Polub nas na Facebooku
Czytasz: Chłoniaki - objawy, rozpoznawanie i rodzaje, leczenie
menu
Polub nas na Facebooku

Chłoniaki - objawy, rozpoznawanie i rodzaje, leczenie

NAN

Fot: Adiano / stock.adobe.com

Chłoniaki to nowotwory wywodzące się z białych ciałek krwi. Wszystkie są złośliwe, ale różnią się bardzo przebiegiem choroby i rokowaniem.

Limfocyty to komórki układu odpornościowego, wszystkie ich typy należą do grupy białych ciałek krwi. Odpowiadają za produkcję przeciwciał i zwalczanie obcych lub zmienionych patologicznie struktur. Choroby powstające wskutek nowotworowych zmian limfocytów nazywamy chłoniakami.

Objawy chłoniaka

Objawami typowymi dla całej grupy chłoniaków są:

  • powiększenie węzłów chłonnych (dotyczące całego ciała, pewnych jego okolic lub ograniczone do małej grupy węzłów), które mogą mieć tendencję do łączenia się w pakiety,
  • powiększenie śledziony,
  • powiększenie wątroby.

Zakres i nasilenie innych objawów zależy od typu i stopnia zaawansowania choroby. Mogą pojawiać się symptomy takie jak:

  • bóle brzucha,
  • anemia lub zaburzenia krzepnięcia (w przypadku nacieczenia szpiku lub powiększenia śledziony),
  • żółtaczka (przy zajęciu wątroby),
  • zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, wiążące się z powiększeniem węzłów chłonnych krezkowych lub zaotrzewnowych, powodującym krwawienia, niedrożność jelit lub zespół złego wchłaniania,
  • obniżenie odporności i wtórne, trudne do leczenia infekcje,
  • objawy ogólne takie jak: gorączka, obrzęki, wodobrzusze, utrata masy ciała. 

Rodzaje chłoniaków

Podstawową grupą chłoniaków są zmiany nieziarnicze (wywodzące się z limfocytów B, T i komórek NK). Należy wśród nich wymienić różnego typu białaczki, szpiczak mnogi oraz występujący endemicznie w Afryce Równikowej chłoniak Burkitta. Kliniczny podział nowotworów nieziarniczych opiera się o ocenę przebiegu: może być on powolny (indolentny), agresywny lub bardzo agresywny. Białaczki, zgodnie z tradycyjną klasyfikacją, dzieli się na ostre (szpikowa i limfoblastyczna) oraz przewlekłe (szpikowa i limfatyczna).

Choroba Hodgkina

(inaczej ziarnica złośliwa, limfogranulomatoza) została potraktowana jako osobna grupa chłoniaków ze względu na specyfikę (obecność charakterystycznych komórek Reeda-Sternberga, przyciąganie do nacieków innych białych krwinek). Piśmiennictwo dowiodło, że (jak w przypadku chłoniaka Burkitta) na rozwój tej choroby duży wpływ ma zakażenie wirusem mononukleozy (EBV). Ziarnica złośliwa charakteryzuje się wyjątkowo wysokim odsetkiem całkowitych wyleczeń.

Chłoniaki - rozpoznanie

Wstępne rozpoznanie chłoniaka Hodgkina można postawić na podstawie badania klinicznego i wyników podstawowych badań laboratoryjnych. U chorych stwierdza się często niedokrwistość, limfopenię (niedostateczną ilość limfocytów) połączoną z nadmiarem granulocytów, szczególnie eozynofilnych. Obrazowi temu może towarzyszyć albo nadpłytkowość, albo - przeciwnie - trombocytopenia. Wartość OB we wcześniejszych fazach choroby (mimo prostoty tego badania) może mieć dość ważne znaczenie prognostyczne, a w późniejszych stadiach choroby jest zdecydowanie podwyższona. W badaniach enzymatycznych stwierdza się podwyższony poziom aminotransferaz: alaninowej (ALT) i asparaginowej (AST), gamma-glutamylotranspeptydazy (GGTP) oraz często podwyższony poziom bilirubiny. Rozpoznanie chłoniaka jest potwierdzane dodatnim wynikiem badania immunocytochemicznego na obecność antygenu LCA. Dodatkowo u chorych stwierdza się zwykle wysoką aktywność dehydrogenazy mleczanowej. W proteinogramie często pojawia się nadmiar gammaglobulin, niedobór albumin (hipoalbuminemia) i, charakterystyczny dla tej choroby, podwyższony poziom ß2-mikroglobuliny.

