Co to jest choroba Leśniowskiego-Crohna? Jest to przewlekłe, nieswoiste zapalenie jelit. Choroba Leśniowskiego-Crohna może zaatakować każdą część przewodu pokarmowego, ale najczęściej występuje w jelicie krętym i grubym. Dwukrotnie częściej na tę chorobę narażeni są palacze. Przyczyną są L-formy bakterii, ale dokładna etiologia choroby nie została jeszcze poznana. Wiadomo, że na rozwój choroby Leśniowskiego-Crohna mają wpływ czynniki genetyczne i środowiskowe. U pacjentów z tą chorobą stwierdza się zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego.
Choroba Leśniowskiego-Crohna – objawy
Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna zależą od rozległości, lokalizacji i stopnia zaawansowania zmian, które objęły przewód pokarmowy. Pierwsze oznaki są mało specyficzne, przez co diagnostyka choroby Leśniowskiego-Crohna jest utrudniona. U ponad 75% chorych pierwszym symptomem jest niespecyficzny ból brzucha, który powoduje wybudzenie za snu. Ma on charakter kolkowy lub wrzodowy, a nasila się po jedzeniu i po wypróżnieniu.
Bólom brzucha mogą towarzyszyć tzw. bóle pseudowyrostkowe, umiejscowione w prawej, dolnej części brzucha. Zdarza się, że skłaniają one do chirurgicznego usunięcia wyrostka, po czym na podstawie badania histopatologicznego stawiana jest prawidłowa diagnoza. Niekiedy pierwsze objawy choroby w ogóle nie wskazują na problemy z jelitami. Szczególnie często występują one, gdy choroba Leśniowskiego-Crohna pojawia się u dzieci, a zalicza się do nich opóźnienie wzrastania i dojrzewania płciowego, chudnięcie, gorączkę czy niedokrwistość.
Do często występujących objawów rozwijającej się choroby Leśniowskiego-Crohna zalicza się biegunki, które dokuczają 65% chorych. Stolce są wodniste i mają domieszkę śluzu, ale rzadko pojawia się w nich krew. Związane z chorobą krwawienia z odbytu dotyczą zaledwie 20% chorych. Inne objawy to m.in. nudności i wymioty oraz brak łaknienia.
W przypadku gdy zmiany chorobowe pojawią się w innych miejscach przewodu pokarmowego niż jelita, pacjent ma zaburzenia połykania czy objawy przypominające wrzody żołądka i dwunastnicy.
Choroba Leśniowskiego-Crohna – leczenie
Rokowania przy wcześnie wykrytej chorobie Leśniowskiego-Crohna są dobre, ponieważ można zastosować leki, które skutecznie zapobiegają emisji choroby. Przy późno wykrytej chorobie, gdy doszło już do perforacji jelita, konieczne może być leczenie operacyjne, polegające na usunięciu fragmentu jelit.
Najważniejszym elementem leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna jest zmiana trybu życia. Konieczne jest wyeliminowanie czynników stresowych oraz wprowadzenie niskotłuszczowej i bezresztkowej diety. W cięższych przypadkach stosuje się leczenie pozajelitowe. W diecie chorego powinny znaleźć się chude ryby i mięso, nabiał bez laktozy, oleje roślinne i masło, biały ryż, drobny makaron, jasne pieczywo, kasza manna czy sucharki. Konieczne jest unikanie produktów zawierających dużo błonnika, np. surowych warzyw, kwaśnych owoców cytrusowych czy produktów zbożowych. Leczenie naturalne w chorobie Leśniowskiego-Crohna pozwala wydłużyć remisje.
Bardzo ważne jest także leczenie farmakologiczne, które bazuje na lekach przeciwzapalnych i immunosupresyjnych, takich jak:
-
aminosalicylany – mają mało skutków ubocznych, ale ich skuteczność w zapobieganiu emisji wynosi zaledwie 20–30%,
-
kortykosteroidy – są stosowane w okresach silnych zaostrzeń choroby oraz w jej początkowej fazie. Szybko poprawiają stan chorego, ale powodują poważne skutki uboczne, np. jaskrę czy osteoporozę. Nie są skuteczne w leczeniu długofalowym,
-
leki immunosupresyjne – zmniejszają odporność organizmu i pozwalają na uzyskanie długotrwałej remisji. Mają liczne działania uboczne, dlatego przyjmowane są pod ścisłą kontrolą lekarza.
W przypadku gdy stan chorego nie ulega poprawie pomimo zastosowania standardowego leczenia, lekarz może zdecydować się na leczenie biologiczne choroby Leśniowskiego-Crohna. Przeciwciała monoklonalne pozytywnie działają zwłaszcza wtedy, gdy w wyniku choroby pojawiły się szczeliny czy przetoki w jelitach. Lek blokuje wytwarzanie komórek intensyfikujących stan zapalny.
W chorobie Leśniowskiego-Crohna można stosować także leczenie niekonwencjonalne, np. terapię tlenem lub masaże. Chorym zaleca się stosowanie technik pozwalających na opanowanie stresu, np. ćwiczenie jogi lub tai-chi. Warto wypróbować też akupresurę, medytacje oraz wszystko inne, co pozwala odprężyć się i zapomnieć o problemach. Szczególnie dobre efekty daje leczenie ziołami, dzięki którym choroba Leśniowskiego-Crohna przebiega znacznie łagodniej. Niezastąpiony jest zwłaszcza napar z rumianku i sproszkowany piołun, które w tej chorobie wykazują działanie lecznicze.
