Wirus grypy dzieli się na trzy typy – A, B i C. Każdy z nich jest inny pod względem budowy (antygenów oraz wirionu - pojedynczej, kompletnej cząstki wirusa, która jest w stanie przetrwać poza komórką i dalej zarażać). Wirus grypy jest zbudowany tak, że potrafi mutować i dostosowywać się do organizmu gospodarza, dlatego wymaga ciągłych badań i nowych szczepionek.
Wirus grypy – budowa
Wirus grypy zaliczany jest do tzw. ortomyksowirusów. Jego cechą charakterystyczną jest różnorodność pod względem wielkości i formy. Występuje najczęściej w formach kulistych lub wydłużonych. W budowie wirusa wyróżnia się zewnętrzną błonę lipidową, w którą wbudowane są również białka (na obrazie uzyskanym za pomocą mikroskopu elektronowego przypominają kolce) oraz wewnętrzny rdzeń, który zawiera kompleks rybonukleinowy i składa się z genomu wirusowego.
Wirus grypy występuje co prawda w trzech typach, ale to typ A wykazuje największą zmienność i częstość mutacji. Wirusy typu B również mutują, ale z mniejszą częstotliwością, a wirusy typu C są najbardziej stabilne.
Epidemie grypy występują głównie w okresie przesilenia zimowego lub letniego, gdy w wyniku znacznych wahań temperatury odporność organizmu ludzkiego spada. Jeżeli chodzi o to w jakiej temperaturze ginie wirus grypy, to w zależności od typu w przedziale 50–70°C.
Zobacz także: Jak wzmocnić odporność? Najlepsze leki na odporność
Wirus grypy żołądkowej
Grypa żołądkowa jest tak naprawdę ostrym schorzeniem przewodu pokarmowego o wirusowej etiologii, spowodowanym przez inne wirusy niż wirus grypy. Są to najczęściej rotawirusy, norowirusy czy adenowirusy. Te pierwsze najczęściej atakują dzieci i charakteryzują się łatwością w przenoszeniu z jednego gospodarza na kolejnego. Zakażenie wirusem „grypy żołądkowej” może nastąpić przez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą bądź z jej wydzielinami, przez kontakt z powierzchnią bądź przedmiotem, na którym znajdują się wirusy, a także drogą kropelkową.
Wirus grypy typu A – najbardziej niebezpieczny typ wirusa
Wirus grypy typu A charakteryzuje się częstymi mutacjami. Z epidemiologicznego punktu widzenia jest więc najgroźniejszy. Atakuje ludzi i zwierzęta, może wywoływać epidemie i pandemie (epidemia choroby zakaźnej występująca w różnych środowiskach i na dużym obszarze). Wirusem typu A jest niebezpieczny wirus grypy H1N1 (tzw świńska grypa) oraz kilka innych podtypów, które są rozróżniane w zależności od budowy antygenów powierzchniowych (np. H5N1 – tzw. ptasia grypa) . Prowadzi on do infekcji, zakażając i uszkadzając komórki nabłonka górnych dróg oddechowych – nosa, krtani, tchawicy i oskrzeli. Rozszerza się ona przez zachodzącą w nabłonku replikację wirusa. W czasie jednego cyklu, który trwa od 6 do 12 godzin, dochodzi do powstania około tysiąca wirionów potomnych.
Wirusa grypy nigdy nie można bagatelizować. Nieleczona choroba może prowadzić do poważnych powikłań.
Wirus grypy – objawy
Epidemię grypy w Polsce powoduje najczęściej wirus typu A, zwłaszcza na przełomie jesieni i zimy. Dlatego też przed sezonem wzmożonych zachorowań naukowcy opracowują szczepionkę, wytypowując najczęściej pojawiające się mutacje wirusa.
Wirus grypy wywołuje objawy tylko z pozoru przypominające przeziębienie – mają jednak znacznie bardziej gwałtowny przebieg i charakteryzują się silnymi dolegliwościami. Grypę łatwo rozpoznać po trzech dominujących objawach:
- bardzo szybko rosnąca temperatura (do 39°C),
- silny ból głowy w okolicy czołowej i zagałkowej,
- silny ból mięśni i stawów.
Objawem towarzyszącym jest suchy kaszel, rzadziej ból gardła i katar. Osoba cierpiąca na grypę ma często płytki oddech i przyspieszone tętno. Nasilone objawy utrzymują się przez 4 do 5 dni.
Wirus grypy – leczenie
Grypa wymaga położenia się do łóżka, aby nie narażać organizmu na dodatkowe czynniki zewnętrzne, które mogą sprzyjać rozwojowi choroby oraz aby nie powodować kolejnych zakażeń. Ponieważ grypie towarzyszy gorączka, należy dużo pić, przyjmować leki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Objawy powinny zniknąć po około 5 dniach, chociaż uczucie osłabienia i przemęczenia może towarzyszyć choremu jeszcze do 2 a nawet 3 tygodni po chorobie. Grypę należy wyleczyć do końca, ponieważ nieleczona może spowodować poważne powikłania. Wynikać one mogą z forsowania organów, które i tak są osłabione w wyniku infekcji. Lekarze zalecają, aby powstrzymać się od powrotu do pracy przez około tydzień od czasu wystąpienia pierwszych objawów.
Zobacz także: Domowe sposoby na grypę – jak skutecznie złagodzić objawy choroby?
Wirus grypy typu B
Typ B wirusa jest rzadziej spotykany niż typ A. Jest również mniej groźny, ponieważ nie odznacza się tak częstymi mutacjami, ale również nie może być bagatelizowany. Do zróżnicowania materiału genetycznego zachodzi kilkakrotnie rzadziej niż w przypadku typu A. Wirus B jest w stanie wywołać lokalną epidemię, ale jeszcze nigdy nie odnotowano, aby wywołał pandemię. Atakuje górne i dolne drogi oddechowe, a objawy zakażenia obejmują ogólne osłabienie, nudności, wymioty, bóle brzucha, a także zawroty głowy. Cechuje go wysoka zaraźliwość, ale choroba najczęściej nie trwa dłużej niż dwa tygodnie. Typ B wirusa grypy nie jest sezonowy, występuje niezależnie od pory roku. Może się przenosić przez kontakt z zakażoną osobą bądź powierzchnią, na której się znajduje. Najlepszą formą zapobiegania zakażeniu jest dbanie o higienę i częste mycie rąk, zwłaszcza w skupiskach ludzi, w których wirus już się pojawił.
