Ludzki kręgosłup jest elastyczny i sprężysty, dzięki czemu łatwo dopasowuje się do zmian. Nie powinno mu zaszkodzić regularne przybieranie na wadze ani naturalne pogłębianie się lordozy lędźwiowej w okresie ciąży. To jednak tylko teoria, ponieważ w praktyce aż 50–80% kobiet ciężarnych cierpi na bóle kręgosłupa. Ból kręgosłupa w ciąży może promieniować do nóg i znacznie utrudniać normalne funkcjonowanie, a niekiedy wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Ból kręgosłupa w ciąży – przyczyny
Ból kręgosłupa lędźwiowego w ciąży to jedna z najpowszechniejszych dolegliwości ciążowych, która zwykle wynika z wad podstawy, wcześniejszych urazów lub nadmiernego napięcia mięśni. Może go wywołać także gwałtowny przyrost masy ciała i hormony, które przygotowują ciało do porodu. W późniejszych etapach ciąży ból może być wywołany uciskiem główki dziecka na nerw kulszowy. Przyczyną bólu są także rosnące piersi, które stanowią dla kręgosłupa dodatkowe obciążenie.
Szczególnie dokuczliwy bywa ból kręgosłupa na początku ciąży, kiedy przesuwa się środek ciężkości, a ścięgna zaczynają się rozluźniać. Jest to naturalny objaw, który występuje zwłaszcza u kobiet mających wady postawy. Przyczyną dolegliwości może być także słaba kondycja fizyczna, dlatego przed ciążą warto wzmocnić mięśnie i zadbać o kręgosłup.
Jak zapobiegać silnemu bólowi kręgosłupa w ciąży?
Bólowi kręgosłupa we wczesnej ciąży i w kolejnych trymestrach warto zapobiegać jeszcze przed zajściem w ciążę. Szczególnie ważne są regularne ćwiczenia mięśni brzucha i pleców, ponieważ to właśnie one odpowiadają za utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Silny i elastyczny układ kostno-szkieletowy oraz mięśniowy doskonale dostosowuje się do zmian zachodzących w organizmie w czasie ciąży.
W ciąży należy pamiętać o aktywności fizycznej, która zapobiega bólowi kręgosłupa. Szczególnie polecane jest pływanie oraz ćwiczenia wzmacniające, rozluźniające i uelastyczniające. Ważne jest utrzymywanie prawidłowej postawy ciała – nie wolno się garbić, a w trakcie siedzenia warto stosować podnóżek i nie krzyżować nóg. Kobieta w ciąży powinna unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów i dźwigania oraz takich prac domowych, jak:
- mycie podłóg na kolanach;
- prasowanie w niewygodnej pozycji;
- wieszanie firan.
Bólowi kręgosłupa w ciąży w pierwszym trymestrze i na dalszych etapach zapobiega spanie na lewym boku na niezbyt miękkim, równym materacu. Pod rosnący brzuch można podłożyć niewielką poduszkę, a między kolana jasiek. Koniecznie trzeba zrezygnować z wysokich obcasów, które niepotrzebnie obciążają kręgosłup.
Bólowi w dole kręgosłupa w ciąży można zapobiegać, pamiętając o tym, by nie pozostawać długo w jednej pozycji, siadać na całym krześle, a nie na brzegu oraz siadać wyłącznie na krzesłach zapewniających podparcie plecom.
Ćwiczenia na kręgosłup w ciąży
Kręgosłup w ciąży jest narażony na silne przeciążenia, dlatego warto wykonywać ćwiczenia, które złagodzą dolegliwości bólowe, np.:
- w siadzie lekko się przygarbić i wysunąć ramiona do przodu, aby „schować” brzuch. Następnie wyprostować się i napiąć brzuch;
- oprzeć się plecami i biodrami o ścianę, a nogi ustawić na szerokość barków i wysunąć do przodu tak, aby cały ciężar ciała opierał się na plecach. Lekko uginać i prostować nogi w kolanach, przesuwając plecy w górę i w dół po ścianie;
- usiąść na dużej piłce i poruszać biodrami do przodu, do tyłu i dokoła.
Ćwiczenia w ciąży na kręgosłup należy wykonywać 3 razy dziennie, po około 30–40 powtórzeń. Pozytywnie na kręgosłup wpływa także pływanie na basenie. Na początku ciąży najlepiej pływać żabką, a w kolejnych trymestrach na plecach. Znakomicie sprawdza się aqua aerobik i leżenie na powierzchni wody. Dobre efekty daje również masaż kręgosłupa w ciąży. Jakąkolwiek aktywność fizyczną w ciąży trzeba skonsultować z lekarzem, zwłaszcza jeśli ciąża nie przebiega prawidłowo.
Co na ból kręgosłupa w ciąży?
Ból kręgosłupa w ciąży można zminimalizować, stosując paracetamol, ale wyłącznie pod kontrolą lekarza. Skuteczne są również plastry z kapsaicyną, które przykleja się w bolącym miejscu. W razie potrzeby można też stosować specjalne pasy ciążowe, które podpierają brzuch i odciążają kręgosłup. Zawsze przed zastosowaniem podanych sposobów na ból kręgosłupa należy skonsultować się z lekarzem.
Bolący kręgosłup w ciąży – kiedy udać się do lekarza?
Z lekarzem trzeba skonsultować się, gdy:
- bóle dolnego odcinka pleców nie stępują przy zmianie pozycji ciała i są rytmiczne – mogą oznaczać początek akcji porodowej;
- dolegliwości nasilają się lub pojawiają w czasie oddawania moczu, towarzyszy im pieczenie lub ból – mogą oznaczać infekcję dróg moczowych;
- ból jest silny i promieniuje do nóg, towarzyszą mu zaburzenia czucia i osłabienie siły nóg – może to oznaczać rwę kulszową lub tzw. wypadnięcie dysku;
- ból promieniuje do spojenia łonowego i stawów biodrowych, utrudnia poruszanie się – może wskazywać na rozejście się spojenia łonowego.
