Elektrolity w ciąży są niezbędne, aby dziecko mogło prawidłowo się rozwijać, a matka była odpowiednio nawodniona. Elektrolity biorą udział w procesach m.in. kurczliwości mięśni gładkich i szkieletowych, przewodnictwie nerwowym czy też utrzymaniu gospodarki wodno-elektrolitowej. Zapobieganie odwodnieniu w ciąży jest zatem wyjątkowo ważne. Poziom elektrolitów we krwi można określić za pomocą jonogramu.
Po co kobietom w ciąży elektrolity?
Kobiety spodziewające się potomstwa muszą dbać o siebie znacznie bardziej. Noszą w sobie małego człowieka, za którego od momentu poczęcia stają się odpowiedzialne. Nawadnianie, a co za tym idzie – odpowiedni poziom elektrolitów, ma dla ciężarnych pierwszorzędne znaczenie. Kobiety w ciąży szybciej pozbywają się wody z organizmu oraz częściej narażone są na wymioty. Odwodniony organizm jest nie tylko znacznie słabszy fizycznie. Brak wody i ważnych dla przyszłej mamy pierwiastków i mikroelementów może powodować problemy z wypróżnianiem się, drętwienie rąk i nóg, bolesne skurcze łydek, a także bóle w krzyżu. Mocz ulega zagęszczeniu, przez co wzrasta ryzyko infekcji dróg moczowych i pęcherza.
Czy woda jest nam niezbędna? Zobaczcie na filmie:
Czym są elektrolity i jak je przyjmować?
Elektrolity są substancjami pełniącymi istotną funkcję w ludzkim organizmie. Regulują wiele procesów elektrofizjologicznych, w tym bicie serca, perystaltykę jelit, wspomagają skurcze mięśni oraz odpowiadają za pracę mózgu. Zgodnie z wytycznymi Instytutu Żywności i Żywienia dla przyszłych matek i matek karmiących szczególnie ważne są:
- magnez
- chlor
- wapń
- sód
- potas.
Zaleca się, aby każda kobieta oczekująca potomka piła codziennie około 2 litrów niegazowanej wody mineralnej. Ważne, aby pić wodę w równych odstępach czasu przez cały dzień, a nie duże ilości naraz.
Magnez w ciąży powinien być spożywany w dawce 360–400 mg (a w okresie laktacji 320–360 mg). Niedobory tego cennego składnika mogą powodować osłabienie i zmęczenie. Przy dużych niedoborach magnezu w ciąży obserwuje się skurcze mięśni (głównie łydek), bezsenność, arytmię, kołatanie serca, problemy z pamięcią, a nawet wymioty. Ryzyko wypłukiwania magnezu rośnie przy piciu dużych ilości czarnej herbaty i kawy.
Wapń należy do mikroelementów, które w ciąży należy przyjmować w przedziale 1000–1300 mg. Jego dostarczenie do organizmu pomaga w prawidłowym rozwoju układu kostnego płodu. Sód w dawce 1500 mg jest również jednym z niezbędnych pierwiastków. Jest on zaangażowany w regulowanie gospodarki wodno-elektrolitowej poprzez pośrednie tworzenie pompy sodowo-potasowej. Zbyt mała ilość sodu w organizmie kobiety ciężarnej sprzyja osłabieniu organizmu i prowadzi do zachwiania wewnętrznej równowagi organizmu. Z kolei potas odpowiedzialny jest za zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej, właściwą pracę mięśni, serca czy przewodnictwo nerwowe. Zalecane przyjmowanie potasu w okresie ciąży wynosi 4700 mg (więcej przy laktacji - 5100 mg).
Źródła elektrolitów
Zaleca się, aby źródłem elektrolitów dostarczanych kobietom w ciąży były produkty pochodzenia naturalnego. Mowa tutaj o świeżych owocach i warzywach. Do codziennego jadłospisu należy wprowadzić: szpinak, rodzynki, pestki dyni, banany, suszone śliwki (jednakże w niewielkiej ilości), karczochy, fasolę, kaszę gryczaną, awokado, migdały w całości oraz świeżo wyciskane soki – z pomarańczy i pomidora. W okresie ciąży należy unikać picia napojów izotonicznych. Owszem, zawierają wiele cennych składników, ale też cukry i barwniki.
Gotowe elektrolity do nabycia w aptekach w formie doustnych napoi są dobrym rozwiązaniem w przypadku nasilonych nudności i wymiotów. Jednak w przypadku kobiet w ciąży należy zachować ostrożność i nie przedobrzyć. Zbyt duża podaż egzogennych elektrolitów również może wpłynąć negatywnie na równowagę wodno-elektrolitową organizmu ciężarnej. Nie zaleca się ich pić w formie profilaktyki niedoborów, chyba, że lekarz prowadzący zleci inaczej. Ważne, by jakakolwiek suplementacja w ciąży była konsultowana z lekarzem.
Badania na poziom elektrolitów
W związku z tym, że kobieta w ciąży w szczególny sposób narażona jest na utratę elektrolitów, co pewien czas powinna wykonywać badania kontrolne. Ocenie poziomu elektrolitów służy jonogram. Każdorazowo wynik badania należy skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę. Pod uwagę bierze się bowiem poziom wszystkich elektrolitów. Jeśli ginekolog zauważy znaczny niedobór któregoś z ważnych pierwiastków, zaleci odpowiedni suplement. W bardzo rzadkich przypadkach ciężarna wymaga podawania elektrolitów dożylnie poprzez kroplówkę. U większości kobiet odpowiednia dieta powinna przywrócić prawidłowe poziomy wszystkich składników odżywczych.
