Polub nas na Facebooku
Czytasz: Niedobór witamin B – objawy i przyczyny, uzupełnianie braków
menu
Polub nas na Facebooku

Niedobór witamin B – objawy i przyczyny, uzupełnianie braków

Produkty bogatę w witaminę B

Fot: samael334 / gettyimages.com

Witaminy B to duża grupa substancji, które mają wpływ nie tylko na przemiany energetyczne w komórkach i przewodzenie w układzie nerwowym, ale również biorą udział w erytropoezie – tworzeniu czerwonych krwinek. Szczególnie groźne są niedobory tych witamin w czasie ciąży.

Witaminy B to grupa rozpuszczalnych w wodzie substancji, które biorą udział w różnego typu przemianach metabolicznych, ważnych dla codziennego funkcjonowania organizmu. Ich niedobory są przyczyną objawów ogólnych (przemęczenie, osłabienie, spadek aktywności) oraz specyficznych objawów narządowych.

Witaminy B – działanie

Kompleks witamin B to zespół substancji o przeróżnych funkcjach metabolicznych. Składają się nań następujące witaminy:

  • B1 – tiamina – stymuluje przemiany białek i węglowodanów, bierze udział w syntezie ATP (substancji będącej bezpośrednim źródłem energii dla komórek) oraz neuroprzekaźników,
  • B2 – ryboflawina – wpływa na transport tlenu do komórek, stabilizuje płytki krwi; przy jej braku nie działają prawidłowo witaminy B3 i B6,
  • B3 – niacyna – niezbędna do przemian ATP, wpływa na stan układu nerwowego i skóry,
  • B5 – kwas pantotenowy i aktywna forma, koenzym A – wpływa na przemiany prowadzące do pozyskiwania energii z podstawowych związków (węglowodanów, tłuszczów i białek), jest niezbędny do syntezy melatoniny i innych neuroprzekaźników oraz witaminy D,
  • B6 – pochodne pirydyny – działa na układ odpornościowy, uczestniczy w syntezie hemoglobiny i prostaglandyn działających m.in. w układzie krążenia; wpływa na liczne przemiany metaboliczne,
  • B7 – biotyna, zwana witaminą piękna – nie tylko oddziałuje na stan skóry, włosów i paznokci, ale również bierze udział w regulacji poziomu cukru we krwi oraz (wraz z witaminą K) procesu krzepnięcia,
  • B9 – kwas foliowy – niezwykle istotna w procesach namnażania komórek; jej niedobory najlepiej widać w układzie krwiotwórczym (anemia), pokarmowym (zaburzenia tworzenia nabłonka jelitowego) oraz okresie ciąży (ryzyko zaburzeń rozwojowych),
  • B12 – kobalamina – wraz z kwasem foliowym bierze udział w syntezie czerwonych krwinek, ma też duży wpływ na układ nerwowy.

Witaminy z grupy B biorą udział w wielu przemianach metabolicznych związanych z łańcuchem pozyskiwania energii przez komórki ciała. Ich niedobory najszybciej ujawniają się w tkankach o największym zapotrzebowaniu na substancje odżywcze, czyli w układzie nerwowym i tam, gdzie komórki muszą się szybko namnażać (układ krwiotwórczy oraz tkanki nabłonkowe).

Witaminy B – przyczyny niedoboru

Niedobory witamin B mogą być uogólnione (np. w stanach głębokiego niedożywienia) albo izolowane, czyli dotyczące jednej lub kilku substancji z tej grupy. Tutaj dominującym czynnikiem może być niewłaściwie skonstruowana dieta albo zwiększone (w związku z ciążą czy zaburzeniami chorobowymi) zapotrzebowanie na konkretną witaminę.

Stosunkowo rzadko pojawia się niedobór witamin B3 oraz B5 i B6. Pierwsza z nich może być przez organizm syntezowana w dostatecznej ilości z białek, a dwie pozostałe powszechnie występują w większości pokarmów i dostępne są w nadmiarze. Pozostałe witaminy muszą być dostarczone z pożywieniem.

Zobacz film: Czy można przedawkować witaminy? Źródło: Wiem, co jem. Wiem, co kupuję

Objawy niedoboru witamin B

Niedobór witamin z grupy B wywołuje różnorodne objawy. Część z nich jest niestety niespecyficzna i trudna do rozpoznania – ogólne osłabienie, apatia i niechęć do działania, spadek siły mięśniowej. Mogą się do tego dołączać niewielkie zaburzenia czucia oraz objawy, takie jak niepokój, nerwowość, czasem nienaturalne pobudzenie. Charakterystycznymi symptomami niedoborów są:

  • anemia o typie megaloblastycznym,
  • łamliwość paznokci i włosów, ogólne pogorszenie ich stanu,
  • pelagra (rumień lombardzki) choroba skóry z przeważającymi objawami suchości, nadmiernego łuszczenia się oraz zmianami w układzie nerwowym (otępienie, agresja, bezsenność, ataksja),
  • zespoły złego wchłaniania i biegunki powiązane z upośledzeniem odtwarzania się nabłonka jelitowego oraz wtórne owrzodzenia przewodu pokarmowego.

Niezwykle niebezpieczne są niedobory niektórych witamin B (np. kwasu foliowego) w okresie ciąży. Mogą one być przyczyną zaburzeń rozwojowych układu nerwowego albo innych wad wrodzonych.

Niedobory witaminy B – zapobieganie

Zapobieganie niedoborom witamin z grupy B polega przede wszystkim na prawidłowym komponowaniu diety. Uzupełnianie braków suplementami dostępnymi w aptekach powinno dotyczyć głównie ostrych niedoborów z intensywnymi objawami klinicznymi.

Składniki diety bogate w witaminy B to przede wszystkim:

  • nasiona słonecznika, dyni, lnu, konopi,
  • ziarno owsa (w postaci płatków),
  • fasola i inne rośliny strączkowe,
  • szpinak,
  • jajka i przetwory mleczne,
  • soja i mleko sojowe,
  • drób, ryby i owoce morza,
  • wątróbka.

Dbając o dostarczenie odpowiedniej ilości witamin, nie należy przekraczać właściwych w indywidualnym przypadku norm kalorycznych, o co szczególnie łatwo np. w wypadku orzechów.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
230
11
Polecamy
Chroniczne zmęczenie.
Przyczyny, objawy i metody na ciągłe zmęczenie
Chroniczne zmęczenie. Przyczyny, objawy i metody na ciągłe zmęczenie Dzień Dobry TVN
Nadmiar magnezu - przyczyny, objawy i leczenie
Nadmiar magnezu - przyczyny, objawy i leczenie Dzień Dobry TVN
Witaminy z grupy B – jakie mają funkcje oraz w jakich produktach występują?
Witaminy z grupy B – jakie mają funkcje oraz w jakich produktach występują? TVN zdrowie
Czym jest awitaminoza?
Objawy, przyczyny i leczenie awitaminozy
Czym jest awitaminoza? Objawy, przyczyny i leczenie awitaminozy TVN zdrowie
Komentarze (1)
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?