Zapalenie spojówek u dzieci, czyli stan zapalny błony śluzowej tworzącej wewnętrzną powierzchnię powieki i pokrywającej część gałki ocznej, występuje bardzo często. Może mieć różne przyczyny, coraz powszechniejsze staje się na przykład alergiczne zapalenie spojówek, dotyczące – według różnych statystyk 5–22% populacji.
Zapalenie spojówek u dzieci
Zapalenie spojówek u noworodka jest dość częstym zjawiskiem, a do zakażenia dochodzi już podczas porodu. Jego przyczyną mogą być:
- związki chemiczne, np. aplikowane profilaktycznie noworodkowi krople do oczu, zawierające jednoprocentowy azotan srebra;
- bakterie zasiedlające drogi rodne matki (szczególnie niebezpieczna jest dwoinka rzeżączki mogąca prowadzić do ślepoty dziecka);
- wirusy, np. opryszczki zwykłej typu 2;
- niedrożność przewodu nosowo-łzowego.
Zapalenie spojówek u niemowlęcia zazwyczaj nie jest groźnym stanem chorobowym i nie powoduje pogorszenia widzenia, ale zdecydowanie wymaga konsultacji okulistycznej, by zapobiec powikłaniom, np. uszkodzeniu rogówki.
Zapalenie spojówek u starszych dzieci często ma charakter alergiczny i jest konsekwencją uczulenia na pyłki roślin, kurz czy sierść zwierząt. Może być:
- ostre (objawy, będące wynikiem wtargnięcia do worka spojówkowego dużej ilości alergenu, bywają bardzo gwałtowne);
- sezonowe (dolegliwości zwykle rozpoczynają się w drugiej połowie maja i trwają do początku lipca, co związane jest z okresem pylenia traw);
- całoroczne (objawy utrzymują się przez cały rok, zaostrzają się w sezonie grzewczym, gdy zwiększa się aktywność roztoczy kurzu domowego i pleśni).
Zapalenie spojówek u dzieci może mieć również inne przyczyny: skażenie powietrza, wiatr, nadfioletowe promieniowanie słoneczne, oddziaływanie silnego światła, przewlekły brak snu, długotrwałe patrzenie w ekran komputera czy przebywanie w pomieszczeniu wypełnionym dymem papierosowym.
Objawy zapalenia spojówek u dzieci
Wirusowe czy bakteryjne zapalenia spojówek u dzieci, a także wynikające z innych przyczyn, mają zwykle podobny przebieg, choć dość łatwo je zróżnicować. Nieprzypadkowo nazywane są powszechnie „czerwonym okiem”, ponieważ najbardziej widocznym objawem bywa właśnie zaczerwienienie spojówki. Często pojawia się również obrzęk powiek. Wirusowe zapalenie charakteryzuje świąd, drażniące uczucie obecności ciała obcego (niektórzy mówią o „piasku w oczach”), nadmierne łzawienie oraz wodnista wydzielina. Bateryjne wyróżnia śluzowo-ropna wydzielina i przekrwienie spojówek. Chorzy skarżą się też na silne swędzenie i zwiększoną wrażliwość na światło.
Wirusowe zapalenie spojówek u dzieci może przebiegać z dodatkowymi symptomami, przypominającymi przeziębienie, a także zapaleniem gardła czy ucha środkowego lub powiększeniem węzłów chłonnych. Bakteryjnemu lub alergicznemu zapaleniu spojówek mogą towarzyszyć: uczucie zmęczenia i rozbicia, zmniejszony apetyt, bóle głowy i zaburzenia snu.
Zapalenie spojówek u dzieci niekiedy wiąże się z silnym bólem oka. Może to świadczyć o tym, że stan zapalny objął również rogówkę. Powoduje to duże zagrożenie dla wzroku.
Zapalenie spojówek u dziecka – leczenie domowe i specjalistyczne
Zapalenie spojówek u dzieci ustępuje zwykle samoistnie w ciągu tygodnia, jednak nie powinno się go bagatelizować, ponieważ grozi poważnymi powikłaniami. Do czasu wizyty u okulisty można stosować naturalne sposoby łagodzenia dolegliwości, np. kompresy na oczy z naparu ze świetlika, rumianku, bławatka, nagietka, kozłka lekarskiego czy werbeny.
Zeschniętą wydzielinę na rzęsach zmiękczają i rozpuszczają okłady z ciepłej wody (należy używać jednorazowych gazików na każde oko). Gojenie przyspieszają kompresy z roztworu soli (łyżeczka soli na szklankę przegotowanej wody), zwolennicy medycyny naturalnej rekomendują też surowy ziemniak czy starte jabłko przykładane do zamkniętego oka na pół godziny dziennie. Można też stosować sok z aloesu lub napar z pączków brzozy.
Bakteryjne zapalenie spojówek często leczone jest kroplami lub maściami zawierającymi antybiotyk. Uczuleniowe ustępuje zwykle po usunięciu źródła alergenu, choć nieraz konieczne okazuje się przyjmowanie leków przeciwhistaminowych.
Czy podczas zapalenia spojówek dziecko może wychodzić na dwór?
Zapalenie spojówek u dzieci często jest przenoszone przez dotyk. By temu zapobiec i uniknąć nawrotów choroby, należy pilnować, czy dziecko często myje ręce, nie dotyka oczu i nie używa wspólnych ręczników, gąbek lub kosmetyków. Dziecko z zapaleniem spojówek powinno unikać wychodzenia na dwór, ponieważ światło i wiatr mogą wzmagać dolegliwości. Jeśli jednak opuszcza dom, należy zakładać mu okulary przeciwsłoneczne.
