Dieta jest nieodłącznym elementem leczenia nadciśnienia. Bardzo często wprowadzenie odpowiednich nawyków żywieniowych i redukcja masy ciała powodują, że nadciśnienie nie wymaga już u danych osób leczenia farmakologicznego. U wszystkich chorych na nadciśnienie już na samym początku leczenia wdraża się odpowiednią dietę. Mimo iż jest to podstawa leczenia, nie powinna opóźniać zastosowania leczenia farmakologicznego, szczególnie u osób obciążonych dużym ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Odpowiednia dieta jest nie tylko rozwiązaniem przy istniejącym nadciśnieniu. To doskonała forma prewencji wszystkich chorób sercowo-naczyniowych. W leczeniu nadciśnienia najlepiej sprawdza się dieta śródziemnomorska.
Znaczenie diety w leczeniu nadciśnienia tętniczego
Wiele badań udowodniło, że właściwa dieta znacznie poprawia wyniki leczenia farmakologicznego. Często wręcz zmiana trybu życia i sposobu odżywiania powoduje, że pacjent nie wymaga dużych dawek leków. Trudno mówić o możliwości całkowitego wyleczenia nadciśnienia tętniczego, ale dla dobra chorego lepiej skupić się na naturalnej możliwości terapii niż na podawaniu leków. Jeśli chory nie przestrzega zaleceń dietetycznych, często musi przyjmować coraz większe dawki leków, co przekłada się nie tylko na jego sytuację materialną, ale też na zdrowie. Nadciśnienie tętnicze to bardzo powszechna choroba cywilizacyjna. Najczęściej jest wynikiem palenia tytoniu, nadwagi lub otyłości, braku aktywności fizycznej, nadmiernego spożycia soli i tłuszczów zwierzęcych, niejedzenia warzyw i owoców. Jak można wnioskować po wypisanych czynnikach ryzyka, dieta stanowi poniekąd terapię przyczynową nadciśnienia. Zdarza się, że nadciśnienie ma podłoże idiopatyczne (nieznane), jednak również w tych przypadkach sprawdza się odpowiednia dieta.
Dieta redukcyjna w nadciśnieniu tętniczym
Otyłość brzuszna stanowi bezsprzeczny czynnik ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Co więcej, otyłość generuje również inne choroby cywilizacyjne, jak cukrzyca, hiperlipidemia, obturacyjny bezdech senny czy niewydolność serca. Dieta w nadciśnieniu musi więc działać wielopoziomowo. Powinna być dostosowana do chorób współistniejących, czyli nadawać się dla diabetyka, osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu itd., a także być dietą redukcyjną, pozwalającą na redukcję masy ciała. Każdy zredukowany kilogram wpływa na trwałe obniżenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego o około 1 mm Hg.
Istnieje wiele rodzajów diet redukcyjnych dających różne efekty. Standardowa dieta oparta na zasadach zdrowego żywienia powinna dawać spadek masy ciała o 0,5–1,5 kg tygodniowo. Jest to zdrowe i rozsądne odchudzanie, pozwalające na zredukowanie niechcianej tkanki tłuszczowej. Zbyt szybka utrata masy ciała poprzez stosowanie diety o zbyt niskiej ilości kalorii bądź diety eliminacyjnej może prowadzić do tzw. efektu jojo i szybkiego powrotu wcześniej utraconych kilogramów.
Sól w diecie na nadciśnienie
Istnieje ścisła zależność pomiędzy spożywaniem nadmiernej ilości sodu a wystąpieniem nadciśnienia tętniczego. Ograniczenie soli w diecie na nadciśnienie nie tylko powoduje obniżenie ciśnienia, ale również zapobiega jego rozwojowi. Poprzez spadek ciśnienia tętniczego krwi istotnie przyczynia się do spadku śmiertelności z powodu powikłań nadciśnienia. Zmniejszenie ciśnienia o każdy 1 mm Hg istotnie poprawia rokowanie pacjentów. Aby taki spadek uzyskać, wystarczy obniżyć o 1 g ilość spożywanej soli.
Według aktualnych wytycznych spożycie soli powinno być ograniczone do 3,8 g dziennie. Jednak jest to bardzo trudne do osiągnięcia. Dlatego przyjmuje się, że należy zmniejszyć spożycie soli do 5 g dziennie. Wydawać by się mogło, że skoro ta wielkość odpowiada łyżeczce soli, nie jest to trudne. Jednak należy pamiętać, że sól zawarta jest też w różnych produktach spożywczych jako składnik substancji konserwujących.
Wyeliminowanie soli z diety osób chorych na nadciśnienie jest bardzo ważne. Zobaczcie, co wolno jeść:
Inne zalecenia w diecie przy nadciśnieniu
Obniżenie ciśnienia tętniczego osiąga się nie tylko poprzez zmniejszoną podaż sodu, ale również przez wzrost spożycia potasu w diecie. Jeśli w diecie znajduje się bardzo duża ilość warzyw i owoców, dostarcza się zwiększoną ilość tego pierwiastka. Potas w diecie przy nadciśnieniu na poziomie 5 g na dobę przy prawidłowej funkcji nerek wydaje się bezpieczny. Należy jednak pamiętać, że chodzi o potas dostarczany z owocami i warzywami, a nie suplementowany. Absolutnie tego poziomu potasu w diecie nie powinny utrzymywać osoby z upośledzoną funkcją nerek lub przyjmujące leki z następujących grup:
- inhibitory konwertazy angiotensyny,
- antagoniści aldosteronu,
- antagoniści receptora dla angiotensyny.
U tych osób bowiem zwiększone spożycie potasu wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia hiperkaliemii (zbyt wysokiego poziomu potasu we krwi) i zaburzeniami rytmu serca. Do zaleceń diety na nadciśnienie należy również spożywanie mniejszej ilości tłuszczów nasyconych.
Na filmie poniżej znajdziecie informacje na temat zawału serca u kobiet:
