Specjaliści zalecają, by po ukończeniu przez dziecko 6. miesiąca życia rozpocząć stopniowe rozszerzanie jego diety o inne produkty niż podawane dotychczas mleko. Do popularnych obecnie sposobów na zmianę jadłospisu niemowlęcia należy metoda baby-led weaning (BLW). Dziecko samodzielnie spożywa posiłki, głównie ugotowany makaron, kasze, owoce i warzywa.
BLW – co to jest?
BLW to akronim pochodzący od angielskiego wyrażenia baby-led weaning, które w przełożeniu na język polski brzmi: "bobas lubi wybór". Metoda BLW to niekonwencjonalny sposób rozszerzania diety małego dziecka o inne produkty niż mleko matki lub modyfikowane. Głównym jej założeniem jest rozwijanie umiejętności samodzielnego jedzenia, dziecku podaje się bowiem pokarmy stałe w kawałkach bądź w całości. To ono decyduje, co, w jakiej ilości i jakim sposobem zje z zaproponowanych produktów. W żywieniu BLW pomija się etap karmienia za pomocą łyżeczki papkami i kleikami (np. zupami, musami, przecierami, purée).
BLW – od kiedy można wprowadzić tę metodę?
Karmienie BLW można zacząć wprowadzać po ukończeniu przez dziecko 6. miesiąca życia, o ile potrafi ono pewnie i samodzielnie siedzieć oraz chwytać z talerza jedzenie i celnie trafiać rączką do buzi. Wcześniej układ odpornościowy i pokarmowy dziecka nie jest gotowy na przyjmowanie innych produktów niż mleczne. Zanim wprowadzi się metodę BLW, warto zasięgnąć opinii pediatry, czy nie istnieją do niej żadne przeciwwskazania.
Co może zawierać dieta BLW?
Dieta BLW zawiera pokarmy stałe o miękkiej konsystencji, a wśród nich warzywa i owoce, ugotowane na lepko makarony czy kasze. Jedzenie podawane jest w takiej postaci, by dziecko mogło bez problemów chwycić je ręką. Sprawdzają się np. kawałki banana, krążki ugotowanej marchewki, różyczki brokułów. Z czasem dziecko odchodzi od jedzenia rękami i przyzwyczaja się do korzystania ze sztućców. Mimo karmienia BLW nie powinno się zapomnieć o przystawianiu niemowlęcia do piersi lub podawania mu mleka modyfikowanego, które w dalszym ciągu stanowi główny pokarm. Pierwsze pozamleczne posiłki nie prowadzą do najadania się, a służą raczej eksperymentowaniu i poznawaniu. Dopiero po kilku, kilkunastu tygodniach maluch zaczyna normalnie się posilać. Pokarmy stałe powinny być serwowane mniej więcej o takich samych porach. Dziecku w wieku 6–8 miesięcy podaje się 2–3 posiłki uzupełniające dziennie, po ukończeniu 9. miesiąca życia – 3–4 posiłki i ewentualnie 1–2 przekąski. Ważne, by nie poganiać i nie rozpraszać dziecka podczas jedzenia.
Korzyści i wady diety BLW
Wśród korzyści diety BLW wymienia się m.in.:
- rozwijanie umiejętności samoregulacji mechanizmów sytości i apetytu,
- pozytywne nastawienie do jedzenia,
- kształtowanie nawyków żywieniowych, czyli jedzenie przy stole i skupienie uwagi na jedzeniu,
- samodzielne poznawanie nowych pokarmów wszystkimi zmysłami,
- zapoznanie dziecka z różnorodnością pokarmów,
- rozwój akceptacji i preferencji smakowych,
- zdobywanie pewności siebie,
- wspólne spożywanie posiłków.
Zbyt długie trwanie przy kaszkach, przecierach, papkach może w przeciwieństwie do wczesnej ekspozycji na produkty stałe spowolnić wykształcanie u dziecka odruchu żucia i gryzienia. Konsekwencją okazują się niekiedy zaburzenia żywienia.
Mimo licznych plusów BLW nie jest pozbawione wad. Wśród nich wymienia się m.in.:
- pokusę podawania dziecku posiłków przygotowywanych dla dorosłych członków rodziny, które nie są dostosowane do jego możliwości i potrzeb;
- źle zbilansowany jadłospis, niestanowiący źródła wystarczającej ilości składników pokarmowych i pokrycia zapotrzebowania energetycznego;
- brak dokładnej wiedzy odnośnie do odległych w czasie zdrowotnych następstw stosowania tej metody. Badacze wskazują, że ominięcie etapu podawania pokarmów papkowatych i karmienia łyżeczką może zaburzyć uaktywnianie mięśni znajdujących się w obrębie twarzy i jamy ustnej, koniecznych do nauki mówienia.
Jedzenie BLW a niestrawione resztki pokarmu w kale
Wraz z rozpoczęciem rozszerzania dziecięcego jadłospisu, bez względu na metodę, w kale pojawiać się mogą niestrawione resztki pokarmu. W większości przypadków są to obumarłe komórki wyściełające ścianki jelit i błonnik. Ich obecność nie świadczy zazwyczaj o zaburzeniach trawieniu czy wchłaniania.
Karmienie metodą BLW – co jest potrzebne?
Karmienie metodą BLW wymaga zaopatrzenia się w kilka niezbędnych przedmiotów, w tym zwłaszcza w krzesełko do karmienia (łatwe w czyszczeniu), śliniak (najlepiej z długim rękawem), plastikowe naczynia i sztućce. Należy liczyć się z wysokim prawdopodobieństwem bałaganu tworzonego przez dziecko podczas jedzenia. Warto w związku z tym wcześniej zabezpieczyć miejsce, w którym maluch będzie jadł. W tym celu na podłodze pod krzesełkiem rozkłada się matę. Dobrze sprawdzają się folie malarskie, obrusy ceratowe czy nawet zwykłe ścierki. Na czas posiłku warto przebrać dziecko w gorsze ubranko.
Czy dieta wegan może być stosowana u dzieci?
Bibliografia:
1. G. Rapley, T. Murkett, Bobas Lubi Wybór, Mamania, Warszawa 2011.
2. L. Miczyńska, A. Kochanek, Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Medycyna Praktyczna, Kraków 2014.
3. A. Arantes, F. Neves, A. Campos, N. Pereira, The baby-led weaning method (BLW) in the context of complementary feeding: a review„Revista Paulista de Pediatria”, 2018, 36(3), s. 353–363.
4. E. D'Auria, M. Bergamini, A. Staiano i wsp., Baby-led weaning: what a systematic review of the literature adds on, „Italian Journal of Pediatrics”, 2018, 44(1), s. 49.
