Dieta stanowi bardzo ważny element terapii wielu chorób. Traktuje się ją przede wszystkim jako metodę wspomagającą leczenie. Dietetyk kliniczny zalecający właściwą dietę, a także lekarz zlecający określone leki zawsze powinni pamiętać o wszelkiego rodzaju możliwych interakcjach pomiędzy lekami a żywnością. Jedną z grup leków wchodzących w interakcje z żywnością są leki przeciwzakrzepowe. Nieodpowiednia dieta przy lekach przeciwkrzepliwych nie tylko osłabia działanie leków, ale również zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Dieta przy lekach przeciwzakrzepowych – zasady interakcji
Pokarmy wchodzą dwojako w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi. Przede wszystkim wiele pokarmów, szczególnie tych spożywanych w zdrowych dietach, jest bogatych w witaminę K. Głównymi lekami przeciwzakrzepowymi, przy których tak istotna jest dieta, są acenokumarol i warfaryna. Są one antagonistami witaminy K (czyli hamują jej działanie w organizmie), czyli witaminy bezwzględnie potrzebnej w procesach krzepnięcia krwi.
Pierwszym mechanizmem interakcji jest więc nadmierna podaż witaminy K, wobec czego zmniejsza się skuteczność leczenia. Przekłada się to oczywiście na wzrost ryzyka powstawania zakrzepów. Drugim aspektem dotyczącym diety przy lekach przeciwzakrzepowych jest zawartość witaminy E w diecie, a także stosowanie różnych roślinnych suplementów diety. Okazuje się bowiem, że zwiększona podaż witaminy E, powyżej 400 IU, zwiększa ryzyko wystąpienia krwawienia, ponieważ nasila efekt działania leków przeciwzakrzepowych. Do preparatów nasilających przeciwzakrzepowe działanie zalicza się rośliny i zioła, takie jak miłorząb, szałwia czy rumianek. Niektóre preparaty roślinne mogą działać hamująco na leki przeciwzakrzepowe. Zaliczają się do nich dziurawiec i żeń-szeń.
Produkty niewskazane w diecie przy lekach przeciwzakrzepowych
Do produktów bogatych w witaminę K, a tym samym niewskazanych w dużych ilościach w diecie przy lekach przeciwzakrzepowych, zaliczają się:
- kapusta,
- brokuł,
- kalafior,
- kalarepa,
- brukselka,
- sałata zielona,
- pietruszka,
- szpinak,
- majeranek,
- bazylia,
- tymianek,
- kolendra,
- awokado,
- soja,
- oleje słonecznikowy, kukurydziany,
- płatki owsiane.
Niektóre produkty nasilają działanie leków przeciwzakrzepowych. Należą do nich, poza wymienionymi wcześniej miłorzębem, rumiankiem czy szałwią, również:
- cebula,
- imbir,
- grejpfrut.
Dodatkowe suplementy niewskazane w diecie przy lekach przeciwzakrzepowych
W dzisiejszych czasach suplementy są nieodłącznym elementem różnych diet. Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny jednak unikać większości preparatów multiwitaminowych. Z powodu dużej zawartości witamin K i E mogą one upośledzać działanie leków przeciwzakrzepowych. Dodatkowo często zawierają wyciągi roślinne, które również mogą wchodzić w istotne interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi.
Stosowanie diety przy lekach przeciwzakrzepowych
Stosowanie odpowiedniej diety, a mianowicie zawarcie w niej większej ilości produktów o działaniu potencjalnie przeciwzakrzepowym, nie moduluje za bardzo ryzyka zakrzepicy, choć z drugiej strony niewłaściwa dieta jest istotnym czynnikiem ryzyka powstawania zakrzepów. Dlatego konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, a dieta powinna stanowić jego uzupełnienie. Produktem absolutnie przeciwwskazanym przy stosowaniu leków przeciwzakrzepowych jest alkohol. Należy zrezygnować również z innych używek, jak np. papierosy. Jeśli chodzi o wyżej wymienione produkty, ze względu na to, iż jest to bardzo duża grupa wartościowych elementów diety, nie trzeba z nich rezygnować zupełnie. Należy jednak wpleść je w dietę w bardzo ograniczonej ilości.
