Elektrowstrząsy najczęściej stosowane są u osób z depresją i schizofrenią, a także z innymi, poważnymi chorobami psychicznymi. Mają wielu przeciwników, jednak ich zwolennicy dowodzą skuteczności ich działania, np. u osób z depresją i myślami samobójczymi, u których ta metoda jest najszybsza i jednocześnie najskuteczniejsza.
Zobacz także:
Co to jest psychoza? Charakterystyka głównych rodzajów zaburzenia
Hemiplegia – przyczyny, objawy i leczenie porażenia połowiczego
Zespół Jacobsa – jakie są przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia zespołu supersamca?
Elektrowstrząsy i terapia elektrowstrząsami – kiedyś i obecnie
Terapia wstrząsowa zaczęła być stosowana już w latach 30. ubiegłego wieku. Wtedy była to jednak metoda nie tylko bolesna, ale i niebezpieczna. Po przepuszczeniu prądu przez mózg i wywołaniu napadu padaczki osoba poddawana terapii doznawała mocnego skurczu mięśni. W konsekwencji mogło to spowodować pogryzienia, zwichnięcia żuchwy, a niejednokrotnie również złamania kości. Obecnie terapia ta nie jest już tak często stosowana. Nie zmienia to faktu, że cechuje się niezwykle dużą skutecznością, a dzięki znieczuleniu ogólnemu jest jednocześnie bezbolesna i bezpieczna.
Terapia elektrowstrząsowa – jak działa?
Do tej pory nie zbadano dokładnie, jak działają elektrowstrząsy. Naukowcy nie są w stanie określić, jakie mechanizmy powodują poprawę samopoczucia u osób chorych. Co jakiś czas pojawiają się jednak kolejne hipotezy, które sugerują, jak działa terapia elektrowstrząsowa. Wśród teorii jest np. zmniejszenie pobudliwości neuronów pod wpływem przepływu prądu bądź zwiększenie neuroplastyczności, czyli wytwarzanie połączeń między nowymi komórkami a neuronami, a także nowych naczyń krwionośnych w niektórych obszarach mózgu. Istnieją także teorie, które mówią, że stany chorobowe są wynikiem zaburzeń pewnych substancji w mózgu. Przepływ prądu przez ten narząd przyczynia się do ich uwolnienia i tym samym przywrócenia równowagi, co przekłada się na polepszenie samopoczucia.
Elektrowstrząsy na depresję
Elektrowstrząsy są popularnym sposobem na depresję. To właśnie w tym stanie chorobowym są najczęściej stosowane. Mogą być używane zarówno w leczeniu depresji jednobiegunowej, jak i choroby dwubiegunowej. Warto jednak podkreślić, że terapia elektrowstrząsowa nie jest zalecana u wszystkich osób z tą przypadłością. Stosowana jest przede wszystkim u osób, u których leki antydepresyjne nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, a także u tych, u których proponowane środki przynoszą większe skutki uboczne niż elektrowstrząsy. Metoda ECT stosowana jest np. u kobiet w ciąży lub osób z chorobami somatycznymi, ponieważ w ich przypadku zażywanie antydepresantów nie jest zalecane. Ponadto taka terapia jest wskazana u osób z ciężkimi stanami depresyjnymi, tzn. mających myśli samobójcze, a także u takich, które odmawiają jedzenia i picia. Wtedy potrzebna jest szybka interwencja medyczna, a także uzyskanie natychmiastowych rezultatów poprawiających samopoczucie. Terapia elektrowstrząsami jest na tyle skuteczna w leczeniu depresji, że usuwa objawy już w ciągu około 3 dni, więc zdecydowanie szybciej niż psychoterapia czy leki.
Elektrowstrząsy – skutki uboczne
Należy podkreślić, że skutki uboczne terapii elektrowstrząsami występują w 23% przypadków i zaliczane są do łagodnych działań niepożądanych, takich jak: ból głowy czy mięśni. Nierzadko u osób poddających się tej terapii występują także zaburzenia pamięci, np. chory nie jest w stanie przypomnieć sobie wydarzeń sprzed 1–3 miesięcy. Są to efekty krótkotrwałe – z reguły wystarczy ok. 1–3 tygodni po zabiegu, aby pamięć wróciła do kondycji sprzed terapii.
Z kolei poważne powikłania występują tylko u 2% osób korzystających z ECT. Sytuacje zagrażające życiu to 1 przypadek na 50000 osób leczonych elektrowstrząsami, a powodujące utratę życia – 1 na 80000 zabiegów. Przyczynami śmierci u tych osób są powikłania sercowo-naczyniowe lub płucne. Mogą również wynikać z powikłań związanych z procedurami znieczulenia, niedotlenieniem lub zaburzeniami rytmu serca.
Leczenie elektrowstrząsami w Polsce
W Polsce także wykonuje się terapię elektrowstrząsową. Określa się ją jako zabieg o podwyższonym ryzyku, który wymaga m.in. znieczulenia ogólnego, a także środków zwiotczających mięśnie. Najczęściej są to zabiegi dwuskroniowe i dwustronne. Coraz częściej stosowana jest również metoda jednostronna, która niegdyś uważana była za mniej skuteczną.
Jak leczyć depresję? Dowiesz się tego z filmu:
Bibliografia:
https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/viewFile/40404/27891
