Żeń-szeń, jako surowiec leczniczy, wywodzi się z medycyny Dalekiego Wschodu, gdzie jego właściwości wykorzystywane są od ponad 4000 lat. W Chinach mówi się o nim „korzeń-człowiek” (kłącza rośliny przypominają ludzką sylwetkę) i traktuje się go jako panaceum przynoszące ulgę w niemalże każdej dolegliwości. Tak szerokie spektrum działania żeń-szeń zawdzięcza wyjątkowo dużej liczbie substancji aktywnych, które zawiera – jest ich około dwustu. Czyni to żeń-szeń jedną z roślin o najszerszej liczbie leczniczych właściwości i o najbardziej wielokierunkowym działaniu.
Zobacz także: Żeń-szeń koreański – jak działa, jak go stosować, czy wywołuje skutki uboczne
Żeń-szeń – właściwości
Surowcem wykorzystywanym w medycynie naturalnej jest korzeń żeń-szenia. Zawiera on całe spektrum składników cennych dla zdrowia, między innymi:
- Ginsenozydy (saponiny triterpenowe) – stanowią najważniejszą substancję czynną, znajdującą się w korzeniu żeń-szenia. Ich zawartość w wysuszonym korzeniu stanowi około 0,2% masy. Ginsenozydy zwiększają nasycenie hemoglobiny tlenem, dzięki czemu narządy wewnętrzne są w niego lepiej zaopatrywane. Działanie to przyczynia się do zwiększenia fizycznej oraz psychicznej wydolności organizmu. Ponadto, ginsenozydy pobudzają układ immunologiczny, zwiększają odporność organizmu na infekcje wirusowe i bakteryjne, a także skracają okres rekonwalescencji.
- Eleuterozydy – związek ten oddziałuje pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, podnosi wydolność, a także zwiększa odporność organizmu na stres. Dodatkowo, eleuterozydy wykazują działanie detoksykujące – wspomagają wydalanie szkodliwych substancji z organizmu.
- Panaksany – substancje, które wpływają na zmniejszenie poziomu glukozy we krwi.
- Panaksynole – związki wykazujące działanie przeciwzakrzepowe.
- Witaminy – między innymi witaminę A, B1, B2, B6, C.
- Minerały i mikroelementy – takie jak potas, wapń, cynk, magnez, miedź, siarka, sód.
Wyróżnia się kilka odmian żeń-szenia:
- w Chinach występuje żeń-szeń właściwy, nazywany również wszechlekiem lub ginsengiem oraz żeń-szeń japoński, który spotkać można także w Japonii i Indiach;
- w Korei występuje żeń-szeń czerwony, czasem określany również jako koreański;
- na terenie USA i Kanady występuje żeń-szeń amerykański;
- w Rosji uprawiany jest żeń-szeń syberyjski (właściwości rośliny pozwoliły jej przystosować się również do niesprzyjającego klimatu).
Który żeń-szeń jest najwartościowszy? Wszystkie odmiany wykazują podobne właściwości lecznicze. Roślina ta występuje w wielu formach, takich jak sproszkowany żeń-szeń, herbata, kapsułki, syrop czy tonik.
Które dolegliwości można leczyć ziołami? Dowiesz się tego z filmu:
Żeń-szeń – działanie prozdrowotne
1. Korzystny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy – żeń-szeń wpływa na stymulację receptorów GABA w mózgu, dzięki czemu wykazuje działanie odprężające i wyciszające. Co więcej, żeń-szeń zwiększa w tkankach mózgowych poziom acetylocholiny – związek będący neuromediatorem, czyli przekaźnikiem informacji pomiędzy neuronami. Zwiększenie stężenia acetylocholiny przyczynia się do zwiększenia koncentracji oraz usprawnienia pamięci.
2. Działanie hipoglikemizujące – żeń-szeń pozwala obniżyć poziom glukozy we krwi, dzięki czemu znacznie ogranicza ryzyko wystąpienia cukrzycy. Ponadto, żeń-szeń działa ochronnie na komórki beta trzustki – odpowiadające za wydzielanie induliny po spożyciu pokarmu.
3. Wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego – spożywanie preparatów z żeń-szeniem przyczynia się do obniżenia poziomu złego cholesterolu LDL i zwiększenia poziomu dobrego poziomu HDL. Tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego, na przykład miażdżycy.
4. Stymulacja układu odpornościowego – źeń-szeń wzmacnia układ immunologiczny i pobudza go do zwalczania drobnoustrojów wnikających do organizmu.
5. Działanie przeciwnowotworowe – ginsenozydy hamują podziały komórek rakowych, a tym samym mogą zapobiegać postępowi choroby oraz wystąpieniu przerzutów.
6. Redukcja zmęczenia – żeń-szeń zwiększa możliwości psychiczne oraz fizyczne, podnosi poziom energii, a przy tym pozwala zniwelować oznaki stresu.
7. Wspomaganie potencji – żeń-szeń wpływa rozkurczowo na naczynia krwionośne, powodując napływ krwi do penisa, tym samym redukując zaburzenia erekcji.
8. Ochrona wątroby – żeń-szeń posiada duży potencjał antyoksydacyjny, dzięki któremu usuwa wolne rodniki nagromadzone w hepatocytach.
Zobacz także: Żeń-szeń syberyjski – jakie ma właściwości, jak działa i jak go stosować
Żeń-szeń przeciwwskazania
Z preparatów z żeń-szeniem nie mogą korzystać:
- kobiety w ciąży i karmiące piersią;
- dzieci;
- osoby zmagające się z nadciśnieniem lub chorobami serca;
- osoby ze skłonnością do hipoglikemii;
- osoby nadużywające kofeiny;
- osoby stosujące leki przeciwzakrzepowe;
- osoby z podwyższoną temperaturą ciała lub stanem zapalnym;
- osoby przyjmujące sterydy lub leki z grupy inhibitorów MAO.
Żeń-szeń skutki uboczne
Do skutków ubocznych, wynikających z zażywania preparatów żeńszeniowych, zalicza się:
- ból głowy;
- senność;
- biegunkę;
- wystąpienie zmian skórnych;
- złe samopoczucie.
W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów niepożądanych należy natychmiast zaprzestać przyjmowania preparatów z żeń-szeniem.
