Krzem (Si, łac. silicium) należy do grupy półmetali w układzie okresowym pierwiastków. Po raz pierwszy opisał go w XVIII w. Antoine Lavoisier, francuski chemik i fizyk. Z kolei Ludwik Pasteur twierdził, że krzem jest niezbędnym minerałem do zachowania zdrowia i młodości. Czysty krzem z krzemionki (SiO2) otrzymał w 1824 r. szwedzki chemik, mineralog i lekarz Jöns Jacob Berzelius. Krzem to po tlenie drugi najbardziej rozpowszechniony pierwiastek w przyrodzie. Znajduje się m.in. w glebie, litosferze (zewnętrznej powłoce Ziemi), wodzie. Należy do mikroelementów.
Krzem – właściwości
O krzemie mówi się, że to „pierwiastek życia”. Krzem w organizmie pełni nieocenioną rolę, wpływa na wiele życiowych funkcji. Jest niezbędnym składnikiem budulcowym tkanki łącznej, z której zbudowane są ściany naczyń krwionośnych, skóra, ścięgna, błony śluzowe, zastawki serca oraz układ kostno-stawowy. Krzem ma również udział w budowie ścian komórkowych.
Inne właściwości krzemu:
- zwiększa odporność organizmu przed zakażeniami,
- uczestniczy w podstawowych procesach przemiany materii,
- chroni przed przedwczesnym starzeniem,
- uszczelnia naczynia włosowate,
- wzmacnia kości,
- wzmacnia stawy,
- przyśpiesza regenerację komórek,
- usuwa z organizmu substancje toksyczne,
- usuwa stany zapalne skóry i jej podrażnienia,
- zapobiega wiotczeniu skóry,
- wzmacnia paznokcie,
- zapobiega wypadaniu włosów i przyśpiesza ich wzrost,
- wspomaga walkę ze zbędnymi kilogramami,
- działa przeciwzapalnie,
- usprawnia pracę nerek,
-
usprawnia pamięć i koncentrację,
- ułatwia leczenie zmian skórnych (trądzik, liszaj, egzema).
Krzem w organizmie
Organizm człowieka potrzebuje ok. 20–30 g krzemu dziennie. Kilkakrotnie większe zapotrzebowanie na krzem występuje u dzieci, kobiet w ciąży, osób w podeszłym wieku, pacjentów po operacjach kostnych. Należy mieć świadomość, że ilość krzemu w organizmie maleje z wiekiem. Osobom ze zwiększonym zapotrzebowaniem na krzem można podać organiczny krzem do picia. Jest to łatwo przyswajalna forma krzemu, którą należy dawkować zgodnie z zaleceniami (np. 3 razy dziennie przed posiłkiem). Krzem do picia często występuje w połączeniu z borem, którego ilość w organizmie również spada z wiekiem.
Zastosowanie krzemu na włosy
Krzem znajduje szczególnie zastosowanie we wzmacnianiu włosów; może być stosowany w formie tabletek. Również organiczny krzem do picia można stosować zewnętrznie, w postaci odżywki bądź maseczki. Kuracja z użyciem krzemu powstrzyma wypadanie włosów, wzmocni je od cebulek po końce, przyśpieszy ich wzrost i poprawi ogólny stan i wygląd włosów.
Krzemionka – właściwości
Krzemionka, czyli dwutlenek krzemu, stosowana jest głównie w kosmetyce w preparatach wzmacniających, wygładzających i uelastyczniających skórę, w produktach do włosów, jako składnik past do zębów.
Brak krzemu w organizmie – objawy
Niedobór krzemu daje o sobie znać przede wszystkim w formie zmian skórnych, osłabienia włosów i paznokci. Charakterystyczne objawy braku krzemu w organizmie to:
- wypadanie, przesuszenie i osłabienie włosów,
-
łupież,
- przedwczesne siwienie,
- łamliwość, kruchość i rozdwajanie się paznokci,
- zmiany skórne: podrażnienia, powstawanie tzw. pajączków, wypryski i trądzik,
- widoczne szybsze starzenie się skóry (głębokie zmarszczki w młodym wieku),
- grzybica skóry,
-
cellulit,
- długie gojenie się ran,
- długie gojenie się złamań,
- zwiększona podatność na infekcje górnych dróg oddechowych,
- częste krwotoki z nosa,
- zaburzenia wzrostu u dzieci,
- bolesne i obfite miesiączki u kobiet,
- ból i zapalenie stawów,
-
spadek odporności,
- miażdżyca,
-
osteoporoza.
Jak uzupełnić krzem w organizmie?
W przypadku znacznego niedoboru i zwiększonego zapotrzebowania na krzem można stosować krzem do picia czy rozpocząć suplementację. W sprzedaży można dostać krzem oceaniczny uzyskiwany ze sproszkowanych alg Lithothamnium calcareum, które są pierwotnym źródłem naturalnego krzemu. Innym zasługującym na uwagę produktem jest żel z krzemem, który m.in. działa regenerująco i kojąco na skórę, pomaga na kości i stawy. Ponadto należy zadbać o dietę, aby dostarczać organizmowi produktów bogatych w ten pierwiastek.
Krzem w pożywieniu występuje w:
-
płatkach owsianych,
- kaszy jaglanej (doskonałe źródło krzemionki),
- grubych kaszach,
- wodach zdrojowych,
- szparagach,
- cebuli,
- brązowym ryżu,
- pasternaku,
- otrębach,
-
czosnku,
- szczypiorku,
- mleczku pszczelim,
- rzodkwi,
- kapuście,
- świeżych ziołach.
Bardzo dobrym źródłem krzemu są: skrzyp polny, podbiał, pokrzywa, kozieradka, rdest ptasi.
Nadmiar krzemu w organizmie
Praktycznie nie spotyka się nadmiaru krzemu w organizmie. Bardzo trudno o przedawkowanie tego pierwiastka.
