stosowany bezpośrednio na skórę regeneruje jej komórki, wspomaga leczenie podrażnień, stanów zapalnych skóry, trądziku, łuszczycy. Łagodzi objawy pojawiające się w przebiegu egzemy, przyspiesza proces gojenia się ran, czyraków i zmian po ukąszeniach owadów. Spowalnia starzenie się skóry i zwalcza uporczywy świąd, pieczenie, zaczerwienienie skóry. Usuwa nieprzyjemny zapach potu. Stanowi często składnik mieszanek stosowanych w walce ze skórką pomarańczową, czyli cellulitem.
Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania olejku tymiankowego
Olejek tymiankowy stosowany w nadmiarze lub nieprawidłowo powoduje działania niepożądane, m.in.: wzrost ciśnienia tętniczego, nadmierne przekrwienie i rozgrzanie skóry, uszkodzenie narządów miąższowych, porażenie ośrodkowego układu nerwowego.
Olejku tymiankowego nie powinny stosować osoby wykazujące nadwrażliwość na zawarte w nim składniki, kobiety w ciąży i w okresie karmienia piersią, małe dzieci. Dodatkowo nie poleca się go osobom zmagającym się z nadciśnieniem tętniczym krwi.
Jakie zioła były wykorzystywane w medycynie staropolskiej? Zobaczcie na filmie:
Bibliografia:
1. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Farmakopea Polska VIII, Warszawa, Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008.
2. Szweykowska A., Szweykowski J., Słownik botaniczny, Warszawa, Wiedza Powszechna, 2003.
3. Kędzia A., Ziółkowska-Klinkosz M., Lassmann Ł. i wsp., Wrażliwość na olejek tymiankowy (Oleum Thymi) bakterii mikroaerofilnych wyizolowanych z zakażeń jamy ustnej, „Postępy Fitoterapii”, 2013, 3, s. 159-162.
