Nazwa fleksitarianizm pochodzi od angielskiego słowa flexible (elastyczny, nienormowany) i nawiązuje do pojęcia wegetarianizmu. Oznacza dietę jarską, dopuszczającą jednak okazjonalne spożywanie mięsa.
Zasady diety fleksitariańskiej
Fleksitarianizm to bardzo pojemne pojęcie. Może ono odnosić się zarówno do osób, które ograniczają liczbę mięsnych dań spożywanych w tygodniu, jak takich, które na co dzień stosują dietę wegetariańską, a po mięso sięgają jedynie przy okazji odbywających się poza ich domem przyjęć. Zasady fleksitarianizmu nie określają częstotliwości spożywania mięsa ani jego ilości w pojedynczym posiłku. Zaleca się jedynie świadome zastępowanie go produktami pochodzenia roślinnego. Istotne jest także prawidłowe bilansowanie diety. Powinny znajdować się w niej we właściwych proporcjach wszystkie niezbędne dla organizmu składniki. Niektóre z nich w świecie roślinnym występują w mniejszych ilościach lub w gorzej przyswajalnej postaci niż w mięsie. Dlatego sięganie po mięso 2–3 razy w tygodniu jak najbardziej wpisuje się w ideę fleksitarianizmu.
Fleksitarianizm a wegetarianizm
Fleksitarianizm – mimo że w praktyce bazuje na jarskim jadłospisie – nie można uznać za dietę wegetariańską (całkowicie wykluczającą spożywanie produktów pochodzących z uboju zwierząt), ani nawet semiwegetariańską (wykluczającą spożywanie czerwonego mięsa, ale dopuszczającą – w zależności od wariantu – jedzenie ryb lub drobiu). Najważniejsze przesłanki wegetarianizmu i jego odmian mają bowiem charakter ideologiczny, podczas gdy jadłospis fleksitariański ma przede wszystkim służyć zdrowiu.
Choć nazywanie diety fleksitariańskiej wegetarianizmem byłoby nadużyciem, wielu jej zwolenników kieruje się pobudkami etycznymi i ekologicznymi. Nawet jeśli nie są one dla fleksitarian priorytetem, ograniczając spożywanie mięsa, przyczyniają się do poprawy losu zwierząt hodowlanych i stanu środowiska naturalnego. Co więcej, fleksitarianizm jest dla wielu osób etapem przejściowym pomiędzy dietą mięsną a całkowicie wegetariańską.
Co o odstawieniu mięsa sądzą dietetycy? Dobrze zbilansowana dieta wegetariańska jest bardzo wartościowa! Zobaczcie nowe zalecenia:
Fleksitarianizm – jadłospis
Przepisy diety fleksitariańskiej wpisują się w aktualne zalecenia polskiego Instytutu Żywności i Żywienia. Ich podstawę stanowią warzywa (najlepiej świeże lub o niskim stopniu przetworzenia), owoce, nasiona roślin strączkowych (stanowią najlepszy substytut białka zwierzęcego), produkty zbożowe z pełnego ziarna (pieczywo, kasze, makarony, ryż). Fleksitarianie spożywają także jajka, mleko i jego przetwory, ponieważ produkty te są zasobnym źródłem aminokwasów egzogennych, witamin B i D, wapnia, cynku. Wiele z nich jednak zawiera przy tym sporo nasyconych kwasów tłuszczowych, których ilość w diecie należy ograniczać, więc najlepszym wyborem dla fleksitarian są odtłuszczone (i oczywiście niedosładzane) przetwory mleczne – naturalny jogurt czy maślanka, chudy twaróg. Ponieważ zwolennicy fleksitarianizmu jedzą niewiele ryb (zalecanych w związku z wysoką zawartością niezbędnych dla organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych), swój jadłospis uzupełniają o orzechy i oleje roślinne zasobne w kwasy omega-3 i omega-6. Ze względów zdrowotnych fleksitarianie unikają jedzenia słodyczy czy fast foodów. Starają się wybierać żywność ekologiczną, niskoprzetworzoną. Zasada ta dotyczy także spożywanego okazjonalnie mięsa.
Zalety fleksitarianizmu
Z dietetycznego punktu widzenia jadłospis fleksitariański jest optymalny. Oparty o niego styl żywienia:
- dostarcza wszystkich niezbędnych organizmowi substancji (w dietach całkowicie bezmięsnych – o ile nie zostaną one właściwie skomponowane lub suplementowane – zdarzają się niedobory aminokwasów egzogennych, witaminy B12, żelaza czy wapnia),
- służy profilaktyce chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, nowotworów, wzmacnia odporność, wpływa korzystnie na stan skóry i jej przydatków,
- dzięki wysokiemu udziałowi warzyw pozwala komponować sycące posiłki o obniżonym indeksie glikemicznym i niskiej wartości kalorycznej, co ułatwia odchudzanie i zachowanie szczupłej sylwetki,
- skłania do wdrożenia zdrowych nawyków żywieniowych – regularnego jedzenia niewielkich, prawidłowo zbilansowanych posiłków,
- pozwala wyeliminować z diety substancje szkodliwe – chemiczne barwniki, konserwanty czy pozostałości farmaceutyków, które podaje się zwierzętom hodowlanym.
Fleksitarianizm jest dietą, którą można w pełni dostosować do własnych preferencji. Obejmuje łatwo dostępne składniki, nie obciąża budżetu (warzywa, nawet z ekologicznych upraw, są tańsze niż mięso). Nie wymaga całkowitej rezygnacji z mięsa, co jest istotne dla osób, które cenią jego smak.
