Fałdy skórne są szczególnie narażone na powstawanie różnego rodzaju zmian skórnych. Ze względu na to, że stykają się ze sobą, naskórek jest poddawany częstemu tarciu, co prowadzi do jego uszkodzenia. Ponadto w zagłębieniach fałdów skórnych panuje wilgotne i ciepłe środowisko – są to idealne warunki do rozwoju drobnoustrojów oraz stanu zapalnego. Jednym z najczęściej obserwowanych problemów dermatologicznych w fałdach skórnych jest wyprzenie.
Co to jest wyprzenie?
Wyprzenie to schorzenie dermatologiczne, które charakteryzuje się stanem zapalnym skóry w miejscach, gdzie tworzą się naturalne fałdy. Może ono pojawić się u osób w każdym wieku, jednak najczęściej obserwuje się je u niemowląt i osób starszych, a także kobiet, które mają obfity biust.
Rozpoznanie wyprzenia zwykle nie jest trudne, ponieważ ma ono charakterystyczne objawy. Pacjenci mogą zaobserwować, że skóra między fałdami zaczyna się łuszczyć, pojawia się zaczerwienienie i uporczywy świąd. Często dochodzi do maceracji naskórka. Niekiedy widoczne są także nadżerki, wysypka, strupki lub wysięk.
Zmiany skórne są umiejscowione w fałdach skórnych. W większości przypadków rozpoznaje się wyprzenie:
- pachwin;
- międzypalcowe (między palcami stóp i dłoni);
- pod piersiami;
- na brzuchu;
- okolic odbytu i narządów płciowych.
Dlaczego na skórze pojawia się wyprzenie?
Wyprzenie skóry pojawia się w wyniku ocierania się naskórka w fałdach skórnych. Są to miejsca wilgotne, ciepłe i podatne na uszkodzenie, co dodatkowo sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów – szczególnie drożdżaków i bakterii. Wśród czynników, które zwiększają ryzyko powstania wyprzenia, wymienia się:
- duży biust;
- nieprawidłową higienę osobistą;
- wysoką temperaturę;
- zaburzenia układu hormonalnego;
- nadmierną potliwość;
- niedobory składników odżywczych;
- uszkodzenia naskórka;
- zaburzenia odporności;
- stosowanie niektórych leków (antybiotyki, glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne).
Wyprzenie często pojawia się u niemowląt i małych dzieci, ponieważ ich skóra jest mocno pofałdowana i bardzo delikatna. Zmianom skórnym w okolicy pośladków i narządów płciowych sprzyja noszenie pieluchy.
Wyprzenie bakteryjne
Wyprzenie bakteryjne jest spowodowane obecnością na skórze bakterii:
- Pseudomonas;
- Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty);
- Corynebacterium (maczugowiec).
Bytują one na skórze człowieka i w prawidłowych warunkach nie stanowią żadnego zagrożenia. Obniżenie odporności, mikrourazy, nieodpowiednia higiena i nadmierna wilgoć powodują jednak, że zaczynają one intensywnie namnażać się, co wywołuje stan zapalny.
Wyprzenie drożdżakowe
Wyprzenie drożdżakowe jest spowodowane grzybem z rodziny Candida albicans. Podobnie jak niektóre bakterie bytuje on na skórze człowieka. Do ujawnienia się choroby dochodzi, kiedy wystąpią odpowiednie warunki do namnażania się drożdżaków – wysoka temperatura i wilgoć.
Wyprzenie drożdżakowe poza uporczywym świądem, zaczerwienieniem i łuszczeniem się naskórka objawia się lśniącą skórą. Ten rodzaj schorzenia najczęściej rozwija się między palcami, pod piersiami i w okolicy pośladków (u niemowląt).
Badania przy podejrzeniu wyprzenia skóry
Kiedy pojawią się objawy wskazujące na wyprzenie skóry, należy udać się do poradni dermatologicznej. Lekarz zbierze wywiad i dokona dokładnej oceny zmian skórnych. Niekiedy może być konieczne wykonanie badania mikrobiologicznego. Należy wykluczyć inne choroby dermatologiczne, np. łuszczycę, grzybicę, łojotokowe zapalenie skóry.
Jak leczyć wyprzenie?
Leczenie wyprzenia obejmuje terapię farmakologiczną oraz odpowiednią higienę i pielęgnację skóry. W przypadku infekcji bakteryjnej stosuje się leki miejscowe o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym. Niekiedy konieczne jest doustne podanie antybiotyków. Wyprzenie drożdżakowe leczy się natomiast przy pomocy maści i kremów przeciwgrzybiczych.
Higiena przy wyprzeniu obejmuje dokładne mycie skóry, która znajduje się między fałdami. Należy robić to przynajmniej raz dziennie – częściej jest to wskazane u osób, które nadmiernie się pocą lub w okresie letnim. Miejsca te trzeba też dokładnie osuszyć ręcznikiem. Zabronione jest natomiast pocieranie skóry, które może prowadzić do uszkodzenia naskórka. Na skórę warto nałożyć krem lub balsam nawilżający.
W przypadku niemowląt ważne jest częste zmienianie pieluszki. Przed jej założeniem trzeba umyć pośladki i okolice intymne wodą z delikatnym środkiem myjącym. Wskazane jest także tzw. wietrzenie pośladków, czyli pozostawianie dziecka bez pieluszki przynajmniej raz dziennie na 10–15 minut.
Zobacz wideo: Jak jest zbudowana i jak działa skóra?
Bibliografia:
1. A. Kaszuba, Zmiany skórne w chorobach ogólnoustrojowych, t. 3, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2018.
