Jagody acai (właściwie – açaí, wym. assai) to owoce palmy zwanej euterpą warzywną, która wywodzi się z tropikalnych terenów dorzecza Amazonki. Obecnie spotykana jest w całej strefie międzyzwrotnikowej. Głównym producentem owoców i ich przetworów pozostaje Brazylia.
Owoce acai rosną w dużych gronach, składających się z setek drobnych (o średnicy 1–1,5 cm) jagód, wyglądem przypominających borówkę amerykańską. Mają ciemnoniebieską barwę i miąższ o czekoladowo-jagodowym smaku, cienką warstwą otaczający pojedyncze, duże pestki.
Jagody acai to od wieków główne pożywienie w Amazonii. Szacuje się, że nawet współcześnie stanowią około 40% diety miejscowej ludności. Ze względu na fakt, że cieszy się ona bardzo dobrą kondycją, owoce acai stały się przedmiotem licznych badań naukowych, które potwierdziły szereg prozdrowotnych właściwości brazylijskich jagód.
Jagody acai – właściwości
Owoce acai to wartościowe źródło witamin (E, C, B1, B2, B3) i minerałów (wapnia, magnezu, potasu, fosforu, żelaza). Zawierają także wszystkie aminokwasy egzogenne (co zdarza się rzadko w świecie roślin), nienasycone kwasy tłuszczowe (głównie omega-6 i omega-9) oraz bardzo dużo błonnika (około 17 g w 100 g). Przede wszystkim jednak jagody euterpy warzywnej zasobne są w substancje o działaniu przeciwutleniającym – flawonoidy, antocyjany, fitosterole, kwasy organiczne. W skali ORAC (ang. oxygen radical absorbance capacity) potencjał antyoksydacyjny owoców acai i ich przetworów oceniany jest na 161 400 μmol, co oznacza, że znajdują się one niemal na szczycie tej listy.
Działanie jagód acai
Właściwości lecznicze jagód acai wynikają przede wszystkim z ich wyjątkowej zdolności zwalczania szkodliwych wolnych rodników. Zarówno świeże owoce, jak i sok czy ekstrakt z acai zawierają substancje, które:
- wspierają odporność i procesy detoksykacji organizmu,
- wykazują działanie przeciwnowotworowe,
- wzmacniają wzrok i zapobiegają częstym chorobom oczu,
- regulują ciśnienie tętnicze i poziom cholesterolu we krwi,
- ograniczają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,
- wzmacniają naczynia krwionośne,
- wpływają korzystnie na stan skóry,
- spowalniają procesy starzenia się,
- zapobiegają rozwojowi chorób degeneracyjnych,
- poprawiają kondycję umysłową.
Opisane powyżej działanie jagód acai czyni je produktem, który zdecydowanie warto włączyć do codziennej diety.
Jagody acai – suszone, mrożone, sok, ekstrakt
Okrzyknięte mianem „superfood” jagody acai ostatnimi laty stały się jednym z najbardziej pożądanych produktów spożywczych na świecie. Problem z ich dostępnością polega na tym, że euterpa warzywna rośnie wyłącznie w klimacie tropikalnym, a transport owoców, których większość masy stanowi pestka, jest nie tylko nieopłacalny, ale wręcz niemożliwy. Jagody acai bardzo szybko się psują i tracą swoje cenne wartości. Najczęściej zaraz po zerwaniu owoców z palm miesza się je w specjalnych wirówkach, uzyskując pastę, która powstaje na skutek ocierania się o siebie owoców. W takiej formie jagody acai są mrożone i transportowane do innych regionów świata. Owoce mogą być również eksportowane w formie pełnowartościowego soku. W polskich sklepach najłatwiej jest kupić sproszkowany ekstrakt z suszonych jagód acai. Wyciąg z owoców stał się także częstym składnikiem suplementów diety.
Jagody acai na odchudzanie
W Polsce jagody acai znajdują zastosowanie głównie jako środek na odchudzanie. Owoce rzeczywiście mają wiele właściwości, dzięki którym spełniają ważną rolę w walce ze zbędnymi kilogramami. Dzięki dużej ilości błonnika ułatwiają i przyspieszają proces trawienia, a także zapewniają długotrwałe uczucie sytości, co pozwala ograniczać wielkość spożywanych posiłków. Również pozostałe składniki cennych jagód wpływają na regulację metabolizmu i gospodarki lipidowej organizmu. Niski indeks glikemiczny acai stabilizuje stężenie glukozy we krwi, co także jest nie bez znaczenia dla procesu odchudzania.
Dodatkowo bioaktywne związki owoców ułatwiają oczyszczanie organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii. Warto jednak wiedzieć, że podobne właściwości wykazuje wiele dostępnych w Polsce w świeżej postaci owoców i warzyw. Włączenie ich do codziennego jadłospisu jest rozsądniejszym wyborem niż spożywanie suplementów diety.
Sok z jagód acai czy acai mrożone także nie stanowią leku na otyłość. Przeciwnie, spożywane w dużych ilościach mogą przyczynić się do wzrostu wagi, ponieważ – jak na owoce – są dość kaloryczne. Ze względu na wysoką zawartość tłuszczu 100 g owocowej masy dostarcza aż 80 kcal, podczas gdy ta sama ilość jabłek czy malin to tylko 50 kcal. Co więcej, jedzone w nadmiarze owoce acai mogą wywoływać skutki uboczne w postaci dolegliwości żołądkowo-jelitowych (biegunek, nadmiernej produkcji gazów). Należy także pamiętać, że żaden produkt spożywczy ani tym bardziej suplement diety nie spowoduje spadku wagi. Może jedynie wspomagać odchudzanie przy zachowaniu rozsądnej, dobrze zbilansowanej diety i regularnej aktywności fizycznej.
Olej z jagód acai
Interesującym i dostępnym w Polsce produktem jest olej z tłoczonych na zimno jagód acai. Jego kompozycję stanowią zawarte w owocach niezbędne kwasy tłuszczowe, a także fitosterole, antocyjany. Olej z acai jest bardzo drogi, toteż nie opłaca się wykorzystywać go do celów kulinarnych. Stanowi jednak doskonały preparat kosmetyczny, który można stosować bezpośrednio na skórę. Działa przeciwutleniająco (przeciwstarzeniowo), przeciwzapalnie, nawilża, wygładza, wzmacnia naczynia krwionośne, wyrównuje koloryt. Nadaje się także do pielęgnacji włosów suchych, łamliwych lub zniszczonych zabiegami fryzjerskimi.