Podstawowym badaniem pozwalającym na jednoznaczne rozpoznanie choroby jest ocena histologiczna zajętego węzła chłonnego lub innej tkanki objętej procesem chorobowym. Węzeł pobiera się w całości w celu wykonania diagnostyki. Badanie cytologiczne jest niewystarczające. W przebiegu choroby wykonuje się też czasem biopsję aspiracyjną albo trepanobiopsję szpiku, by ocenić nasilenie zmian. Badanie szpiku jest najważniejszym elementem w procesie diagnozowania białaczek. Ich duże zróżnicowanie sprawia, że - przy często podobnym obrazie laboratoryjnym i klinicznym - ustalenie rodzaju schorzenia i właściwego sposobu leczenia wymaga żmudnego określania typu zmienionych chorobowo limfocytów testami cytochemicznymi, genetycznymi i molekularnymi.

Przyczyny powstawania chłoniaków

Bezpośrednia przyczyna powstawania chłoniaków nie jest znana, jednak można wymienić czynniki zwiększające ryzyko powstania choroby:

  • czynniki fizykochemiczne: przewlekły kontakt z benzenem, azbestem, środkami ochrony roślin, promieniowaniem jonizującym,
  • infekcje wirusowe: ludzki wirus HIV, wirus Epsteina-Barr (EBV), ludzki wirus limfocytotropowy typu 1 (HTLV-1), wirus zapalenia wątroby typu C (HCV), wirus herpes typ 8 (HHV-8),
  • wrodzone lub nabyte zaburzenia odporności,
  • choroby autoimmunologiczne: toczeń, choroba Hashimoto - limfocytarne zapalenie tarczycy, choroba reumatyczna, 
  • zakażenia bakteryjne,
  • stan po przebytej chemio- lub radioterapii.

Chłoniaki - leczenie

Leczenie chłoniaków to głównie chemioterapia, często skojarzona z radioterapią. W leczeniu białaczek wykonuje się też (po odpowiednim przygotowaniu) przeszczep szpiku kostnego. Szpik od dawcy może podjąć prawidłową funkcję krwiotwórczą w sytuacji, gdy nasilenie choroby lub niezbędne leczenie spowodowały poważne uszkodzenie własnego szpiku chorego. Po jego wykonaniu niezbędne jest długotrwałe podawanie leków immunosupresyjnych, zapobiegających odrzuceniu przeszczepu.

Zobacz film: Gen BRCA a nowotwory. Źródło: 36,6

Chłoniaki - rokowanie

Ocena rokowania opiera się na identyfikacji typu komórek nowotworowych i analizie zaawansowania klinicznego choroby. Międzynarodowe organizacje stworzyły skomplikowane algorytmy, pozwalające określić stan chorego, sposób leczenia i ewentualne rokowanie. Jest ono również zależne od dokładnej oceny komórek nowotworowych, obejmującej nawet tak szczegółowe informacje, jak budowa genetyczna.

Dlatego rokowanie w przypadku chłoniaków wymaga bardzo indywidualnego podejścia i trudno orzekać o szansach chorego na wyzdrowienie po określeniu wstępnego rozpoznania.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
69
1
Polecamy
Przewlekła białaczka limfatyczna – rodzaje, objawy, diagnostyka i postępowanie po rozpoznaniu choroby
Przewlekła białaczka limfatyczna – rodzaje, objawy, diagnostyka i postępowanie po rozpoznaniu choroby TVN zdrowie
Chłoniak skóry – przyczyny, objawy i rokowanie
Chłoniak skóry – przyczyny, objawy i rokowanie TVN zdrowie
Kiła nabyta i kiła wrodzona - objawy, leczenie
Kiła nabyta i kiła wrodzona - objawy, leczenie Dzień Dobry TVN
Cukrzyca.
Rodzaje, objawy, powikłania.
Jak wygląda życie z cukrzycą?
Cukrzyca. Rodzaje, objawy, powikłania. Jak wygląda życie z cukrzycą? Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty