Badania przeprowadzone w 2012 r. w USA potwierdziły, że na chorobę afektywną jednobiegunową, czyli depresję, cierpi 6,9% amerykańskich dorosłych. Schorzenie dotyka częściej kobiet niż mężczyzn. W skali globalnej depresja dotyka 350 milionów osób, co stanowi 5–6% całej populacji. Szybkie tempo życia, przewlekły stres, ciągle podnoszone wymagania co do jednostki sprawiają, że depresja otrzymuje miano choroby cywilizacyjnej.
Jak dobrać terapię do problemów? Zobaczcie:
Choroba afektywna jednobiegunowa – objawy
Choroba afektywna jednobiegunowa polega na zaburzeniach nastroju. Aby dokonać diagnozy schorzenia, objawy muszą występować co najmniej przez 2 tygodnie. Jeśli w tym lub dłuższym czasie pojawia się 5 lub więcej objawów, możemy mówić o depresji, czyli chorobie afektywnej jednobiegunowej.
- Anhedonia – brak odczuwania przyjemności z dotychczasowych aktywności. Zmniejszenie zainteresowania swoim hobby, brak satysfakcji z wykonywania go.
- Chudnięcie lub tycie pomimo braku zmiany nawyków żywieniowych. Mogą pojawić się zaburzenia apetytu – jego spadek lub wzrost.
- Myślenie o śmierci, myśli samobójcze, próby samobójcze, snucie planów odebrania sobie życia.
- Bezsenność lub zbyt duża senność. Osoba chora nie może zasnąć, często się budzi w nocy, rano wybudza się zbyt wcześnie. Może wystąpić również hipersomnia, czyli bardzo długie, nadmierne spanie.
- Obniżony nastrój, poczucie smutku przez większość dnia.
- Spowolnienie psychoruchowe.
- Duża męczliwość, szybka strata energii pomimo niskiej aktywności.
- Obniżona samoocena, poczucie winy, które może przybrać formę urojeniową.
- Codzienna, obniżona koncentracja, brak możliwości podejmowania decyzji.
W chorobie afektywnej dwubiegunowej okres depresji z powyższymi objawami jest poprzedzony epizodem manii lub może wystąpić po nim. Choroba afektywna jednobiegunowa nie ma takiego przebiegu – występują wyłącznie wymienione powyżej objawy, bez stanów maniakalnych.
Przyczyny choroby afektywnej jednobiegunowej
Liczne badania naukowe dowodzą, że głównym źródłem choroby afektywnej jednobiegunowej są zaburzenia neuroprzekaźnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym. Nośnikami impulsów nerwowych są neuroprzekaźniki – serotonina, dopamina, adrenalina i noradrenalina. Zaburzenia przewodzenia impulsów polegają na nadmiernej utracie cząsteczek neuroprzekaźników. Jeśli choroba afektywna jednobiegunowa bierze się tylko z zaburzeń neuroprzekaźnictwa, mówimy o depresji endogennej (chorobie afektywnej jednobiegunowej o podłożu biologicznym).
Depresję mogą powodować również, podobnie jak w przypadku nerwicy, nierozwiązane konflikty wewnętrzne. Chodzi tutaj o rozbieżności pomiędzy naszymi pragnieniami, impulsami i dążeniami a środowiskiem zewnętrznym, które nie pozwala nam ich zrealizować. Narastająca, tłumiona i długotrwała frustracja może doprowadzić do wytworzenia się objawów choroby afektywnej jednobiegunowej. Oto przykład:
Młode małżeństwo. Charakter pracy męża wymaga od niego, aby był poza domem przez 5 dni w tygodniu. Żona i mąż nie mają możliwości budowania więzi małżeńskiej, nie mieszkają razem. Nie spełniają swoich potrzeb emocjonalnych i seksualnych, mimo że bardzo tego chcą i się kochają. Taka długotrwała sytuacja może doprowadzić do wytworzenia się depresji u jednego z małżonków (częściej u kobiety).
Chorobę afektywną jednobiegunową powodują również przeżycia z dzieciństwa. Według Zygmunta Freuda depresja wynika z kierowania złości do wewnątrz zamiast na zewnątrz. Wypracowanie takiego mechanizmu może doprowadzić do znacznego obniżenia samooceny, autoagresji czy samooskarżeń. Ważna jest również relacja z rodzicami. Badaczka Marie Klein twierdziła, że jakość relacji między matką a dzieckiem w pierwszym roku życia ma ogromny wpływ na to, czy dana osoba będzie miała w przyszłości problemy z depresją czy nie. Podobnie dzieci wychowywane w rodzinach dysfunkcyjnych, gdzie panowały alkoholizm i różne inne patologie, mają później skłonności depresyjne, które mogą się ujawniać już w wieku nastoletnim. Każda trauma przeżyta przez dziecko może spowodować, że w dzieciństwie czy później w dorosłości zapadnie ono na depresję.
Chorobę afektywną jednobiegunową wywołują różne czynniki zewnętrze – mówimy wtedy o depresji reaktywnej. Jest wtedy ona reakcją na trudne wydarzenie – wypadek, śmierć bliskiej osoby, poważną chorobę, problemy w pracy (szczególnie mobbing). Długotrwały stres, napięcie i smutek, mogą wywołać pełnoobjawową depresję, szczególnie jeśli osoba cierpiąca nie ma wsparcia ze strony bliskich osób.
