Polub nas na Facebooku
Czytasz: Czerniak oka – objawy, przerzuty i rokowanie
menu
Polub nas na Facebooku

Czerniak oka – objawy, przerzuty i rokowanie

NAN

Fot: dottedyeti / fotolia.com

Czerniak gałki ocznej to nowotwór o dużym stopniu złośliwości, powstający z komórek barwnikowych. Najczęściej pojawia się na skórze, ale jego rozwój w oku długo jest bezobjawowy i może powodować konieczność bardzo intensywnego, kompleksowego leczenia.

Czerniak złośliwy lokalizuje się w oku tylko w kilku procentach zachorowań. Na tę chorobę zapadają głównie osoby rasy białej, a liczba przypadków szybko rośnie, podwajając się co 10 lat.

Czerniak gałki ocznej – powstawanie i objawy

Czerniak oka tworzy się w procesie przekształcenia komórek barwnikowych. Jest to ten sam typ nowotworu, który pojawia się na skórze, dlatego widoczne zmiany mają ciemne, czarne lub brunatne zabarwienie. Guz rozwija się najczęściej w tylnym odcinku oka – na naczyniówce, czasem w obrębie tęczówki, a najrzadziej w ciele rzęskowym.

Jeśli zmiana znajduje się na tęczówce, dość szybko dostrzega ją chory lub ktoś z jego otoczenia. Łatwo zauważalna jest rosnąca ciemna plamka, może też dochodzić do zniekształcenia okrągłej zwykle źrenicy.

Czerniak oka usytuowany w tylnej części gałki ocznej długo przebiega bezobjawowo. Chorzy zgłaszają się do lekarza, gdy rosnący guz powoduje uniesienie lub odwarstwienie siatkówki, a objawy – zaburzenie widzenia w określonej, obwodowej części pola widzenia, mroczki, rozbłyski – są typowe dla tych jednostek chorobowych. Rozwój nowotworu może też powodować wady refrakcji (astygmatyzm, krótko- albo dalekowzroczność), krwawienie lub nadciśnienie wewnątrzgałkowe albo zaćmę.

Czerniak gałki ocznej zlokalizowany w okolicy plamki żółtej bywa niekiedy przyczyną zaburzeń widzenia centralnego: niemożności czytania, oglądania telewizji, prowadzenia samochodu, rozpoznawania twarzy lub odległych przedmiotów.

Czerniak oka – przerzuty

Czerniak, naciekając naczynia krwionośne w obrębie gałki ocznej, może rozprzestrzeniać się po całym organizmie. Komórki tego nowotworu z łatwością przemieszczają się z krwią, co powoduje, że w momencie rozpoznania około 50% chorych ma już przerzuty odległe. Powstają głównie w wątrobie, choć u niektórych osób mogą lokalizować się w płucach, kościach i skórze.

Objawy rozsiewu czerniaka do wątroby są nieswoiste: bóle w nadbrzuszu po prawej stronie, powiększenie wątroby oraz zastój wrotny lub żółtaczka, związane z uciskiem guza na naczynia krwionośne lub drogi żółciowe. Pojedyncze ogniska można próbować usuwać operacyjnie w zakresie tkanek zdrowych, jeżeli nie powoduje to zagrożenia dla ważnych struktur wątroby.

Zmiany przerzutowe w płucach powodują u chorego kaszel, rozwijającą się duszność, przy naciekaniu oskrzeli – krwioplucie, a w przypadku lokalizacji w obwodowych częściach tkanki płucnej (bliżej ściany klatki piersiowej) może dochodzić do gromadzenia się płynu w jamie opłucnej.

Przerzuty do skóry mogą sprawiać wrażenie pierwotnych nowotworów, aczkolwiek zwykle pojawiają się niemal równocześnie w kilku lokalizacjach.

Leczenie czerniaka oka

Podstawowe metody leczenia to:

  • usunięcie zmiany z gałki ocznej (chirurgiczne lub laserowe),
  • terapia fotodynamiczna – dożylnie podaje się substancję gromadzącą się w guzie i rozpadającą na składniki, które niszczą jego tkankę pod wpływem naświetlania światłem o określonej barwie,
  • brachyterapia, czyli umieszczenie w okolicy zmiany płytki z radioaktywnym materiałem niszczącym komórki nowotworu,
  • wycięcie gałki ocznej (enukleacja), rozszerzane w razie naciekania okolicznych tkanek o pozostałe struktury oczodołu (mięśnie, tkanka tłuszczowa, nerw wzrokowy),
  • wspomagająca radioterapia.

Zmiany uogólnione leczy się za pomocą odpowiednio dobranej chemioterapii, podawania interleukiny, przeciwciał lub inhibitorów (opóźniaczy) niektórych reakcji zachodzących w dzielących się szybko komórkach nowotworu.

Rokowanie w raku gałki ocznej

Rokowanie uzależnione jest głównie od stanu klinicznego chorego w momencie rozpoczęcia leczenia. Od zaawansowania procesu nowotworowego zależy to, jakie metody można zastosować i jakiego efektu można się spodziewać.

Zobaczcie film, z którego dowiecie się, jakie funkcje pełni ludzkie oko:

Zobacz film: Budowa i funkcje oka. Źródło: 36,6

Ocena stadium rozwoju choroby opiera się na tak zwanej metodzie TNM (od angielskiego Tumor – Nodes – Metastases, co oznacza: Guz – Węzły chłonne – Przerzuty).

W kategorii „Guz” ocenia się jego wielkość oraz to, czy i w jakim stopniu nacieka okoliczne tkanki. Element „Węzły chłonne” informuje o ilości i lokalizacji zajętych węzłów oraz o stopniu przerastania sąsiednich struktur. „Przerzuty” to analiza wielkości i umiejscowienia wtórnych zmian w odległych narządach. W każdej kategorii przydziela się (zgodnie z metodyką ustaloną przez Amerykański Wspólny Komitet do spraw Raka – AJCC) punkty od 0 do 4. „0” oznacza brak zmian danego typu, „4” – największe zaawansowanie choroby. Literę „X” wpisuje się, jeśli nie udaje się chwilowo ustalić stopnia rozwoju nowotworu w danej grupie.

Na podstawie łącznej oceny TNM i innych, dodatkowych kryteriów ocenia się stadium rozwoju czerniaka oka i wybiera się właściwe metody leczenia.

Zobacz też: Szczepionka hamująca czerniaka

Ostateczne rokowanie musi być określane bardzo precyzyjnie, z uwzględnieniem ryzyka i możliwości całkowitego wyleczenia, gdyż terapia, silnie oddziałując na nowotwór, nie jest też obojętna dla zdrowia. Z drugiej strony nawet leczenie paliatywne (objawowe) może przedłużyć życie chorego i zwiększyć jego komfort.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
152
17
Polecamy
Rak drobnokomórkowy płuc – objawy, leczenie i rokowanie
Rak drobnokomórkowy płuc – objawy, leczenie i rokowanie TVN zdrowie
Jak mądrze przygotować się do lata i uchronić przed czerniakiem?
Jak mądrze przygotować się do lata i uchronić przed czerniakiem? Dzień Dobry TVN
Kiedy występują przerzuty przy czerniaku?
Kiedy występują przerzuty przy czerniaku? TVN zdrowie
Guzek na wardze sromowej.
Co oznaczają bolesne guzki na sromie?
Guzek na wardze sromowej. Co oznaczają bolesne guzki na sromie? Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie
Czerwona plamka na oku. Przyczyny i leczenie