Złamany kręgosłup prowadzi często do poważnych skutków zdrowotnych. W zależności od tego, w jakim stopniu został złamany kręgosłup skutki i leczenie będą różne.
Złamany kręgosłup - czy można chodzić?
Sprawność fizyczna uzależniona jest od rodzaju złamania, odcinka w którym doszło do złamania oraz stopnia uszkodzenia rdzenia kręgowego. Kiedy dojdzie do złamania kręgu, chory może kontynuować chodzenie, a nawet jest to wskazane. Pobudzane komórki wytwarzające tkankę kostną spajają uszkodzony krąg. Są również złamania, które nie dają widocznych objawów. Pacjent jest aktywny, a kręgi ulegają w tym czasie pękaniu.
Wśród złamań kręgosłupa wyróżnia się złamanie kręgosłupa stabilne i niestabilne. Złamanie kręgosłupa stabilne jest na tyle bezpieczne, że wyklucza się uszkodzenie rdzenia kręgowego. Szpara złamania nie zagraża pobliskim tkankom. W tym przypadku, często wystarczy leczenie zachowawcze, stosowanie środków dodatkowo stabilizujących odcinek, np. orteza oraz rehabilitacja w tym fizykoterapia. Do złamań stabilnych zalicza się złamanie trzonu kręgosłupa, złamanie blaszki kręgosłupa oraz złamanie wyrostków poprzecznych kręgosłupa.
Złamanie kręgosłupa niestabilne. W przebiegu tego złamania kręgi zostają uszkodzone na tyle, że konstrukcja odcinka jest niestabilna, zmiażdżona a odłamy kręgów zagrażają spójności rdzenia kręgowego. Dochodzi do stanów zagrażających życiu.
Wybuchowe złamanie kręgosłupa
Złamanie kręgosłupa określane wybuchowym złamaniem dotyczy najczęściej odcinka szyjnego. Powstaje w wyniku upadku na głowę z dużej wysokości lub podczas wypadku motocyklowego. Złamanie wybuchowe kręgosłupa jest rodzajem złamania kompresyjnego, gdzie duża siła działająca na trzony kręgów może je zniszczyć poprzez nagły ucisk. Kręgi zostają rozkawałkowane i zmiażdżone, często uciskają i uszkadzają rdzeń kręgowy.
Złamanie osteoporotyczne kręgosłupa
Złamanie osteoporotyczne to rodzaj złamania kompresyjnego kręgosłupa. Ze względu na osteoporozę kości, zaatakowany zmianami kręgosłup jest znacznie mniej wytrzymały na ucisk i ciężar własnego ciała. Na złamanie osteoporotyczne kręgosłupa narażone są osoby obciążone osteoporozą oraz kobiety w wieku pomenopauzalnym. Kiedy w ten sposób zostanie złamany kręgosłup, leczenie skupione jest na odcinku lędźwiowym kręgosłupa oraz dolnej części odcinka piersiowego, ponieważ w tych okolicach występuje złamanie osteoporotyczne.
Złamany kręgosłup szyjny. Złamany kręgosłup - skutki
Uszkodzenie w tym odcinku powstaje najczęściej w wyniku uderzenia w głowę, upadku z wysokości na głowę i skoku do wody. Kiedy nastąpi złamanie trzonu kręgosłupa bez uszkodzenia rdzenia kręgowego, rehabilitacja wspiera szybki powrót do zdrowia. Kiedy jednak wystąpi kompresyjne złamanie kręgosłupa leczenie bywa skomplikowane i czasochłonne, często zaczyna się od operacji. Złamanie kręgosłupa szyjnego jest najbardziej niebezpiecznym dla życia urazem ze względu na najważniejsze ośrodki życia, jakie się tam znajdują, np. ośrodek oddychania. Złamanie w odcinku szyjnym z uszkodzeniem rdzenia kręgowego może wiązać się z porażeniem lub niedowładem kończyn górnych i dolnych, zaburzeniami oddychania, brakiem kontroli pęcherza moczowego czy zwieraczy odbytu.
Złamanie kręgosłupa piersiowego oraz złamanie kręgosłupa lędźwiowego L2
Złamany kręgosłup na tych odcinkach powstaje często w wyniku upadku z wysokości na grzbiet, pośladki, wyprostowane nogi oraz podczas silnego gwałtownego zgięcia kręgosłupa w tym odcinku. Nawet nieznaczne złamanie kręgosłupa piersiowego z przemieszczeniem może powodować zaburzenia neurologiczne, dlatego ważna jest rehabilitacja po złamaniu kręgosłupa piersiowego.
Złamanie kręgosłupa lędźwiowego L2 i powyżej tego odcinka, rzadko objawiają się zaburzeniami neurologicznymi. Wówczas rehabilitacja kręgosłupa lędźwiowego przebiega spokojniej ze względu na stan niezagrażający funkcjonowaniu organizmu.
Jak działa układ kostny? Dowiesz się tego z filmu:
Złamany kręgosłup - objawy
Objawy złamania kręgosłupa nie zawsze są widoczne po urazie. Złamania ukryte kręgosłupa, np. złamanie osteoporotyczne, mogą być bezobjawowe. O wykryciu złamania tego typu informują badania wykonywane na tle innych chorób, np. RTG płuc. Typowe objawy złamania kręgosłupa to obrzęk i deformacja kręgosłupa w odcinku złamania, silny rozlany ból w okolicy złamania promieniujący do kończyn, trudności w chodzeniu, zmiany postawy ciała, obniżenie wzrostu ciała, drętwienie, zaburzenia czucia poniżej miejsca złamania, wiotkość kończyn, zwolniona akcja serca, gorąca i sucha skóra.
Jakie leczenie podjąć?
Kiedy występują patologiczne zmiany leczenie jest konieczne. Często najważniejsza jest pierwsza pomoc. Chorego ze złamanym kręgosłupem należy pozostawić w zastanej pozycji. Wyjątkiem jest sytuacja kiedy trzeba wykonać resuscytację krążeniowo- oddechową.
Leczenie zależy od rodzaju złamania. Stabilne złamania leczone są zachowawczo z zastosowaniem kołnierzy usztywniających, gorsetów i ortez. Niestabilne złamania wymagają interwencji chirurgicznej i długiej rehabilitacji.
