Kiedy mówimy o zanieczyszczeniach powietrza i o smogu, to powinniśmy wiedzieć, że w jego skład wchodzą dwa rodzaje pyłów: PM10 oraz PM2,5.
Pył zawieszony PM10 składa się z mieszaniny cząstek zawieszonych w powietrzu, będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych. Może on zawierać substancje toksyczne, między innymi benzo[a]piren, metale ciężkie dioksyny i furany. Pył PM10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które docierają do górnych dróg oddechowych i płuc.
Pył zawieszony PM2,5 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które docierają nie tylko do górnych dróg oddechowych i płuc, ale także przenikają do krwi.
Szkodliwość pyłu
Cząstki PM10 przy oddychaniu dostają się do płuc i oskrzeli. Ich nagromadzenie może powodować kaszel, zadyszkę, trudności z oddychaniem. Przyczyniają się do zwiększenia podatności na infekcje układu oddechowego oraz zaostrzają alergie (astmę, katar sienny, zapalenie spojówek). Długie narażenie na wdychanie pyłów może mieć wpływ na przebieg chorób serca (zawał) oraz zwiększać ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe.
Pyły PM2,5 również absorbowane są w drogach oddechowych, ale to głównie one przenikają do krwi. Ponieważ są bardzo małe dostają się do pęcherzyków płucnych, a stamtąd do krwiobiegu. Według Światowej Organizacji Zdrowia jest najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka spośród innych zanieczyszczeń. Długotrwałe narażenie na działanie pyłu zawieszonego PM2,5 skutkuje skróceniem średniej długości życia!
Wychodzenia na dwór podczas przekroczonych norm emisji pyłów powinny unikać szczególnie kobiety ciężarne. Udowodniono, że narażenie na działanie pyłów może powodować niską masę urodzeniową płodu, wady wrodzone oraz powikłania przebiegu ciąży.
Skąd się bierze smog?
Zanieczyszczenia powietrza w Polsce wynikają głównie z tak zwanej niskiej emisji, czyli z niewłaściwego ogrzewania gospodarstw domowych. Używane piece, które nie spełniają żadnych norm, pozwalają na palenie w nich dosłownie wszystkim. Niestety ludzie to wykorzystują paląc śmieci, muł i miał węglowy (w wielu krajach uważany za odpad przy produkcji węgla i nie dopuszczony do sprzedaży).
Według Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami źródła emisji pyłu PM10 to w 52 proc. zanieczyszczenia pochodzące z gospodarstw domowych, a „zaledwie” 17 proc. z przemysłu. Pozostałe zanieczyszczenia wytwarzają samochody rolnictwo i inne źródła.
