Zęby człowieka pokryte są szkliwem, najtwardszą tkanką w organizmie. Żeby były odporne na działanie różnych czynników, w tym kwasów, pokrywa się je fluorem. Lakierowanie zębów jest jednym z podstawowych sposobów ochrony przed próchnicą. Im wcześniej przeprowadzi się zabieg fluoryzacji, tym zęby będą lepiej zabezpieczone przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych.
Fluoryzację dzieli się na:
- Endogenną (wewnętrzną) – polega na dostarczaniu organizmowi preparatów zawierających związki fluoru (np. w formie tabletek czy syropu) – zaleca ją lekarz.
- Egzogenną (zewnętrzną) – polega na lakierowaniu zębów fluorem w gabinecie dentystycznym. Zabieg fluoryzacji jest bezbolesny. Może go przeprowadzić jedynie stomatolog.
Lakierowanie zębów u dzieci
Zalecane jest, aby pierwszą fluoryzację przeprowadzić na zębach mlecznych u dzieci w wieku przedszkolnym. Lakierowanie zębów mlecznych chroni je przed przedwczesnym wypadnięciem – szybka utrata mleczaków może prowadzić do rozwoju wad ortodontycznych na zębach stałych.
Zobacz także: Kiedy wypadają zęby mleczne? Jak zadbać o zdrowy uśmiech dziecka?
Podczas zabiegu lakierowania na zęby nakładana jest warstwa fluoru. Lakier do zębów wybiera stomatolog. Najpierw – za pomocą takich zabiegów, jak skaling i piaskowanie – lekarz oczyszcza i osusza powierzchnię zębów, a następnie, najczęściej przy użyciu specjalnego pędzelka, nakłada preparat, który po kilku minutach wysycha. To ważne, aby zęby były dokładnie oczyszczone z osadu oraz kamienia – w przeciwnym wypadku zabieg fluoryzacji może okazać się nieskuteczny.
Lakier do fluoryzacji może mieć różną konsystencję, kolor i zapach – obecnie coraz częściej stosuje się lakiery bezbarwne, np. o zapachu owoców. Według ekspertów Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej skuteczne w zapobieganiu próchnicy są lakiery zawierające 5% fluorku sodu (NaF). Odpowiednio dobrany przez dentystę lakier do zębów uwalnia fluor przez kilka miesięcy po zabiegu. Zaleca się, aby dzieciom lakierować zęby co ok. 3 miesiące.
Lakierowanie zębów u dzieci do 18. roku życia jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Lakierowanie zębów u dorosłych
Zabieg fluoryzacji powinno się przeprowadzać cyklicznie również u dorosłych, w tym u osób z niskim bądź umiarkowanym ryzykiem rozwoju próchnicy. Na lakierowanie do dentysty najlepiej zgłaszać się co pół roku. Jeśli lekarz oceni ryzyko wystąpienia próchnicy na wysokie, lakierowanie należy powtarzać co 3 miesiące.
Zobacz także: Co to jest lapisowane zębów? Lapisowanie zębów mlecznych, lapisowanie bezbarwne
Wskazaniem do częstszego lakierowania może być nadwrażliwość zębów u pacjentów, u których odsłonięta jest powierzchnia korzenia zęba, co powoduje m.in. wysoką wrażliwość na zmiany temperatur (np. podczas spożywania lodów czy gorących pokarmów). Zalecaną częstotliwość wykonywania zabiegu fluoryzacji ustala lekarz. U osób (zarówno u dzieci, jak i u dorosłych), które planują założenie stałego aparatu ortodontycznego, lakierowanie powinno być przeprowadzone 10–14 dni wcześniej.
Lakierowanie zębów w prywatnym gabinecie dentystycznym kosztuje średnio 50–120 zł.
Lakierowanie zębów – zalecenia
Po lakierowaniu zębów należy stosować się do zaleceń lekarskich, dzięki czemu fluor będzie mógł wbudować się w szkliwo zęba.
Zalecenia po lakierowaniu zębów:
- Nie jeść ani nie pić przez 2 godziny po zabiegu. Uwaga! Po niektórych lakierach do zębów nie należy jeść ani pić przez 4 godziny. Poinformuje o tym stomatolog.
- Nie myć zębów przez 12 godzin po zabiegu.
- Do końca dnia, w którym wykonany został zabieg fluoryzacji, nie spożywać produktów mlecznych, pokarmów stałych ani twardych.
- W dniu lakierowania nie myć zębów.
Zobacz film i dowiedz się jak dbać o zęby:
Lakierowanie zębów – przeciwwskazania
Istnieją przeciwwskazania do przeprowadzenia lakierowania zębów. To przede wszystkim wszelkie stany zapalne jamy ustnej. Jeśli lekarz zdiagnozuje owrzodzenia, również może odradzić przeprowadzenie fluoryzacji. Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do lakierowania – fluor nie przenika przez łożysko.
Uwaga! Duże dawki fluoru są dla zdrowia szkodliwe. Nadmiar fluoru dostarczanego organizmowi może spowodować fluorozę, która atakuje szkliwo zębów, kości i ścięgna. We fluorozie na zębach tworzą się charakterystyczne plamy kredowe, które z czasem ciemnieją. Powodują one nadżerkę szkliwa. U dorosłych fluoroza uszkadza nerwy, dlatego coraz więcej dentystów wybiera lakiery z niskim stężeniem fluoru. Po zabiegu fluoryzacji należy ściśle przestrzegać zaleceń. Można rozważyć stosowanie pasty do zębów bez fluoru – warto omówić tę kwestię z dentystą. Pasty z wysokim stężeniem fluoru przeznaczone są dla osób ze znacznym ryzykiem rozwoju próchnicy, po skończeniu 16. roku życia.
Bibliografia:
"Stanowisko polskich ekspertów dotyczące indywidualnej profilaktyki fluorkowej u dzieci i młodzieży", prof. dr hab. Doroty Olczak - Kowalczyk, prof. dr hab. Urszuli Kaczmarek
