Biotyna, czyli witamina B7 (albo – witamina H), jest koenzymem występującym zarówno w organizmach roślinnych, jak i zwierzęcych. To związek organiczny należący do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie. Jej główną funkcją jest udział w reakcjach metabolicznych – przetwarzaniu białek, tłuszczów i węglowodanów. Biotyna między innymi warunkuje procesy wzrostu i produkcję kreatyny, a także przeciwdziała łojotokowemu zapaleniu skóry. Tym samym witamina B7 jest niezbędna dla utrzymania prawidłowego stanu włosów.
Jak działa biotyna na włosy?
Obok wielu innych funkcji pełnionych w organizmie biotyna wspomaga procesy powstawania keratyny będącej podstawowym składnikiem włosów, skóry i paznokci. Witamina B7 zasila macierz włosa w biodostępną siarkę, która wchłaniana jest w masę keratynową. Dzięki temu łodyga włosa może być spoista na całej długości, a przez to silna i elastyczna.
Biotyna jest również istotnym czynnikiem regulacji metabolizmu skóry głowy. Wpływa tym samym na stan cebulek włosowych i tempo przyrostu włosów. Normalizując tłuszczową przemianę materii, biotyna zapobiega takim niekorzystnym procesom w obrębie skóry, jak nadmierny łojotok czy powstawanie łupieżu.
Pośrednio biotyna oddziałuje na stan włosów jako substancja, od której zależy prawidłowa praca tarczycy. Niedoczynność tego narządu (niedobór tyroksyny) jest jedną z częstszych przyczyn łamliwości i wypadania włosów.
Witamina B7 bierze także udział w wytwarzaniu hemoglobiny, związku, dzięki któremu czerwone krwinki mogą dostarczać tlen do wszystkich komórek organizmu, w tym do cebulek włosowych.
Niedobory biotyny a stan włosów
Awitaminoza B7 jest dość rzadką przypadłością. Jeśli jednak do niej dojdzie, może stać się przyczyną wielu objawów, takich jak podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi, powiększenie wątroby, zapalenie spojówek, bóle mięśni, osłabienie, drętwienie kończyn, wzmożona nerwowość, senność, a nawet depresja. U osób cierpiących na niedobór biotyny pojawiają się liczne problemy skórne, np. świąd, nadmierne łuszczenie się lub trądzik. Charakterystycznym objawem są również kruche, rozdwajające się paznokcie.
Jeśli chodzi o stan włosów, niedobór witaminy B7 skutkuje ich wypadaniem, łamaniem się, siwieniem. Może być również przyczyną łojotokowego zapalenia skóry głowy. Nadmierna aktywność gruczołów łojowych stanowi częsty powód łysienia.
Możliwe przyczyny awitaminozy B7
Dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na biotynę jest stosunkowo niewielkie – wynosi około 0,1 mg (30–100 µg). Jej niedobór zdarza się rzadko, ponieważ witamina B7 wytwarzana jest przez florę bakteryjną jelit. W związku z tym na awitaminozę B7 głównie narażeni są chorzy długotrwale żywieni pozajelitowo albo poddani kuracji antybiotykowej. Problemy mogą mieć także osoby z uszkodzoną śluzówką jelit, niedożywione wskutek choroby (np. Leśniowskiego-Crohna) czy bardzo ubogiej diety. Przyczynami niedoborów biotyny mogą być także hiperglikemia i insulinooporność. Witaminę B7 wypierają ponadto niektóre leki (np. przeciwpadaczkowe – fenytoina czy karbamazepina). Na poziom biotyny niekorzystnie wpływa także nadużywanie alkoholu. Witamina B7 staje się nieprzyswajalna dla organizmu pod wpływem awidyny – substancji zawartej w surowym białku jaj.
Biotyna w diecie
Osoby narażone na niedobory biotyny mogą uzupełniać je dzięki odpowiednio skomponowanej diecie. Witaminę B7 zawiera wiele produktów. Najbardziej zasobne w biotynę są:
- wątróbka,
- drożdże,
- orzechy (zwłaszcza laskowe),
- soja,
- żółtka jaj,
- ryby (np. sardynki, łosoś),
- grzyby,
- produkty pełnoziarniste.
Biotyna zwykle występuje w żywności w śladowych ilościach i przeważnie nie jest całkowicie wchłaniana (jej biodostępność często nie przekracza 50%). Ponieważ jest rozpuszczalna w wodzie, organizm nie jest w stanie jej magazynować (ma to tę zaletę, że trudno ją przedawkować w przypadku intensywnej suplementacji). Co więcej, traci właściwości, gdy produkty, z którymi jest dostarczana, poddaje się obróbce (termicznej, konserwowaniu z użyciem kwasów). Dlatego przy znacznych niedoborach witaminy B7 należy ją suplementować.
Preparaty z biotyną
Witaminę B7 dostarcza się w suplementach w ilości znacznie przekraczającej dzienne zapotrzebowanie. Przeciętna dawka to 5 mg na tabletkę. W preparatach na włosy biotyna najczęściej skojarzona jest z innymi składnikami, takimi jak krzem czy cynk (które są również niezbędne dla dobrej kondycji i prawidłowego wzrostu włosów).
Preparaty z biotyną są dobrze tolerowane przez organizm. Ostrożność w ich stosowaniu powinny zachować jedynie kobiety w ciąży i okresie laktacji (witamina B7 przenika do kobiecego mleka).
Biotyna na włosy – efekty
Istnieje związek pomiędzy niedoborem biotyny a złym stanem włosów. Jednak ze względu na fakt, że problem ten dotyczy niewielu osób, nim podejmie się suplementację witaminą B7, warto skonsultować swoje dolegliwości z lekarzem. Przyczyna wypadania czy łamliwości włosów najczęściej tkwi gdzie indziej. Preparaty z biotyną na włosy nie poprawią ich stanu, jeśli osoba, która podjęła suplementację, nie cierpi na awitaminozę B7.
