Kwas askorbinowy w organizmie człowieka wchłania się dwunastnicy i jelicie cienkim. Proces wchłaniania mogą zaburzać, np.: wymioty, palenie papierosów, problemy trawienne, np. przewlekła biegunka, oraz stosowanie niektórych leków.
Kwas askorbinowy – biologiczne funkcje w organizmie
Kwas askorbinowy w organizmie bierze udział w biosyntezie kolagenu, czyli przekształceniu prokolagenu we właściwy kolagen. Białko tkanki łącznej jest głównym składnikiem ścięgien. Ubytki kolagenu w skórze człowieka są przyczyną powstawania zmarszczek i wiotczenia skóry i zmniejszenia jej elastyczności co wynika z naturalnego procesu starzenia się. Inne funkcje, jakie pełni witamina C w organizmie człowieka, to:
- przyspieszanie przyswajania wapnia i żelaza,
- uczestnictwo w syntezie hormonów,
- wyrównywanie ciśnienia tętniczego,
- obniżanie poziomu glukozy we krwi na czczo u diabetyków,
- wspieranie zdrowia dziąseł,
- odbudowywanie tkanek w czasie gojenia się ran
- uczestnictwo w biosyntezie karnityny, czyli aminokwasu, który wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej, a także zwiększa wytrzymałość organizmu w czasie ćwiczeń fizycznych.
Kwas askorbinowy – właściwości
Witamina C to jeden z najbardziej znanych antyoksydantów. Właściwości przeciwutleniające kwasu askorbinowego powodują, że ochrania on przed chorobami serca, naczyń krwionośnych, a także stresem oksydacyjnym (tlenowym). Witamina C ma zdolność usuwania nadmiaru wolnych rodników, dzięki czemu zmniejsza ilość wyrządzonych przez nie uszkodzeń lipidów, białek, a także zmian w DNA. Właściwości kwasu askorbinowego przeciwdziałają zatem nowotworów. Witamina pełni niezastąpioną rolę w budowaniu odporności organizmu, ponieważ reguluje pracę układu immunologicznego, a także bierze udział w syntezie interferonu, który walczy z obecnością patogenów, takich jak: bakterie i wirusy.
Naturalne występowanie kwasu askorbionowego
Najwięcej kwasu askorbinowego znajduje się w produktach roślinnych, czyli ziołach, owocach i warzywach. Źródłem kwasu askorbinowego jest również mięso, np.: wątróbka, nerki, a także niedojrzałe włoskie orzechy i miody. Dużą zawartością czystej witaminy C charakteryzuje się: rokitnik, pokrzywa, oregano (czyli lebiodka pospolita), szczypior oraz pnącza cytrynowca chińskiego. Wśród warzyw najwięcej kwasu askorbinowego ma: natka pietruszki, papryka, brokuły, kalarepa oraz brukselka. Owce o dużej zawartości witaminy C to: czarna i czerwona porzeczka, owoce dzikiej róży, kiwi, truskawki, cytryny, grejpfruty i pomarańcze.
Kwas askorbinowy – dawkowanie
Dzienna dawka kwasu askorbinowego równa zapotrzebowaniu organizmu na kwas askorbinowy uzależniona jest od takich czynników, jak: wiek, stan fizjologiczny oraz płeć. Dawkowanie witaminy C zwiększa się u kobiet w ciąży, osób palących papierosy, uprawiających sport, chorujących na nadciśnienie tętnicze i zaburzenia pracy jelit, a także w czasie silnych wymiotów bądź przewlekłych biegunek.
Średnie zapotrzebowanie na witaminę C w mg na dobę wynosi:
- dzieci od roku do 9 lat – 30-40 mg/h,
- chłopcy w wieku 10-18 lat – 40-65 mg/h,
- dziewczęta od 10 do 18 roku życia – 40-55 mg/h,
- mężczyźni powyżej 19 lat – 75 mg/h,
- kobiety powyżej 19 roku życia – 60 mg/h,
- kobiety w ciąży – 65-70 mg/h,
- kobiety karmiące piersią – 95-100 mg/h.
Leczenie kwasem askorbinowym
Istnieją sprzeczne doniesienia co do skuteczności witaminy C podawanej dożylnie w leczeniu onkologicznym. Obecnie nie istnieją żadne dowody naukowe ostatecznie potwierdzające skuteczność takiej terapii. Witamina C dostępna jest w różnych formach, np.: tabletek musujących, syropów oraz kropli. Wspomaga ona wchłanianie żelaza, ochrania serce oraz pozytywnie wpływa na stan skóry.
Niedobór kwasu askorbionowego w organizmie – co powoduje?
Niedobór kwasu askorbinowego powoduje głównie: obniżenie odporności organizmu, uczucie osłabienia, zaburzenia produkowania kolagenu, większą podatność na infekcje, wolniejsze gojenie się ran, krew płynącą z dziąseł. Poważne braki kwasu askorbinowego prowadzą do gnilca, inaczej szkorbutu. Choroba prowadzi do samoistnych krwawień, patologicznych złamań, stanów zapalnych dziąseł oraz niedokrwistości. Osoby w grupie zwiększonego ryzyka niedoboru witaminy C to: alkoholicy, palacze papierosów lub osoby stale zażywające duże ilości leków, zwłaszcza aspiryny.
