Złamanie to ogólne określenie przerwania ciągłości kości. Jednym z najpowszechniejszych urazów tego typu jest złamanie ręki. Przyczyny złamań mogą być różne. Najczęściej do złamania ręki dochodzi w efekcie nieszczęśliwego zdarzenia (upadek, uderzenie, udział w wypadku komunikacyjnym).
W obrębie ręki najczęściej ma miejsce złamanie poprzeczne (w poprzek kości) wywołane bezpośrednim urazem. Może również dojść do złamania spiralnego (pod kątem do długiej osi kości) – najczęściej jest to skutek upadku bądź uderzenia ze znaczną siłą. Złamanie podokostnowe (tzw. złamanie zielonej gałązki) częściej występuje u dzieci – rozpoznaje się je, gdy jedna strona kości ulega złamaniu, a druga pozostaje nienaruszona. Złamanie ręki może być także wieloodłamowe, kiedy złamana część kości ulega rozkruszeniu na mniejsze fragmenty.
Złamanie ręki w nadgarstku
Na urazy szczególnie narażony jest nadgarstek. Zbudowany jest on z 8 niewielkich, połączonych ze sobą kości. U osób starszych najczęściej występuje złamanie Collesa – jedno ze złamań dalszego końca kości promieniowej. U osób młodych dochodzi natomiast do złamania kości łódeczkowatej nadgarstka. Oba rodzaje złamań są skutkiem upadku na wyprostowaną rękę.
Złamanie ręki może być:
- Z przemieszczeniem – odłamki pękniętej kości ulegają przemieszczeniu w różnych kierunkach (poważniejszy uraz). Złamanie z przemieszczeniem oznacza również przesuniecie względem siebie dwóch fragmentów złamanej kości.
- Bez przemieszczenia – nie dochodzi do przesunięciu odłamów pękniętej kości (łagodniejszy uraz). Kość pęka, jednak oba fragmenty utrzymane są w pierwotnej pozycji.
Podział złamań ze względu na skutki wywołane w sąsiednich tkankach:
- Otwarte – dochodzi do rozerwania skóry i powstaje rana; fragment pękniętej kości staje się widoczny.
- Zamknięte – nie dochodzi do przebicia skóry przez pękniętą kość, stwierdza się nieznaczne uszkodzenia okolicznych tkanek.
- Zaklinowane (wklinowane) – jeden koniec złamanej kości zostaje wbity albo wgnieciony w drugi koniec. Dotyczy kości długich (np. kości promieniowej). Kość ulega pozornemu skróceniu.
Złamana ręka – odszkodowanie
Wysokość odszkodowania za złamanie ręki uzależniona jest od wielu czynników – m.in. od okoliczności zdarzenia, skali obrażeń, intensywności bólu, czasu leczenia, ewentualnych powikłań. W przypadku złamania ręki częściej niż o odszkodowaniu mówi się o zadośćuczynieniu za ból i cierpienie spowodowane uszczerbkiem na zdrowiu.
Złamana ręka w pracy – o odszkodowanie (zadośćuczynienie) można starać się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), ale też u pracodawcy (jeśli do złamania ręki doszło z powodu zaniedbań właściciela firmy w kwestii bezpieczeństwa).
Złamana ręka w żłobku/przedszkolu/szkole – odszkodowanie dla dziecka za złamaną rękę zostanie wypłacone z ubezpieczenia wykupionego przez placówkę (odszkodowanie powinno obejmować również okres wakacji).
Złamana ręka w wypadku samochodowym – odszkodowanie zostanie wypłacone z OC sprawcy wypadku.
Złamana ręka w miejscu publicznym – odpowiedzialna jest osoba zarządzająca terenem:
- właściciel posesji, do której należy chodnik, jeśli do złamania ręki doszło np. w efekcie poślizgnięcia na chodniku skutym lodem;
- zarząd dróg, jeśli do nieszczęśliwego wypadku doszło na drodze publicznej.
Można się też ubiegać o ubezpieczenie z następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW), o ile osoba poszkodowana posiada taką polisę.
W każdym wypadku zostaje powołana specjalna komisja, która w oparciu o dokumentację medyczną orzeka procent uszczerbku na zdrowiu. W przypadku złamania ręki niewielkiego stopnia zazwyczaj jest to kilka procent, natomiast jeśli ręka została złamana w stopniu znacznym (dużym) – będzie to kilkadziesiąt procent.
Objawy złamania ręki
Głównym objawem złamania ręki jest ból. Pojawia się obrzęk i skurcz mięśni wokół miejsca urazu. Dochodzi do deformacji złamanej części ręki. Poruszanie kończyną staje się utrudnione lub niemożliwe. W ciężkich przypadkach pojawiają się dodatkowe objawy związane ze wstrząsem – zawroty głowy, szybkie i słabe tętno, płytki oddech, wilgotna skóra. Może dojść do omdlenia.
Leczenie i rehabilitacja po złamaniu ręki
Większość złamań ręki goi się dobrze i raczej bez komplikacji. Leczenie polega przede wszystkim na unieruchomieniu ręki do czasu zrośnięcia się kości. Jeśli doszło do złamania ręki bez przemieszczenia, zazwyczaj wystarczy założenie gipsu, którego nie należy ściągać przez co najmniej 4–6 tygodni. Skomplikowane, wieloodłamowe złamania muszą być leczone operacyjnie (obejmują nastawienie złamania w znieczuleniu ogólnym). Konieczne może się okazać założenie śrub (skomplikowanym urazem jest najczęściej złamanie ręki w łokciu). W złamaniu otwartym osobie poszkodowanej należy podać antybiotyki, aby nie doszło do infekcji.
Rehabilitacja złamanej ręki ma na celu skrócenie leczenia i przywrócenie naturalnych funkcji kończyny. Służy także uniknięciu powikłań (np. pourazowej deformacji kostnej czy zaburzeń zrostu). Stosuje się fizykoterapię – m.in. pole magnetyczne, ultradźwięki, krioterapię, ciepłolecznictwo, magnetoterapię, a także ćwiczenia (z rehabilitantem i w domu, samodzielnie, przy udziale zdrowej ręki). Po złamaniu kości promieniowej można naprzemienne zaciskać i rozluźniać palce oraz wykonywać codzienne aktywności, stopniowo zwiększając ich intensywność. W okresie rehabilitacji spać należy w taki sposób, aby odciążyć rękę i zapewnić jej prawidłowe krążenie.
