Biegunka u ciężarnych kobiet może pojawić się na kilka dni przed rozwiązaniem. Wpływ na to mają prostaglandyny – związki, których zadaniem jest przygotowanie organizmu kobiety do porodu. Rozwolnienie przed porodem pozwala oczyścić jelito, co ułatwia główce płodu przejście przez kanał rodny matki.
Dlaczego przed porodem u ciężarnych kobiet pojawić się może biegunka?
Biegunką nazywamy stan, w którym pojawiają się luźne stolce, np. płynne lub półpłynne, w liczbie ponad 3 na dobę. Ostre biegunki trwają poniżej 7 dni. Biegunki najczęściej spowodowane są przez czynniki zakaźne, głównie wirusy (biegunki infekcyjne).
Istnieją także specyficzne typy biegunek, do których zaliczają się te pojawiające się u ciężarnych kobiet przed rozwiązaniem ciąży. Mowa tu o biegunkach nieinfekcyjnych (sekrecyjnych), w których wzrost transportu substancji przez błony komórkowe przewodu pokarmowego i wydzielania wody oraz elektrolitów w jelicie, zarówno cienkim, jak i grubym, spowodowany jest przez czynniki hormonalne.
U kobiet ciężarnych za pojawienie się biegunki przed porodem odpowiadają specyficzne substancje – prostaglandyny. U kobiet w ciąży odpowiadają przede wszystkim za stymulację skurczów macicy (skracanie trzonu i rozwieranie szyjki macicy), co wykorzystywane jest przy farmakologicznej indukcji porodu (prostaglandyny podawane są dożylnie lub bezpośrednio do jamy macicy). Terapia taka przyspiesza akcję porodową.
Prostaglandyny, wpływając na transport płynów w przewodzie pokarmowym, powodują, oprócz uporczywych dolegliwości jelitowych, także oczyszczenie się jelita z niestrawionych resztek pokarmowych. Jest to fizjologiczna reakcja przygotowująca organizm do porodu. Ze względu na fakt, że jelita znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie ciężarnej macicy, ich oczyszczenie, a co za tym idzie, zmniejszenie wymiarów, pozwala na łatwiejsze przejście główki dziecka przez kanał rodny kobiety.
Nie bez wpływu na pojawienie się biegunki u kobiet ciężarnych pozostaje silna reakcja emocjonalna. Stres i niepokój powodować mogą zarówno pojawienie się biegunki, jak i nudności i wymiotów, bezpośrednio przed porodem.
Na ile dni przed porodem może rozpocząć się biegunka u kobiet ciężarnych?
Biegunka u kobiet ciężarnych, o ile występuje, pojawia się zazwyczaj pod koniec dziewiątego miesiąca ciąży. Jest to, obok m.in. obniżania się dna macicy, skurczy przepowiadających, bólów kręgosłupa, plamienia z dróg rodnych i parcia na pęcherz moczowy, kolejny symptom zbliżającego się porodu. Zwykle biegunka taka najbardziej nasilona jest na kilka dni przed rozpoczęciem się akcji porodowej.
Na czym polega leczenie biegunki pojawiającej się przed porodem?
Należy pamiętać, że każda biegunka może prowadzić do odwodnienia. Z tego względu, szczególnie u kobiet ciężarnych, będących bezpośrednio przed porodem, trzeba zachować uwagę i troskę, by nie dopuścić do ujawnienia się zaburzeń elektrolitowych.
Wskazana jest codzienna ocena ewentualnego stopnia odwodnienia – porównywany powinien być odsetek zmniejszenia się masy ciała przyszłej matki.
Przy łagodnym odwodnieniu pojawić się może nasilone pragnienie, a śluzówki jamy ustnej mogą stać się podsychające. W cięższym odwodnieniu wyraźnie zaznacza się wzmożone pragnienie, ciśnienie krwi obniża się, a akcja serca przyspiesza. Ponadto oczy stają się podkrążone, ilość oddawanego moczu wyraźnie się zmniejsza, a skóra traci na elastyczności. Sytuacja taka u kobiet ciężarnych może okazać się bezpośrednim stanem zagrożenia zdrowia, zarówno przyszłej matki, jak i jej nienarodzonego dziecka.
W leczeniu objawowym biegunki pojawiającej się przed porodem najważniejszym elementem pozostaje doustne nawadnianie. Zaleca się przyjmowanie płynów w postaci roztworów izotonicznych, wody oraz soków. Skutecznym preparatem jest także doustny płyn nawadniający glukozo-elektrolitowy. Płyny należy spożywać schłodzone i popijać małymi porcjami. Ciężarne powinny również przyjmować lekkostrawne pokarmy, tak aby zapewnić sobie wystarczającą podaż energii przed porodem. Zalecane jest spożywanie pokarmów gotowanych, ubogotłuszczowych, które zostaną szybko strawione i nie będą pogłębiały zaburzeń jelitowych przed porodem.
Zobacz film: Jak leczyć biegunkę?
Bibliografia:
1. A. Szczeklik, Interna Szczeklika, Kraków 2016.
2. G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1, Warszawa 2007.
