Leukemia obejmuje różne typy białaczek, które charakteryzuje szybkość rozwoju choroby i typ nieprawidłowych komórek. Choroby tego typu często są klasyfikowane jako szpiczaki, w zależności od rodzaju białych krwinek, które tworzą komórki białaczki. Znajomość ich typu jest ważna przy wyborze odpowiedniego leczenia.
Leukemia jest pogrupowana według szybkości rozwoju choroby (ostrej lub przewlekłej) oraz rodzaju krwinek, na które wpływa (limfocyty lub mielocyty). Istnieje wiele rodzajów białaczek. Niektóre postacie są częstsze u dzieci. Inne formy występują przede wszystkim u dorosłych. Cztery główne typy białaczki to: ostra białaczka limfocytowa, przewlekła białaczka limfocytowa, ostra białaczka szpikowa i przewlekła białaczka szpikowa. Osoby z przewlekłą postacią choroby mogą nie zauważyć żadnych objawów do czasu zdiagnozowania jej w badaniach krwi. Białaczka ostra rozwija się bardzo szybko, powoduje szybkie zaburzenia ilości składników morfotycznych krwi i szpiku kostnego oraz częściej powoduje objawy, takie jak zmęczenie, krwawienia i podatność na zakażenia. Wymaga ona szybkiego i agresywnego leczenia.
Zobacz także: Białaczka przewlekła a ostra. Rozpoznawanie, leczenie i najczęstsze rodzaje nowotworu krwi u dzieci i dorosłych
Jakie objawy daje leukemia?
Objawy wszystkich form białaczki są związane głównie z proliferacją nieprawidłowych krwinek i zastępowaniem szpiku kostnego przez komórki nowotworowe. Typowe objawy białaczki mogą obejmować gorączkę, nocne poty, częste infekcje i opuchnięte węzły chłonne, które zazwyczaj nie są bolesne. Innymi potencjalnymi symptomami są: zmęczenie lub osłabienie, utrata masy ciała lub utrata apetytu, ból brzucha lub jego obrzęk oraz ból kości lub stawów. Zwykłe stłuczenia powodują purpurowe lub niebieskie plamy na skórze, a czasami czerwone plamy pod nią. Często dochodzi również do krwawienia dziąseł lub nawracających krwotoków z nosa. Jeśli komórki nowotworowe przenikają do mózgu, mogą wystąpić objawy, takie jak bóle głowy, napady padaczkowe, zaburzenia snu, utrata kontroli mięśni i wymioty.
Białaczka - jakie są rodzaje choroby? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Zobacz także: Ostra białaczka limfoblastyczna (ALL) - rokowania u dzieci i dorosłych
Wystąpienie jakichkolwiek niepokojących symptomów powinno zostać skonsultowane z lekarzem. Objawy białaczki są często niejasne i niespecyficzne. Wczesne oznaki choroby przypominają przeziębienie, grypę lub inne typowe choroby układu oddechowego. Rozpoznanie białaczki może być potwierdzone dopiero po przeprowadzeniu testów medycznych.
Leukemia – przyczyny i czynniki ryzyka rozwoju choroby
Dokładna przyczyna zachorowania na białaczki nie jest poznana, ale uważa się, że dotyczy ona kombinacji czynników genetycznych, takich jak zespół Li-Fraumeni, zespół Downa, nerwiakowłókniakowatość typu 1, zespół ataksji teleangiektazji czy zespół Noonan. Ponadto może dotyczyć czynników środowiskowych, takich jak narażenie na promieniowanie, niektóre chemioterapie nowotworowe, palenie tytoniu oraz narażenie na niektóre substancje chemiczne, takie jak benzen (stosowany powszechnie w przemyśle chemicznym). Niektóre czynniki ryzyka mogą zostać zminimalizowane, ale nie gwarantuje to całkowitej ochrony przed białaczką. To, że dana osoba jest w stanie wykryć u siebie wymienione czynniki, nie oznacza, że na pewno zachoruje. Na tej samej zasadzie chory na białaczkę może nie należeć do żadnej grupy ryzyka.
Leukemia może również przenosić się na inne części ciała, w tym na:
- płuca,
- przewód pokarmowy,
- serce,
- nerki.
Leukemia – możliwości leczenia
Leczenie białaczki zależy od jej typu, stopnia zaawansowania choroby i wcześniejszej historii terapii, a także od wieku i stanu zdrowia chorego. Większość osób z białaczką jest leczona chemioterapią. Niektórzy mogą również poddawać się radioterapii i/lub przeszczepowi komórek macierzystych szpiku kostnego. Mogą one odbudować zapotrzebowanie na prawidłowe komórki krwi i pobudzić układ immunologiczny.
Ponadto stosuje się ukierunkowane leczenie farmakologiczne polegające na zastosowaniu specjalnych środków, które zatrzymują proces mnożenia się komórek nowotworowych. Podawane są one w formie jednego leku lub kombinacji farmaceutyków podawanych w postaci tabletek albo dożylnie.
W przypadku ostrej białaczki leczenie w celu powstrzymania szybkiego wzrostu komórek nowotworowych to podstawa. U osób z przewlekłą postacią białaczki limfocytarnej stosowanie środków farmaceutycznych może nie być konieczne do czasu wystąpienia objawów. Zostaną one wdrożone w momencie rozpoznania choroby.
Prawdopodobieństwo ponownego pojawienia się białaczki zależy od jej rodzaju, a także od specyficznych cech molekularnych komórek rakowych i odpowiedzi pacjenta na początkowe leczenie. Niektóre ostre białaczki można skutecznie wyleczyć.
