Ból brzucha po jedzeniu może pojawić się u dzieci oraz dorosłych niezależnie od wieku. Ze względu na stosunkowo dużą liczbę przyczyn, ból brzucha często sprawia trudności diagnostyczne lekarzom. Jednak ich zdaniem w większości przypadków ból brzucha po jedzeniu, zarówno z prawej, jak i lewej strony, jest spowodowany błędem dietetycznym: niestrawnością, zatruciem lub przejedzeniem. Nieco rzadziej przyczynami bólu brzucha są schorzenia układu trawiennego. Dolegliwości często towarzyszy uczucie wzdęcia, a także gniecenia i ciężkości w brzuchu.
Ból brzucha a niestrawność – duży i wzdęty brzuch po jedzeniu
Jedną z najczęstszych przyczyn bólu brzucha po jedzeniu jest niestrawność, zwana także dyspepsją. Jest to zespół objawów, które występują w trakcie lub po zjedzeniu posiłków. Wśród objawów wyróżnia się m.in. uczucie pełności w nadbrzuszu, pieczenie w górnej części brzucha i wzdęcia. Niestrawność występuje stosunkowo często i może zostać wywołana wieloma chorobami: stanami zapalnymi dróg żółciowych, trzustki, wątroby, chorobą refluksową przełyku (GERD), chorobą wrzodową żołądka oraz dwunastnicy, infekcjami wirusowymi, a nawet nowotworami przełyku oraz żołądka.
Najczęściej lekarze diagnozują dyspepsję czynnościową, niemającą podłoża w żadnej chorobie organicznej. Ten rodzaj niestrawności polega jednak na długotrwałym (minimum 3 miesiące) utrzymywaniu przynajmniej jednego z objawów: bólu lub pieczenia w nadbrzuszu, uczucia pełności po jedzeniu oraz stosunkowo wczesnego uczucia sytości. U osób ze zdiagnozowaną niestrawnością w celu wykluczenia choroby organicznej jako przyczyny dolegliwości wykonuje się gastroskopię i badanie ultrasonograficzne (USG) jamy brzusznej. W przypadku leczenia niestrawności i wynikającego z niej bólu brzucha zaleca się stosowanie właściwej diety, polegającej na ograniczeniu spożywania pokarmów, które wywołują ból brzucha i inne dolegliwości. Najczęściej są to ciężkostrawne, tłuste, smażone i pikantne potrawy. Ponadto osoby skarżące się na ból brzucha po jedzeniu powinny zrezygnować z palenia tytoniu oraz picia alkoholu, ponieważ są to czynności nasilające dolegliwości oraz niestrawność. W kuracji pomocne mogą okazać się także herbatki ziołowe, siemię lniane, a do leczenia farmakologicznego lekarze najczęściej polecają zażywanie inhibitorów pompy protonowej (zmniejszają refluks, wydzielanie kwasu żołądkowego), a także leki rozkurczowe i przyspieszające perystaltykę jelit.
Ból brzucha po jedzeniu jako objaw zespołu jelita drażliwego
Jedną z chorobowych przyczyn bólu brzucha po jedzeniu jest zespół jelita drażliwego. To przewlekła choroba, której jednoznaczne przyczyny nie zostały poznane. rozwój przypuszcza się, ze za jej rozwój są odpowiedzialne zaburzenia bakteryjnej flory jelitowej, brak aktywności fizycznej, a także przewlekły stres prowadzący do zaburzeń pracy przewodu pokarmowego lub zaburzeń układu nerwowego. Osoby chore na zespół jelita drażliwego najczęściej narzekają na bóle brzucha po posiłku, a także nawracające bóle brzucha bez konkretnej przyczyny, wzdęcia, wymioty, nudności, zaburzenia rytmu wypróżniania objawiające się biegunką lub zaparciami, a także zmęczenie, ból głowy oraz zgagę. W przebiegu zespołu jelita drażliwego ból po jedzeniu może dotyczyć zarówno lewej, jak i prawej strony brzucha. Brzuch osoby chorej może wydawać się także nienaturalnie duży. W leczeniu zespołu jelita drażliwego lekarze zalecają najczęściej stosowanie urozmaiconej diety, bogatej w błonnik i opierającej się na regularnych, ale niewielkich porcjach. Ponadto prowadzi się objawowe leczenie farmakologiczne oraz psychoterapię. Aby złagodzić bóle brzucha po jedzeniu, lekarze najczęściej sugerują leki rozkurczowe zawierające hioscynę, a także bromek oksyfenonium.
Zatrucie pokarmowe a ból brzucha po jedzeniu
Do stosunkowo częstych przyczyn bólu po jedzeniu zalicza się zatrucia pokarmowe. Wynikają ze spożycia toksyn lub drobnoustrojów wraz z pokarmem. Zatrucia pokarmowe można rozpoznać m.in. za sprawą bardzo krótkiego odstępu czasowego pomiędzy spożyciem zakażonego pokarmu a wystąpieniem pierwszych objawów. W przypadku zatrucia pokarmowego, poza bólem brzucha po jedzeniu z prawej i lewej strony, wśród objawów można wyróżnić także biegunkę, wymioty oraz gorączkę. Zatrucie pokarmowe występuje m.in. po spożyciu jedzenia zatrutego gronkowcem złocistym (obecnym w m.in. mleku, mięsie, słodkich kremach, ciastkach i lodach) oraz laseczką woskową (bakteria gram-dodatnia – Bacillus cereus) występującą w gotowanym i smażonym ryżu, wołowinie, kurczaku i słodkich kremach. Silny ból brzucha wraz z biegunką może wywołać także zatrucie grzybami, w tym muchomorem sromotnikowym. Jak informują lekarze, w przypadku tego rodzaju zatrucia objawy pojawiają się dopiero po ok. 8 godzinach.
Choroby jelit - kiedy trzeba iść do lekarza? Dowiesz się tego z filmu:
Pozostałe przyczyny bólu brzucha po jedzeniu
Jak podają lekarze, pozostałymi przyczynami bólu brzucha po jedzeniu jest refluks żołądka, choroba wrzodowa żołądka, reakcja alergiczna, kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie trzustki. Bólu brzucha po jedzeniu nie należy bagatelizować. Należy zwracać szczególną uwagę na występowanie ewentualnych objawów towarzyszących i skontaktować się z lekarzem, jeśli dolegliwości utrudniają normalne funkcjonowanie i wywołują niepokój.
