Kiedy i jak wyprostować kręgosłup, ustala lekarz na podstawie szczegółowych badań podmiotowych i przedmiotowych. Fizjoterapeuta może służyć pomocą i udzielić wskazówek na temat tego, jak wyprostować kręgosłup typu garb czy skolioza. Nieleczone skrzywienia mogą prowadzić do progresu wady kręgosłupa, a także konsekwencji zdrowotnych i funkcjonalnych.
Naturalnie krzywy kręgosłup
Wraz z nauką stawania zmienia się kształt kręgosłupa, który w życiu płodowym i niemowlęcym przypomina literę „C”. Z chwilą przyjęcia pionowej postawy zmieniają się proporcje, statyka i dynamika ciała. Biologiczne czynniki rozwojowe oraz uwarunkowania fizyczne zewnętrzne i środowiskowe wpływają na dalszy rozwój i stabilizację kręgosłupa.
U dorosłego człowieka obserwuje się 2 rodzaje fizjologicznego skrzywienia kręgosłupa:
- kifozę, czyli łukowate wygięcie kręgosłupa ze szczytem skierowanym w stronę grzbietową; kifozę obserwuje się w odcinku piersiowym i krzyżowym kręgosłupa;
- lordozę, czyli wygięcie kręgosłupa w kształcie łuku ze szczytem ułożonym w stronę brzuszną; lordoza występuje w odcinku szyjnym i lędźwiowym.
Naturalne krzywizny kręgosłupa mają na celu m.in.: amortyzację wstrząsów powstałych w wyniku poruszania, pionowego przemieszczania się, wyrównanie środka ciężkości oraz stanowią bazę funkcji motorycznych kończyn. Przednio-tylne anomalie budowy kręgosłupa zmieniają fizjologiczne proporcje łuków i prowadzą do patologicznych skrzywień w płaszczyźnie strzałkowej, bocznej i poprzecznej.
Zobacz film i dowiedz się czy można wyleczyć krzywy kręgosłup:
Jak wyprostować kręgosłup?
O tym, jak wyprostować kręgosłup, decyduje rodzaj skrzywienia:
- hiperlordoza, czyli pogłębienie wygięcia szczytu łuku w kierunku brzusznym;
- hiperkifoza – tzw. garb, czyli nadmierne wygięcie łuku kręgosłupa w kierunku grzbietowym;
- skolioza, czyli skrzywienie boczne połączone z rotacją kręgów względem siebie.
Jak wyprostować kręgosłup typu garb?
W przebiegu leczenia garbu u dorosłych ćwiczenia korekcyjne ukierunkowane na wyprostowanie kręgosłupa mają działanie objawowe ze względu na sztywność układu kostno-mięśniowego ukształtowanego w wieku młodzieńczym, ale znacznie poprawiają jakość funkcjonowania organizmu, wygląd sylwetki, ogólną sprawność i kondycję oraz ograniczają objawy skrzywienia. Większe prawdopodobieństwo na wyprostowanie kręgosłupa garbu obserwuje się u dzieci, których układ ruchu jest elastyczny i podatny na wpływ czynników zewnętrznych.
Ćwiczenia skupiają się na wzmacnianiu grzbietu i bodźcowaniu szczytu łuku garbu w stronę brzuszną, aby złagodzić wygięcie.
W przebiegu leczenia zachowawczego również wykorzystuje się:
- metody neurofizjologiczne, czyli specjalistyczną ukierunkowaną rehabilitację ruchową, dążącą do usprawnienia funkcji sterujących postawy ciała, kierujących poczuciem przestrzennym sylwetki oraz intensywnym oddziaływaniem na układ mięśniowo-ścięgnisty i nerwowy;
- gorsety ortopedyczne wykorzystywane przy skrzywieniach kręgosłupa 20–40 stopni mające na celu zatrzymanie postępu skrzywienia;
- zabiegi chirurgiczne, czyli bezpośrednia przebudowa konstrukcji kręgosłupa piersiowego w skrzywieniach przekraczających 40 stopni mająca na celu uwolnienie uciśniętych tkanek kostnych i miękkich.
Jak wyprostować kręgosłup typu skolioza?
Prostowanie kręgosłupa skoliotycznego również skupia się na aktywnej rehabilitacji korekcyjnej poprzez metody neurofizjologiczne, odpowiednio dopasowane do charakteru skrzywienia i stosowaniu zaopatrzenia ortopedycznego oraz operacji chirurgicznej. Dodatkowo wykorzystuje się fizykoterapię przeciwbólową, rozluźniającą i wzmacniającą.
Celem leczenia jest zatrzymanie progresji skrzywienia kręgosłupa i przywrócenie jego prawidłowych krzywizn.
Aby wyprostować boczne skrzywienie kręgosłupa, należy wzmocnić tkanki po stronie szczytu łuku i rozluźnić struktury od strony wklęsłej skrzywienia. Dla zachowania równowagi i utrzymania efektów rehabilitacji w dalszym etapie postępowania ruchowego stosuje się synchroniczne ćwiczenia wzmacniające kręgosłup po obu stronach.
Jak skutecznie leczyć wady postawy? Dowiesz się tego z filmu:
Jak wyprostować kręgosłup – ćwiczenia
Przykładowe ćwiczenia na prostowanie kręgosłupa garbu:
- ukłon japoński: siad na piętach, ręce proste w górze. Skłon w przód, wyciąganie rąk przed siebie;
- rozciąganie na piłce do pilates: leżenie na plecach na piłce, ręce za głową, nogi w lekkim rozkroku, głowa luźno oparta o piłkę. Delikatne bujanie się na piłce w przód i w tył;
- splot rąk na karku: ręce splecione na karku. Ściąganie łopatek z jednoczesnym odchyleniem łokci do tyłu, kark nieruchomo.
Przykładowe ćwiczenia na prostowanie kręgosłupa skoliozy:
- lewoboczna skolioza piersiowa: stanie w rozkroku, lewa ręka na biodrze, prawa prosta w górze, skłon w lewą stronę; maksymalne rozciągnięcie prawej strony ciała; w skłonie wytrzymać 5 sekund; powrót do pozycji wyjściowej; wykonać 50 powtórzeń; nie pogłębiać skłonu; charakter ćwiczenia – redresyjny;
- leżenie na brzuchu, ręce w skrzydełka, nogi złączone. Jednoczesne unoszenie tułowia i nóg;
- zabawa rozgrzewająca dla dzieci – „drzewa na wietrze”: wolny spacer, ręce na biodrach, na hasło wieje wiatr stanie w miejscu, uniesienie i bujanie rękami nad głową z delikatnymi skłonami tułowia na boki, imitując drzewa na wietrze.
