Gruźlica najczęściej objawia się kaszlem. Atakuje dzieci w wieku od 10 do 15 lat, ludzi starszych, diabetyków, osoby niedożywione, borykające się z wrzodami dwunastnicy i żołądka, palaczy oraz narkomanów i alkoholików.
Obecnie znowu wzrasta liczba zachorowań na gruźlicę, pomimo że może ona zostać całkowicie wyleczona. Wywołuje ją prątek gruźlicy ludzkiej, inaczej nazywany prątkiem Kocha. Rzadziej choroba powstaje wskutek zarażenia prątkiem bydlęcym; jest przenoszona głównie drogą kropelkową poprzez wdychanie, bardzo rzadko przez wszczepienie szczepionki bądź połknięcie.
Gruźlica może rozwinąć się w formie płucnej bądź pozapłucnej. Najwięcej zachorowań dotyka płuc pacjentów. Przykładem gruźlicy pozapłucnej może być gruźlica kości, stawów, żołądkowo-jelitową bądź układu moczowego czy opon mózgowo-rdzeniowych. Większość ludzi ma kontakt z prątkami gruźlicy, jednak nie wszyscy na nią chorują. Wszystko zależy od wieku, skłonności genetycznych oraz od odporności organizmu.
Gruźlica – przyczyny
Gruźlica to choroba zakaźna, która jest odporna na działanie antybiotyków, zasad oraz kwasów. Najgorszym zagrożeniem dla innych jest osoba, która prątkuje. Wydycha ona bakterie razem z powietrzem, czy to w czasie kichania, kaszlu, czy też mówienia. Zdecydowanie rzadziej bakterie są przenoszone przez dotyk bądź z pokarmem. Inną przyczyną infekcji może być mleko od chorych krów.
Ważne jest, aby pamiętać, że zakażenie bakteriami nie oznacza choroby. Infekcja rozwija się jedynie u niskiego procenta pacjentów. Jednak ryzyko zachorowania jest utrzymywane w takim przypadku do końca życia.
Objawy gruźlicy
Po zarażeniu gruźlicą występuje tak zwane zakażenie pierwotne, a później popierwotne. To ostatnie może nastąpić po kilku miesiącach lub latach od zainfekowania organizmu przez bakterie. Pierwotne zakażenie obejmuje płuca wraz z węzłami chłonnymi Przez ten okres tam właśnie namnażają się prątki. Natomiast popierwotna może dotyczyć również płuc, jak i każdego innego narządu, rozwija się z przetrwałych ognisk gruźlicy pierwotnej. jest aktywowana wskutek silnego osłabienia układu odpornościowego przez alkoholizm, niedożywienie, osłabienie, AIDS, białaczkę, chłoniaka lub niewydolność nerek.
Objawy gruźlicy pierwotnej są bardzo zbliżone do tych przypisywanych grypie. Najczęstszym symptomem choroby jest uciążliwy, przewlekły kaszel, na początku suchy następnie wilgotny z odkrztuszaniem wydzieliny. U chorego mogą wystąpić: krwioplucie, gorączka, dreszcze, nadmierna potliwość, chudnięcie, bladość, osłabienie, a także brak apetytu. Prątki gruźlicy mogą zostać zaktywowane w wyniku leczenia za pomocą środków immunosupresyjnych bądź kortykosteroidów.
W zależności od rodzaju gruźlicy mogą powiększyć się węzły chłonne, wystąpić duszności i problemy z oddychaniem, bóle związane z oddawaniem moczu lub częstomocz, obrzęki, ból i ograniczenie ruchomości stawów przede wszystkim kręgosłupa. Wśród charakterystycznych symptomów gruźlicy narządów rodnych są bóle w okolicach miednicy czy nieprawidłowe krwawienia. Choroba może powodować bezpłodność.
Gruźlica – leczenie
Na początku lekarz przeprowadza badania laboratoryjnie, radiologiczne oraz histopatologiczne. Dzięki temu jest w stanie rozpoznać rodzaj choroby. Pomocne bywają też bronchoskopia oraz test tuberkulinowy.
Leczenie gruźlicy skupia się przede wszystkim wokół leków przeciwgruźliczych. Najpierw należy pozbyć się z organizmu aktywnych prątków, zapobiec ich dalszemu wzrostowi oraz usunąć pozostałe, również te umiejscowione w warstwie serowatej. Lekarze wykorzystują do tego kilka rodzajów leków, dzięki czemu mogą być pewni, że żaden rodzaj prątków nie przetrwał w organizmie.
Leczenie jest prowadzone dwuetapowo. Pierwszy (który trwa 2 miesiące) skupia się na szybkim usunięciu jak największej liczby prątków w celu uniknięcia lekooporności. Drugi (trwa 4 miesiące) jest skierowany przeciwko prątkom, które się wolno dzielą. Bardzo ważnym elementem kuracji jest prawidłowe odżywianie. Zaleca się zrównoważoną dietę, bogatą w warzywa, owoce, produkty wysokobiałkowe i ziarna zbóż.
Codzienne posiłki powinny mieć dużo kalorii, tak aby wyrównać masę ciała. Duży nacisk kładzie się również na podniesienie odporności organizmu poprzez jedzenie produktów zawierających duże dawki witamin A i C, a także przyjmowanie cynku oraz selenu. Pacjent powinien przebywać na świeżym powietrzu i słońcu. To ostatnie wpływa na obumieranie prątków w organizmie, gdyż nie lubią one światła i ciepła.
Bardzo ważną częścią zapobieganiu rozwojowi choroby jest chemioprofilaktyka. Skupia się ona wokół stosowania leków, które zapobiegają zachorowaniu, kiedy mogło dojść do zakażenia. Najczęściej jest ona wykorzystywana przez osoby mające kontakt z zakażoną osobą. Kuracja jest więc zalecana dzieciom, dorosłym do 35. roku życia oraz młodzieży do 16 lat.
