Kalarepa oraz jej właściwości prozdrowotne znane i doceniane były już w starożytnym Rzymie. Warzywo nazywane było wówczas kapustą pompejańską – ze względu na przynależność do rodziny kapustnych, obok brukselki, kalafiora, brokułu czy jarmużu. Podobnie jak inne warzywa z rodziny kapustnych, kalarepa zawiera znaczne ilości izotiocyjanów oraz indoli, czyli substancji o działaniu przeciwnowotworowym. W uprawie występują dwa rodzaje kalarepy – zielona oraz fioletowa. Różnica w kolorze dotyczy jedynie łodyg oraz skóry, pokrywającej bulwę. W przypadku obydwu odmian miąższ posiada taki sam, jasny, kremowożółty odcień oraz słodkawy smak, zbliżony do kapuścianego głąba lub surowych łodyg brokułu. Oprócz bulwy jadalne są również liście kalarepy.
Kalarepa – kalorie (kcal)
W 100 gramach kalarepy znajduje się około 27 kcal. Kalarepa w około 4% składa się z błonnika, który nie jest trawiony przez człowieka. Dzięki temu warzywo jest sycące, pomimo niewielkiej ilości kalorii. Po kalarepę z powodzeniem można sięgać podczas diet odchudzających.
Kalarepa – witaminy i minerały
Kalarepa stanowi bogate źródło witaminy C (62 mg w 100 g). Jedna główka w całości pokrywa dzienne zapotrzebowanie człowieka na tę witaminę. Ponadto, w warzywie odnaleźć można duże ilości witamin z grupy B (szczególnie B1 oraz B6), witaminy K oraz kwasu foliowego. Kalarepa zawiera również składniki mineralne (przede wszystkim miedź, potas, magnez, wapń i żelazo), luteinę oraz glukozynolany.
Kalarepa – właściwości przeciwnowotworowe
Podobnie jak pozostałe warzywa z rodziny kapustnych, kalarepa posiada właściwości przeciwnowotworowe. Spożywanie sałaty, kapusty, brokułu, kalafiora, jarmużu czy właśnie kalarepy może znacznie obniżyć ryzyko zachorowania na raka piersi. Wprowadzenie warzyw kapustnych do diety kobiet, które zmagają się z nowotworem, wspomaga leczenie i obniża ryzyko przedwczesnej śmierci. Ponadto, spożywanie kalarepy i innych warzyw kapustnych przez kobiety, u których w przeszłości wystąpił rak piersi, obniża ryzyko nawrotu choroby.
Za antynowotworowe właściwości kalarepy odpowiadają zawarte w warzywie glukozynolany. Są to związki złożone między innymi z glukozy oraz siarki, które w organizmie człowieka rozpadają się na dwa rodzaje substancji – izotiocyjany oraz indole. Glukozynolany blokują procesy kancerogenezy i wspomagają wydalanie z organizmu czynników rakotwórczych oraz mutogennych.
Kalarepa – właściwości bakteriobójcze
Oprócz działania przeciwnowotworowego, izotiocyjany oraz indole obecne w kalarepie, wykazują również właściwości bakteriobójcze. Regularne spożywanie kalarepy może przyczynić się między innymi do zwalczenia bakterii helicobacter pylori, wywołującej chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy.
Kalarepa – źródło luteiny
Kalarepa stanowi źródło luteiny – żółtego barwnika, który w organizmie człowieka gromadzony jest w plamce żółtej oka, gdzie odpowiada za procesy widzenia i chroni oczy przez negatywnym wpływem promieniowania UV. Dostarczanie luteiny wraz z pożywieniem wspomaga zdrowie oczu, należy jednak pamiętać, że związek ten traci swoje właściwości pod wpływem obróbki termicznej.
Kalarepa – przeciwko anemii
Liście kalarepy są wyjątkowo bogate w żelazo. Włączenie ich do codziennej diety wskazane jest więc osobom zmagającym się z anemią lub osobom narażonym na niedobór żelaza, między innymi wegetarianom.
Kalarepa a cukrzyca
Kalarepa zawiera jedynie 5-10% węglowodanów, dzięki czemu nie powoduje gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi. Dzięki temu osoby, które chorują na cukrzycę, mogą spożywać to warzywo niemalże bez ograniczeń.
Kalarepa – jak jeść?
Najwięcej wartości odżywczych znajduje się w kalarepie spożywanej na surowo, chociaż bez przeszkód można ją również gotować, zapiekać, faszerować czy smażyć. Jadalny jest zarówno miąższ warzywa, jak i liście.
Bulwę lub liście kalarepy należy zawsze dokładnie oczyścić – w wyniku kontaktu z glebą mogą gromadzić się na nich chorobotwórcze bakterie (na przykład E.coli) oraz jaja pasożytów, między innymi glistnicy. Kalarepę należy umyć pod bieżącą wodą, a następnie namoczyć w roztworze soli kuchennej (około 1 łyżki soli na 1 litr wody) przez 10 minut. Dopiero po dokładnym oczyszczeniu można przystąpić do obierania bulwy z niejadalnej skórki.
Liście kalarepy można wykorzystać do przyrządzenia sałatek, surówek lub zielonych koktajli. Bulwę można zjadać w całości, jak jabłko, lub też wykorzystywać do przygotowania potraw: sałatek, zup, gulaszy, potrawek czy zapiekanek.
