Zachorowania na muszycę spotyka się głównie w regionach tropikalnych i subtropikalnych, zwłaszcza w Afryce Środkowej i Południowej, np. w Trynidadzie oraz w południowo-wschodnim Meksyku. Choroba tworzy na skórze człowieka lub zwierzęcia rozległe i trudno gojące się rany. Chory może czuć poruszającą się pod skórą larwę, którą koniecznie trzeba usunąć. Pasożyt może osiedlić się w dowolnym miejscu na skórze, w nosie, uszach, jamie ustnej, a nawet gałkach ocznych. W niektórych sytuacjach także w jelitach i przewodzie moczowym.
Polecamy: Jak wygląda glista ludzka? – objawy zakażenia, leczenie glisty ludzkiej
Czym jest muszyca?
Muszyca (myiasis), inaczej larwa wędrująca, to jedna z chorób tropikalnych. Występuje głównie w Azji Środkowej i Południowej, na terenach południowo-wschodniego Meksyku oraz południowej Afryki. Przyczyną jej powstania jest obecność w skórze lub błonach śluzowych pasożytniczych larw muchówek. Atakuje głównie zwierzęta gospodarskie, ale można ją spotkać również u człowieka.
Źródłem zakażenia muszycą może być ponad siedemnaście rodzajów gatunków much, gzy oraz larwy muchy tumbu spotykane w regionach tropikalnych. Uważa się ją za jedną częstszych chorób przywiezionych z podróży, ponieważ tylko w ten sposób rozwija się zazwyczaj w krajach z klimatem umiarkowanym.
Polecamy: Jak można zarazić się tasiemcem?
Rodzaje muszycy
Muszycę podzielono na rodzaje zależne od lokalizacji larw. Jednym z nich jest muszyca pierwotna, która powstaje na skutek rozwoju larw w tkankach żywiciela. Czynnikiem sprawczym choroby są głównie gzy, które wykorzystują inne owady, np. moskity, jako inkubatory do składania jaj. Na człowieka lub zwierzę są przenoszone poprzez ukąszenie i tam penetrują jego skórę, wnikając w głąb. Na zachorowanie narażone są też osoby, które mają bezpośredni kontakt z mokrymi ubraniami lub bielizną pościelową, ponieważ jaja niektórych larw (np. muchy tumbu) mogą przeżyć na tych powierzchniach nawet do 15 dni. Po zetknięciu się z żywicielem przechodzą wprost na powierzchnię jego naskórka.
Innym rodzajem zakażenia larwami jest muszyca wtórna, w której samica pasożyta składa jaja na powierzchni rany lub owrzodzenia. Ma to miejsce najczęściej, gdy stan zapalny jest mocno zaniedbany pod względem higienicznym. Pasożyt żywi się martwiczymi tkankami w obrębie zakażenia natychmiast po przeniesieniu na żywiciela. Większość przypadków muszycy wtórnej jest spowodowana przez muchy plujki.
Muszyca może być także przypadkowa. Powstaje na skutek połknięcia larw, których jaja zostały złożone w pokarmie. Bytują i rozmnażają się one w przewodzie pokarmowym lub układzie moczowo-płciowym.
Polecamy: Włośnica – objawy i leczenie, w jakiej temperaturze ginie?
Zobacz film i dowiedz się skąd się biorą pasożyty w ciele człowieka:
Objawy muszycy u człowieka
Charakterystycznym objawem muszycy jest stan zapalny w obrębie miejsca zakażenia, ponieważ pasożyty mają tendencję do żywienia się martwymi lub żywymi tkankami żywiciela. Czas rozwoju larw przy muszycy skórnej to około 5–10 tygodni, ale owrzodzenie na skórze tworzy się znacznie wcześniej, a dolegliwości nasilają z każdym dniem. Rana nie chce się goić, jest zaropiała i stale się powiększa, a powierzchnia skóry wokół niej jest mocno zaczerwieniona. Tkanki ulegają naruszeniu, pod powierzchnią naskórka można zaobserwować ruch.
W przypadku muszycy nosowej typowym symptomem jest niedrożność nosa, co u niektórych chorych może powodować obrzęk twarzy i gorączkę, a nawet śmierć. Równie niebezpieczna jest muszyca uszna. Chory ma wrażenie pełzania w uchu, z którego może sączyć się wydzielina o nieprzyjemnym zapachu, ale największym zagrożeniem jest lokalizacja. Larwy mogą przedostać się do mózgu, co jest równoznaczne ze śmiercią.
Zakażenie może umiejscowić się także w gałkach ocznych, co powoduje obrzęk i ból oczu. Rzadziej zdarza się muszyca jamy ustnej, która powoduje naruszenie tkanek w okolicy dziąseł i jest tak samo niebezpieczna, jak uszna.
Polecamy: Zioła na pasożyty – czy można je bezpiecznie stosować u dzieci i dorosłych?
Leczenie i zapobieganie muszycy
U chorego na muszycę leczenie farmakologiczne jest nieskuteczne. Nie ma bowiem środka, który pomógłby usunąć larwy z tkanki lub błon śluzowych. Można się jedynie wspomagać doraźnie np. lekami przeciwbólowymi lub smarować miejsce uszkodzenia wazeliną, co utrudni pasożytowi oddychanie i przyczyni się do jego śmierci. Larwy koniecznie trzeba usunąć. Rana musi być prawidłowo oczyszczona i należycie zaopatrzona. Istotnym elementem jest przestrzeganie higieny osobistej.
Chorobie można spróbować zapobiec, unikając jedzenia pokarmów z nieznanego źródła, częstym myciem i praniem odzieży oraz poprzez używanie środków owadobójczych. Po powrocie z podróży do krajów tropikalnych warto dokładnie obejrzeć swoje ciało.
Bibliografia:
- R. F. Davis, G. A. Johnston, M. J. Sladden, Rozpoznawanie i leczenie chorób powszechnie występujących u osób podróżujących, wywołanych przez pasożyty zewnętrzne, Dermatologia po Dyplomie 2010, 1(2), s. 33–41.
