Jelitówka, która nie manifestuje się klasycznymi objawami klinicznymi, musi być różnicowana z innymi chorobami przewodu pokarmowego np. zatruciem pokarmowym bez biegunki lub podobnymi nieżytami. Od prawidłowego rozpoznania zależy leczenie.
Co to jest grypa żołądkowa?
Grypa żołądkowa to wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego. Potocznie nazywa się ją jelitówką, ponieważ jej charakterystycznym objawem jest uporczywa biegunka. Nie jest to jednak regułą. Niektórym osobom zdarza się grypa żołądkowa bez biegunki, która wymaga różnicowania z innymi schorzeniami przewodu pokarmowego.
Jelitówkę wywołuje kilka rodzajów wirusów. Najczęściej są to rotawirusy, ale sprawcą grypy mogą być także adeno-, sapo- lub norowirusy. Przenoszą się one drogą kropelkową. Bytują również na przedmiotach używanych przez osoby zakażone. Rozprzestrzeniają się w dużych skupiskach ludzkich, zwłaszcza w placówkach oświatowych. Na zachorowanie szczególnie narażone są dzieci, ale grypą żołądkową mogą się zarazić również ludzie starsi i osoby z obniżoną odpornością, których organizmy nie są w stanie bronić się przed patogenami.
Grypa żołądkowa jest chorobą zakaźną. Osoby z wirusem mogą zarażać innych jeszcze przed wystąpieniem u nich samych pierwszych objawów, dlatego, jeśli któryś z domowników ma jelitówkę, trzeba się liczyć z ryzykiem zachorowania. Osoba zakażona powinna na czas choroby ograniczyć do minimum kontakty z bliskimi. Warto też przestrzegać zasad higieny, ponieważ wirusy mogą być obecne również w pożywieniu i wodzie.
Zobacz film: Rotawirus
Objawy grypy żołądkowej
Charakterystycznymi symptomami grypy żołądkowej są mdłości i wymioty oraz uporczywa biegunka. Mogą temu towarzyszyć bóle brzucha o zmiennym nasileniu i wysoka gorączka. Chory szybko się odwadnia bez odpowiedniej diety i stałej podaży płynów, dlatego dzieci i osoby w podeszłym wieku hospitalizuje się, aby nie dopuścić do powstania zaburzeń wodno-elektrolitowych.
Jelitówka ma zwykle gwałtowny przebieg i trwa około kilku dni. Powinna minąć samoistnie. W innym przypadku trzeba zgłosić się do lekarza.
Czy grypa żołądkowa bez biegunki jest możliwa?
Jelitówka bez biegunki jest możliwa i występuje obecnie dość często. Jej rozpoznanie jest jednak utrudnione ze względu na nieswoistość objawów, dlatego wymaga różnicowania pod kątem innych chorób przewodu pokarmowego. Podobnie objawia się zatrucie pokarmowe bez biegunki, które leczy się farmakologicznie lub nieswoiste zapalenie jelit – poważna choroba wymagająca wielotygodniowej terapii.
Objawy grypy żołądkowej są takie same jak przy klasycznej jelitówce. Nie towarzyszy jej jedynie biegunka. Nasilające się objawy warto jednak skonsultować ze specjalistą.
Diagnostyka jelitówki bez biegunki – dlaczego prawidłowe rozpoznanie jest takie ważne?
Rozpoznanie jelitówki bez biegunki opiera się głównie na wywiadzie lekarskim, ale czasami konieczne są badania laboratoryjne, aby wykluczyć inne schorzenia o podobnych objawach. Wykonuje się je jednak tylko wtedy, gdy zachodzi podejrzenie, że nieżyt został wywołany przez inny czynnik niż wirus.
Postawienie właściwej diagnozy jest bardzo ważne, ponieważ grypy żołądkowej nie leczy się środkami farmakologicznymi. Ich omylne podanie mogłoby wydłużyć czas trwania choroby. Niektóre leki uniemożliwiają ponadto wydalenie wirusów z organizmu, a ich długotrwała obecność w organizmie znacznie osłabia chorego.
Jak leczyć grypę żołądkową?
Grypę żołądkową leczy się wyłącznie dietą. Posiłki chorego powinny być lekkostrawne i podzielone na małe porcje. W czasie choroby nie wolno spożywać surowych warzyw i owoców, tłustego, smażonego mięsa oraz innych nieugotowanych potraw. Trzeba zadbać o optymalną podaż płynów w ciągu dnia. Należy pić wodę, ziołowe napary lub niesłodzoną herbatę.
Jelitówce można spróbować zapobiec. Podstawową zasadą jest częste mycie rąk oraz zakupionych produktów. Nie powinno się też pić wody ani napojów z nieznanych źródeł, ponieważ mogą się w nich znajdować wirusy. Jeśli jeden z domowników choruje na grypę żołądkową, trzeba ograniczyć z nim kontakt do niezbędnego minimum oraz nie używać wspólnych przedmiotów przed ich uprzednim zdezynfekowaniem.
W przypadku dzieci objawy jelitówki może złagodzić szczepionka na rotawirusy. Nie zapobiega ona samemu zakażeniu, ale znacznie zmniejsza ryzyko odwodnienia. Podaje się ją dzieciom do 24 tygodnia życia w kilku dawkach podzielonych.
Bibliografia:
1. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Szczepionka przeciw rotawirusom, http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/rotawirusy/, [dostęp: 05.06.2019].
