Tagatoza to cukier prosty, który staje się coraz bardziej znany. Wykorzystywany jest jako zamiennik tradycyjnego białego cukru. Słodkość tagatozy jest zbliżona do sacharozy i wynosi 92%. Lista prozdrowotnych właściwości tego naturalnego słodzika jest dość długa. Wzmacnia ogólną odporność organizmu i pobudza perystaltykę jelit. Tagatoza tylko w około 20% przechodzi do krwiobiegu, a zdecydowana większość wydalona zostaje z moczem. Dodatkowo tagatoza może być stosowana w cukiernictwie, farmaceutyce i kosmetyce.
Czy można zastąpić cukier? Sprawdźcie:
Co to jest tagatoza?
Tagatoza odkryta została pod koniec lat 60. ubiegłego stulecia. To monocukier, który naturalnie występuje w laktozie, zwanej też cukrem mlekowym, (wzór sumaryczny C₁₂H₂₂O₁₁), a zatem w niewielkich ilościach obecna jest w mleku i jego przetworach. Dodatkowo znajduje się w owocach z drzewa Sterculia setigera, które porastają niektóre kraje w Afryce Północnej. Na potrzeby przemysłowe nie wykorzystuje się jednak tych źródeł tagatozy. Produkowana może być dwiema metodami – enzymatyczną lub chemiczną, które niestety są kosztowne i wieloetapowe, a przez to nieopłacalne. W ostatnich latach w Katedrze Mikrobiologii Politechniki Gdańskiej trwają badania nad jednoetapową, biotechnologiczną metodą wytwarzania tagatozy, co znacznie zmniejszyłoby koszty jej produkcji.
Wykorzystanie tagatozy
Tagatoza jako środek słodzący zaproponowana został przez G. Levina. W 2001 r. tagatoza uznana została przez Światową Organizację Zdrowia za substancję słodzącą, bezpieczną dla zdrowia (z ang. Generally Recognized As Safe, GRAS). Zostało to potwierdzone przez Agencję ds. Żywności i Leków (z ang. Food and Drug Administration, FDA) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (z ang. European Food Safety Authority, EFSA). Tagatoza może być stosowana w produkcji spożywczej m.in. niskokalorycznych słodyczy, napojów, dżemów, płatków śniadaniowych. Jest również środkiem stabilizującym, teksturującym, wzmacniającym smak produktów. Dodatkowo stanowi częsty składnik gumy do żucia, past do zębów czy płynów do płukania ust. Tagatoza może być stosowana w cukiernictwie, do gotowania sosów, słodzenia kawy czy herbaty oraz musów owocowych lub czekoladowych. Substancja ta jest odporna na działanie wysokich temperatury, przez co obróbka termiczna nie niszczy jej cennych właściwości. Po wymieszaniu z innymi słodzikami potrafi wzmocnić i poprawić ich smak. Ma tendencję do intensyfikacji smaku cytrynowego, miętowego, śmietankowego czy toffi.
Właściwości prozdrowotne tagatozy
Tagatoza to zdrowy słodzik, który ma niemal 3 razy mniej kalorii od białego cukru. W 100 g tego naturalnego słodzika znajduje się tylko 150 kcal. W związku z tym wskazany jest jako substytut cukru dla osób odchudzających się. Dodatkowo ma znacznie niższy od niego indeks glikemiczny (IG), dlatego powinien być spożywany przez diabetyków. IG tagatozy wynosi 7,5, zaś sacharozy aż 68. Osoby chore na cukrzycę mogą go stosować bez obaw, ponieważ nie powoduje gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi. Trwają badania nad możliwością wykorzystania tagatozy jako leku hipoglikemizującego na cukrzycę typu 2.
Tagatoza uważana jest za najzdrowszy słodzik. Przywraca właściwy skład mikroflory przewodu pokarmowego, dzięki czemu ogranicza rozwój bakterii chorobotwórczych, np. z rodzaju Salmonella. Dodatkowo pobudza perystaltykę jelit i wzmacnia pracę układu odpornościowego. Tagatoza wykazuje też działanie przeciwutleniające.
Tagatoza nie powoduje rozwoju próchnicy zębów, ponieważ nie ulega fermentacji przez znajdujące się w jamie ustnej bakterie. Redukuje płytkę nazębną. Wykazuje pozytywny wpływ na płodność i rozwój płodu. Dodatkowo ze względu na właściwości ochronne dla komórek stosowana jest w transplantologii do przechowywania organów.
Gdzie można kupić i ile kosztuje tagatoza?
Słodzik naturalny kupić można w sklepach ze zdrową żywnością i coraz częściej znajduje się na półkach dużych sklepów spożywczych. Dodatkowo nabyć go można dzięki sprzedaży internetowej. Sprzedawany jest w formie białego proszku, kostek lub małych drażetkach (1 tabletka lub kostka to odpowiednik 4 g cukru, czyli prawie całej łyżeczki). Za opakowanie 500 g proszku zapłaci się około 30–40 zł. Z kolei paczka 150 tabletek to koszt około 15 zł, zaś 250 g kostek – 18 zł. Na terenie Unii Europejskiej produkty te funkcjonują pod nazwą „Tagatesse” i produkowane są przez belgijską firmę, która jako jedyna w Europie wytwarza tagatozę. „Tagatesse” to nie czysta tagatoza, a mieszanka słodzików: izomalt, tagatoza, erytrytol, błonnik pokarmowy – inulina i oligosacharydy, substancja słodząca – sukraloza.
Kto nie powinien spożywać tagatozy?
Tagatoza ma podobny metabolizmu do fruktozy, w związku z czym nie powinna być spożywana przez osoby zmagające się z fruktozemią, czyli wrodzonym schorzeniem charakteryzującym się zaburzeniem przemiany fruktozy. Nadmierne spożycie tagatozy w ilości ponad 40 g na porcję może wywołać dolegliwości trawienne, takie jak nudności, wzdęcia, biegunka.
Jakie są zdrowe zamienniki cukru? Zobaczcie na filmie:
