Wśród naczyniaków krwionośnych najczęściej spotykane są formy niezłośliwe. Naczyniak krwionośny złośliwy występują rzadko (np. naczyniakomięsak krwionośny). Łacińska nazwa angioma składa się z dwóch części: hemo ‘krew’ oraz oma, co tłumaczy się jako ‘guz’. Poza skórą twarzy, pleców i klatki piersiowej naczyniak krwionośny często rozwija się na błonach śluzowych narządów płciowych, co prowadzi do urazów, infekcji i krwawień. Naczyniak na skórze jest wykrywany zaraz po urodzeniu dziecka lub później – kilka tygodni lub miesięcy po urodzeniu. Jak każdy łagodny guz, naczyniak krwionośny jest wyraźnie zlokalizowany i nie wnika do sąsiednich narządów.
Przyczyny naczyniaka krwionośnego
Przyczyny rozwoju choroby nie zostały w pełni ujawnione. Uważa się, że chorobę wywołuje wewnątrzmaciczna patologia płodu, spowodowana chorobą wirusową, na którą matka zapadła w pierwszych miesiącach ciąży. Właśnie w tym okresie płód zaczyna tworzyć układ krwionośny i naczyniowy. Pod tym względem naczyniak krwionośny jest uważany za chorobę wrodzoną. Istnieje także szereg czynników, które mogą powodować rozwój tej choroby u dorosłych:
- czynnik dziedziczny;
- patologia układu naczyniowego;
- promieniowanie UV.
Naczyniak narządów wewnętrznych, na przykład wątroby, jest chorobą wrodzoną, ale jej objawy manifestują się już w starszym wieku.
Czytaj także: Naczyniak wątroby – przyczyny, objawy, leczenie, rokowania
Objawy i typy naczyniaka krwionośnego
Objawy naczyniaka zlokalizowanego na powierzchni skóry są bardzo proste. Na początku naczyniak wygląda jak czerwona plama o nieregularnym kształcie. W centrum naczyniaka znajduje się punkt, z którego rozchodzi się sieć naczynek. Guz jest zwykle gładki lub może wystawać kilka centymetrów ponad powierzchnię skóry. Po naciśnięciu guz blednie, a następnie szybko powraca do pierwotnego koloru. Ten typ guza charakteryzuje się szybkim wzrostem.
W zależności od lokalizacji rozróżnia się następujące typy naczyniaka krwionośnego:
- proste, z lokalizacją na skórze;
- jamiste, które tworzą się pod skórą;
- łączone, złożone zarówno z formy prostej, jak i jamistej.
Naczyniak krwionośny włośniczkowy składa się z naczyń włosowatych utworzonych z komórek śródbłonka, które pokrywają powierzchnię naczyń ciągłą warstwą. Naczyniak włośniczkowy jest miękkim guzem, czerwonym lub szkarłatnym, o wyraźnych granicach. Niektóre naczynia włosowate są w normalnym stanie, inne są zwężone. W dzieciństwie ten typ naczyniaka może samorzutnie zniknąć.
Naczyniak żylny charakteryzuje się obecnością nieregularnych jam w tkance podskórnej i skórze właściwej, wyłożonych endoteliocytami, które są oddzielone włóknistymi pasmami.
Naczyniak tętniczy występuje w większości przypadków u osób dorosłych. Ta forma odznacza się grubymi ścianami naczyń i sinym kolorem. Ponadto w skórze właściwej obserwuje się dużą kumulację nowo utworzonych naczyń tętniczych.
Co to są naczyniaki i skąd się biorą? Dowiesz się tego z filmu:
Naczyniak krwionośny jamisty to guz o cienkich lub grubych ścianach zazwyczaj wypełnionych krwią oraz o gładkiej powierzchni. Jeśli guz jest głęboki, ma naturalny kolor ciała. W przypadku jego rozwoju zewnętrznego kolor zmienia się od czerwonego do sinego. Przed okresem dojrzewania człowieka guz może się cofnąć, ale czasami naczyniak wykazuje oznaki postępu po zniszczeniu pobliskich tkanek.
Ziarniniak naczyniowy to naczyniak krwionośny w jamie ustnej. Nie ma wyraźnych konturów, rozproszony jest na całej dotkniętej tkance. Charakterystyczną cechą jest pulsowanie. Przy odchyleniu głowy do tyłu może się powiększyć, powodując nagły ból. Lokalizuje się na wargach, dziąsłach i policzkach.
Naczyniak krwionośny mięsakowy (łac. angiosarcoma) to nowotwór rozwijający się w śródbłonku i nabłonku naczyń, który jest wyjątkowo złośliwy i często prowadzi do przerzutów. Jest to bardzo rzadka choroba, występująca z jednakową częstotliwością u mężczyzn i kobiet, głównie w wieku 40–50 lat. Ulubioną lokalizacją są kończyny (zwłaszcza dolne).
Czytaj także: Naczyniak limfatyczny u dzieci i dorosłych – leczenie, zagrożenia
Leczenie naczyniaka krwionośnego
Leczenie naczyniaka krwionośnego najczęściej polega na usunięciu guza. Guz należy usunąć chirurgicznie, szczególnie jeśli znajduje się na twarzy lub w okolicy narządów płciowych i ma tendencję do wzrostu.
Inna metoda leczenia naczyniaka krwionośnego polega na podawaniu alkoholu do guza, co powoduje jego oparzenie chemiczne. Wywołuje to stan zapalny, a następnie jego bliznowacenie. Metoda ta jest stosowana do naczyniaków jamistych i żylnych, które znajdują się w śliniankach przyusznych lub w błonie śluzowej jamy ustnej.
Metoda kriodestrukcji charakteryzuje się tym, że guz zamraża się ciekłym azotem. Technikę stosuje się w przypadku naczyniaka włośniczkowego.
Metoda radioterapii niskonapięciowej służy do usuwania dużych naczyniaków na twarzy lub w trudno dostępnych miejscach (na powiekach).
Metoda okluzji wewnątrznaczyniowej polega na wprowadzeniu do głównego naczynia odżywiającego nowotwór specjalnej substancji, która powoduje jego zniszczenie.
Czytaj także: Co to jest kriochirurgia? Zastosowanie kriochirurgii w dermatologii i ginekologii
